به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات، روز هجدهم ذی الحجه، روز بزرگ اکمال دین و اتمام نعمت، عید ولایت اهل الله و نقطه پیوند زمین و آسمان‌ها، و جشن امضای خلافت اللهی انسان به مهر قبول کرامت حق، عید عیدها، «عیدالله الاکبر»، «اشرف الاعیاد» و «عید آل محمد(ص)» است. روزی که تاج افتخار وصایت برترین عالمیان، بر سر عصاره خلقت و وارث نبوت نشست و آیین شیعه، شمایل حقیقت دین و تمامیت توحید شد و «علی» آن مقصد و مقصود خلقت، آن تفسیر و ترجمان «انی اعلم ما لا تعلمون» امیر میخانه عشق و شهود و ساقی بزم وجود آمد و عالم خاک از فیضان «انی اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی»، سایه بر عرش برین انداخت. عاشقان! عیدتان مبارک باد...
باده بده ساقیا، ولی ز خُمّ غدیر...
فرات بن ابراهیم کوفی از امام صادق (ع) نقل می کند که ایشان از پیامبر اکرم(ص) نقل کردند: «یوم غدیر خم افضل اعیاد امتی - روز غدیر بزرگترین عید امت من است.» «حسن بن راشد» می‌گوید: «از امام صادق (ع) پرسیدم: غیر از عید فطر و قربان برای مسلمانان عید دیگری هم هست؟ فرمودند: بلی و این عید از آن دو عید دیگر با فضیلت تر است. گفتم کدام روز است ؟ فرمود: روز هیجدهم ماه ذی حجه عید غدیر خم .عرض کردم: قربانت شوم در آن روز چه اعمالی انجام دهیم؟ فرمودند: روزه بگیرید و بر محمد و آلش صلوات بفرستید ... یقین بدانید انبیا علیهم السلام روزی که وصی خود را نصب می کردند امر می کردند که آن روز را جشن بگیرند.»
واقعه غدیر تنها یک حادثه تاریخی نیست که در نقطه ای از تاریخ رخ داده و تمام شده باشد و در کنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر هم تنها نام یک سرزمین نیست. مبدا یک تحول بزرگ در تاریخ و تفکر و منشاء یک روند و سنت مستمر و سرچشمه یک جریان جاری و پویا است. نشانه و رمزی است از تداوم خط نبوّت و استمراربخش اصالت و حقانیت مکتب وحی. غدیر نقطه تلاقی کاروان رسالت با طلایه داران امامت است.
غدیر یک سرزمین نیست، چشمه ای است که تا پایان هستی می جوشد.
غدیر، روز حماسه بزرگ بندگی، روز ولایت، روز امامت، روز وصایت، روز اخوت، روز صدق و امانت است. روز نعمت، روز پیام رسانی، روز بشارت و تهنیت و تحیت فرشتگان خدا بر انسان، روز عهد و پیمان و تجدید میثاق، روز معرفی راه و رهبر، روز سربلندی در امتحان، روز تعیین «مسیر» و «معیار» و «شاخص» و «طراز» برای راهروی در طریق عبودیت حق، روزی است که پیروان حقیقی اسلام، تحقق وعده خداوند را دیدند و دریافتند که این راه، بی راهبر نیست. و چنین است که این آیه نازل می‌شود: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینا»
«ملا محسن فیض کاشانی» در «صافی» در تفسیر این آیه و معنای «اکمال دین و اتمام نعمت» خداوند در غدیر، می‌گوید: «فرائض به ولایت کامل گردید چون پیامبر (ص) همه آنچه را که خداوند از علم در نزد او به ودیعه گذاشته بود به علی (ع) انتقال داد و سپس از طریق او به ذریه‌اش یکی پس از دیگری. پس هنگامی که آن‌ها را در جای خود نشاند، مردم را از رجوع بدان‌ها در حلال و حرام تمکن بخشید و این را به قیام یکی پس از دیگری استمرار داد و این گونه دین را کامل نمود و نعمت را تمام ساخت.»
«غدیر خم»؛ حقیقتی فراتر از زمان و فراسوی مکان
استاد حکیم و فرزانه «محمدرضا حکیمی» در کتاب «حماسه غدیر» در این معنا می‌نویسد: «برخی از کسانی که درباره غدیر سخن گفته اند، آن را به صورت واقعه ای تاریخی مطرح کرده اند که گذشته است و هیچ ربطی به زمان حال ندارد. به نظر این گروه، غصب خلافت علی (ع) و نادیده انگاشتن حدیث غدیر، رخدادی مربوط به چهارده قرن پیش است.
حال آنکه نگریستن به واقعه غدیر به چشم یک امر تاریخی که قرونی بر آن گذشته، خلاف فهم دین و فهم این واقعه است. صورت ماجرای غدیر، چنین است، اما محتوای آن چه؟ از اسلام و دعوت آن به یکتاپرستی، عدالت، نماز، زکات، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر نیز چهارده قرن گذشته است. اما این ها حقایق زمانی نیستند؛ بلکه ابدی‌اند. محتوای غدیر نیز یکی از همین حقایق است.
اهمیت غدیر تنها از نظر تاریخی نیست. محتوای اصلی واقعه غدیر و سخنان پیامبر (ص) در آن روز چنین است: تعیین شکل صحیح رهبری و سرپرستی اهل حق، لزوم ایمان به حکومت پیشوای عادل و بیعت کردن با او، اطاعت از چنین حکومتی، مخالفت با هر نظام ستمگری که حقوق مردم را رعایت نکند و جانب محرومان را نگیرد.»
آری، غدیر حامل پیامی سیاسی است و دامنه آن تا حال و تا آینده گسترده است. غدیر یعنی پذیرش حکومت معصوم (در عصر امامت)، و حکومت عادل (در عصر غیبت). اگر امام معصوم باشد، حکومت از آن اوست و اگر نباشد، حکومت باید به دست افراد نزدیک به او باشد. حکومت های حال و آینده باید علی (ع) را الگو قرار دهند. از تأکید پیامبر (ص) به ابلاغ «محتوای غدیر»، به خوبی روشن می شود که فلسفه غدیر، یک فلسفه ابدی است که باید امت اسلامی هیچ گاه از درک محتوای آن غفلت نکنند، و هرکس آگاه گشت به دیگران برساند.»
«غدیر»: عید «امامت»، عید «حاکمیت حق»، عید «عبودیت»
عدل، عنصر ذاتی حقیقت ادیان الهی است. گسترش عدالت، ماهیت احکام الهی و جوهره نبوت و فلسفه غدیر است. درس مهم غدیر این است که اگر امامت و رهبری مسلمانان به عالم ترین، باتقواترین و پاک ترین فرد سپرده شود، عدالت در جهان گسترده می شود. ۱۸ ذی الحجه یادآور واقعه ای تاریخی است که در آن رسول خدا (ص) به امر خداوند متعال، علی (ع) را به عنوان خلیفه و جانشین خود منصوب کرد تا «شاخص» حاکم اسلامی و معیار مدیریت و حاکمیت در مکتب اسلام، برای همه مسلمانان باشد و در حافظه تاریخ بماند و چراغ راه امت تا همیشه شود.
از این منظر، تأکید بر مسئله غدیر، چیزی جز تأکید بر احقاق حق و نشر عدالت و مبارزه با ستم و جهل، نیست. یکی از دو اساس اعتقادی شیعه به غدیر و محتوای آن: تحقق بخشیدن به حکمت سیاسی قرآنی و فلسفه والای اجتماعی، یعنی حفظ حقوق مردم است و این ممکن نیست جز در سایه حکومت شیعی که حکومتی باشد از سنخ حکومت علی (ع) که عدل را «حقیقت وحی» و «حیات دین» می‌شمارد.
اما از سوی دیگر، غدیر، تجلی گر حکومت و زعامت در جامعه اسلامی و بهترین فرصت برای تبیین جایگاه امامت، است. زنده نگاه داشتن مسئله امامت و غدیر یعنی زنده نگاه داشتن اسلام. غدیر عید «امامت» است و بیان این حقیقت که «نبوت» از مسیر «امامت» و «ولایت»، جان و جهت و حرکت و حیات دارد. همچنانکه پیامبر(ص) دو امانت خود را کتاب خدا و عترت خود معرفی کرده است.
غدیر، عید رجعت به حقیقت قرآن و احیای فطرت الهی انسان
و سرانجام، غدیر، آینه دار آفتابی به عظمت «علی» است که معنی انسان کامل است و ظهور اکمل فطرت توحید در قامت انسانی و حقیقت حق و جان قرآن، هموست... که رسول حق(ص) فرمود: «علی مع الحق والحق مع علی» و «علی مع القرآن و القرآن مع علی»
غدیر فرصتی است برای سیر در افق طهارت و معنویت و کرامات وجودی انسانی که اولین شاگرد مکتب توحید و بزرگ آموزگار بندگی خدا بود و تاج افتخار او همین رسیدن به جان و جوهره عبودیت است. هر لحظه حیات خورشید غدیر و امیر مومنان و سید اوصیای الهی، علی عالی اعلا(ع) تذکر به بندگی و تقوی و خلوص و خشوع و خشیت است که او معیار و مدار و منار توحید و تعبد حق است و به تعبیر بلند «سروش اصفهانی»:
«مسلم است علی را، همه صفات احد
به غیر از این دو صفت: لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ»
نظر شما