به گزارش خبرنگار اجتماعی حیات، محسن بزرگی معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران با حضور در تحریریه پایگاه خبری حیات به مناسبت هفته دولت در خصوص چالش های موجود، نحوه عملکرد و برنامه های آتی این معاونت توضیحاتی را ارائه داد.

حیات: بنیاد شهید و امور ایثارگران به ویژه معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران در چه شرایطی کار را در ابتدای دولت سیزدهم تحویل گرفت و در بازه زمانی دو ساله که از عمر دولت می گذرد چه پیشرفت هایی در این بخش رقم خورده است؟

بزرگی: با توجه به اینکه تنها 9 ماه از حضور بنده در معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران می گذرد نمی توانم به طور کامل پاسخگوی این پرسش باشم.طبیعتا مشکلات حادی در حوزه ایثارگران به ویژه در حوزه های حقوقی و معاضدت قضایی وجود داشته و دارد. البته تلاش بنده و همکاران همواره رفع مشکلات موجود است.

حیات: مهمترین چالش پیش روی فعالیت معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران چه بوده و چه اقداماتی برای رفع آن ها انجام شده است؟

بزرگی: اگر به عقب بازگردیم در می یابیم که یکی از چالش های اصلی در بنیاد شهید و امور ایثارگران که از گذشته مطرح بوده مشکل تعارض منافع است. به طور مثال؛ برخی از مسئولین بنیاد شهید در گذشته گاها به دنبال ابطال برخی آیین نامه ها در دیوان عدالت اداری در راستای تحقق منافع شخصی خود بودند.

یکی دیگر از چالش های موجود بحث تراکم قوانین ایثارگری است که به علت بلامنبع بودن (عدم پیش بینی منبع مالی) بلااجرا باقی مانده است.

همه می دانیم که این روزها کشور به دلیل مواجهه با شدیدترین تحریم ها با مشکلات متعدد اقتصادی رو به رو است؛ از این رو مراوده مستقیم مالی دولت از قبیل فروش نفت با مشکلاتی مواجه است که نتیجه آن ایجاد خسارت و تضعیف خزانه دولت است.

قطعا اثر این مشکلات عدیده به جامعه هدف بنیاد شهید و امور ایثارگران با جمعیت حدود 3 میلیون و پانصد هزار نفر باز می گردد و با توجه به اینکه قانون گذار حقوقی را برای این افراد طی سالیان مختلف در نظر گرفته است، بروز این مشکلات منجر به ایجاد ناراحتی، انتقادات، توقعات و مطالبات در میان این جامعه شده است.

البته جامعه ایثارگری جامعه نجیبی است که در برهه ای از زمان که کشور به وجود آنان نیاز داشت، جانشان را که عزیزترین سرمایه وجودی هر انسانی است با هدف صیانت از دین، آیین، ملک و ملت در طبق اخلاص گذاشتند و در نهایت برخی شهید، اسیر و جانباز شدند. در واقع این افراد به تعبیر رهبر معظم انقلاب به الماس های درخشان انقلاب اسلامی بدل شده اند.

جامعه ایثارگری جامعه نجیبی است، بنابراین ما به عنوان بدنه دولت باید هرچه در توان داریم برای این جامعه انجام دهیم. منتهی گاها موانع قانونی و بودجه ای اجازه این کار را به ما نمی دهد. البته از سال گذشته به لطف حضور دولت آیت الله رئیسی شاهد رشد 95 درصدی بودجه بنیاد شهید و امور ایثارگران بودیم. لذا با توجه به میزان تورم و کاهش ارزش پول ملی به علت تورم ها، برخی از قانون به دلیل تراکم موجود در بنیاد شهید بلااجرا باقی مانده است.

به تعبیر دکتر قاضی زاده هاشمی تا پیش از حضور ایشان در بنیاد تنها 19 درصد قوانین ایثارگری اجرا شده بود. لذا دکتر قاضی زاده پس از حضورشان در بنیاد، موانع اجرایی قانون را شناسایی و در پی رفع آن اقدام کردند. گفتنی است یکی از مهمترین موانع، عدم تدوین بسیاری از آیین نامه های اجرایی است. از این رو 17 آیین نامه اجرایی توسط رئیس بنیاد شهید به دولت ارسال و به تصویب رسید و در نهایت درصد اجرای قوانین ایثارگری به 33 درصد رسید.

در حقیقت علی رغم توجه ویژه دولت به جامعه ایثارگری و رشد دو برابری بودجه بنیاد شهید و امور ایثارگران نسبت به سال گذشته، همچنان قوانین، امتیازات و حقوق ایثارگران به طور کامل اجرایی نشده و فاصله تا حد مطلوب بسیار است.

گفتنی است برای رسیدن به این حد مطلوب و اجرایی شدن تمام قوانین ایثارگری، حدود 200 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.

معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران تنظیم گر روابط بنیاد با قوای سه گانه است و طبیعتا تعامل بنیاد شهید با مجلس، دولت و قوه قضاییه از مسیر این معاونت می گذرد.

خدمت رسانی یا همان ماموریت معاضدت قضایی به عنوان یک ماموریت مشخص برای معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید تعریف شده است. البته در این حوزه نواقص بسیار زیادی وجود داشت. لذا پس از حضور در این معاونت با بررسی های صورت گرفته دریافتیم که بیش از ده سال است دستورالعمل های معاضدت قضایی بازنگری نشده است.

با تلاش های صورت گرفته دستورالعمل های موجود بازنگری و تمام رقم های موجود در این دستورالعمل مانند حق الوکاله وکیل دادگستری برای ایثارگران از رقم یک و نیم میلیون تومان با رشدی 13 برابری به رقم 20 میلیون تومان افزایش یافت.

همچنین جهش های دیگری صورت گرفت و شاهد تغییر اعداد و ارقام در موارد مختلفی نظیر؛ تغییر رقم محکومیت های مالی غیر عمد (از یک و نیم میلیون تومان به 20 میلیون تومان) و کمک هزینه حق الزحمه کارشناسی بودیم.

امیدواریم با تخصیص بودجه توسط اداره کل برنامه و بودجه بتوانیم این خدمات را به نحو خوبی به جامعه ایثارگران ارائه دهیم.

حیات: اگر بخواهیم نگاه تحلیلی و فرآیندی به مدیریت گذشته بنیاد شهید و امور ایثارگران داشته باشیم، از نظر شما چه رویه هایی نادرست بود و چه اقدامی برای رفع آن ها در دستور کار قرار گرفت؟

بزرگی: گفته می شود تعداد اندکی از جامعه مطالبه گران ایثارگر در دوره های پیشین بنیاد شهید عواید خاصی داشتند اما دکتر قاضی زاده هاشمی پس از حضور در بنیاد شهید با هدف رفع این موضوع، بودجه بنیاد شهید را در استان ها و شهرستان های سراسر کشور توزیع نمود به نحوی که رقمی در ستاد به بهانه کمک به ایثارگر وجود ندارد و این رقم به صف محول شد و ستاد صرفا نقش نظارتی را ایفا می کند.

البته تعریف برنامه عملیاتی برای تمام معاونت ها و مکلف کردن آنان یکی دیگر از نمودهای حضور دکتر قاضی زاده هاشمی در بنیاد شهید است که از سال گذشته اجرایی شد.

این برنامه مشخص کننده روند خارج از اقدامات روزمره هر معاونت است. به نحوی که هر معاونت فارغ از امور روزمره خود، باید چند کار  ویژه و مهم را با در نظر گرفتن بودجه مشخص در قالب برنامه عملیاتی، در طی سال به سرانجام برساند.

حیات: یکی از مهمترین شعارهای سال گذشته شعار «ما می توانیم» است. در راستای این شعار چه ظرفیت هایی پیش روی بنیاد شهید و امور ایثارگران و خصوصا معاونت حقوقی و امور مجلس وجود دارد؟

بزرگی: با توجه به اینکه معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران تنظیم گر روابط میان بنیاد و سه قوه است، مبحث معاضدت قضایی به ایثارگران به این معاونت سپرده شده است.

طبق قانون کارشناسان حقوقی بنیاد شهید می توانند به نیابت و وکالت از ایثارگران در محاکم قضایی شرکت و دفاع نمایند. با توجه به محدودیت عِده و عُده نهایتا در هر استان سه نفر نیروی حقوقی وجود داشت که این امر طی تعاملی با مرکز وکلای قوه قضاییه، کانون وکلا و بسیج حقوقدانان حل شد و در حال ارائه خدمت به ایثارگران هستیم.

حیات: تاکنون معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران گزارش عملکردی را به مردم و جامعه هدف ارائه کرده است؟

بزرگی: ما مرتبا با برگزاری جلساتی با تشکل های ایثارگری که نمایندگان جامعه ایثارگری هستند گزارش عملکردمان را ارائه و رسانه ای می کنیم. همچنین جلسات متعددی با سایر گروه های ایثارگری با هدف ارائه گزارش عملکرد برگزار و در سایت معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران بارگزاری کرده تا جامعه ایثارگری از آن مطلع شوند.

حیات: با توجه به اینکه مردمی بودن یکی از شعارهای دولت است، بنیاد شهید و امور ایثارگران در این راستا چه اقداماتی به منظور مردمی تر شدن امور انجام داده است؟

بزرگی: فعالیت های مردمی باید در یک قالب مشخص مانند سازمان های مردم نهاد تعریف شود. بالغ بر 100 تشکل ایثارگری در بنیاد شهید و امور ایثاگران وجود دارد. همچنین ما به دنبال آن هستیم که در حوزه حقوقی و پارلمانی از این ظرفیت استفاده نماییم، به همین خاطر جلساتی را با تشکل هایی که در حوزه حقوقی فعالیت دارند برگزار کردیم و اکنون از وجود و ظرفیت آنان برای جامعه ایثارگران استفاده می شود.

در واقع پس از برگزاری این جلسات، کارگروه هایی شکل گرفت و عزیزان ایثارگر در حوزه تنقیح قوانین و حوزه پارلمانی کمک کننده ما هستند. همچنین معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران با صدور فراخوانی اعلام نمود که این معاونت در حوزه نشر کتب حقوقی آماده همراهی در چاپ کتب ایثارگران است.

حیات: برنامه های آتی معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران برای جامعه هدف چیست؟

بزرگی: معاونت حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران با هدف تمرکز زدایی و چابکی نیروهای حاضر در صف (ادارات کل)، پرونده هایی که علیه بنیاد شهید در دیوان عدالت اداری مطرح می شود را از اوایل سال تحت نظر ستاد به استان ها واگذار کرده است.

همچنین یک تفاهمنامه جامع با قوه قضاییه (تفاهمنامه با مرکز وکلا، کانون وکلا و بسیج حقوقدانان) در حال آماده سازی است که احتمالا طی هفته آینده به امضای دکتر قاضی زاده هاشمی و دکتر مصدق می رسد.

ناگفته نماند آموزش نیروهای صف در برنامه کاری معاونت حقوقی قرار دارد و حدود یک ماه پیش نیز همایش دو روزه ای با این هدف در مشهد مقدس برگزار شد.

یک ساختارسازی را با هدف احقاق حقوق مصدومین شیمیایی و قربانیان ترور ذیل دفتر حقوقی ایجاد شد که اکنون در حال انجام فعالیت است. همچنین دادگاه حادثه چند سال پیش اهواز در حال پیگیری است تا پشتیبانی لازم از شاکیان پرونده به عمل آید.

پشتیبانی دادگاه لاحه توسط بنیاد شهید صورت گرفت و تعدادی از جانبازان حدود دو ماه پیش توسط معاونت حقوقی به هلند اعزام شدند و اکنون در انتظار پاسخ دادگاه و صدور رای هستیم.

با توجه به اینکه نظام قانون گذاری ما دچار تشویش است و قوانین مختلفی وجود دارد برآن شدیم تا کتابی را در حوزه مجلس تهیه کنیم که متن قوانین ایثارگری را به صورت منقح و قابل استناد در خود جای دهد. همچنین با همین هدف، سایت معاونت حقوقی و امور مجلس را به صورت رسمی راه اندازی کردیم تا مرجع قوانین و مقررات، دستورالعمل ها، آیین نامه ها و بخش نامه های نسخ نشده برای مردم و سایر دستگاه ها باشد.

در حوزه ماده 74 قانون جامع که حوزه گزارش دهی بنیاد شهید و امور ایثارگران به رئیس جمهور و مقام معظم رهبری است ساختار و اداره ای ذیل دفتر مجلس و دولت با تدوین فرایندهای اجرایی تدوین و ایجاد کردیم.

قرار است در این ساختار، گزارش کار دستگاه های دولتی، اجرایی و وزارتخانه ها در اجرای قوانین ایثارگری آماده سازی و تجمیع شود و نهایتا با امضای دکتر قاضی زاده هاشمی به ریاست جمهوری و مقام معظم رهبری ارائه شود.

طبیعتا هر طرح و لایحه ای که در خانه ملت در خصوص ایثارگران مطرح شود توسط معاونت های تخصص بنیاد بررسی و نظرات کارشناسی آنان تجمیع و نهایتا در مجلس ارائه می شود.

با حضور مستمر در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، درخواست ها و گزارشات مردم را دریافت و پیگیر امور هستیم. همچنین در کمیسیون های دولت نیز فعالیت جدی داشته به نحوی که دو آیین نامه تکلیفی و یک آیین نامه غیر تکلیفی قانون بودجه 1402 (آیین نامه های کمک معیشت، یک درصد بودجه فرهنگ ایثار و شهاد و خودرو) پیش از مردادماه آماده و ابلاغ شد.

با عنایت دکتر قاضی زاده هاشمی یک اداره کل به دبیرخانه کمیسیون ماده 16 افزوده شد که نهادی شبه قضایی با حضور شش عضو می باشد که دو عضو از نمایندگان بنیاد شهید و چهار عضو دیگر نمایندگانی از وزارت دفاع، وزارت کار، سازمان اداری و امور استخدامی و دستگاه طرف شکایت ایثارگر است.

خدمت در بنیاد شهید و امور ایثارگران مقدس است همانطور که حضرت امام(ره) فرمودند بنیاد شهید و امور ایثارگران افضل بنیاد هاست و خدمت در آن نیز افضل خدمت ها است.