تصمیم بخش یونانی نشین قبرس به اکتشاف نفت و گاز در حوزه آب های ساحلی این جزیره و متعاقب آن امضای قرارداد اکتشاف نفت و گاز در این محدوده بین ترکیه و بخش ترک نشین قبرس پیش درآمد بحرانی جدید در شرق دریای مدیترانه است. به گزارش حیات، قرارداد اکتشاف نفت و گاز در محدوده جزیره قبرس بین ترکیه و بخش ترک نشین چهارشنبه شب در نیویورک به امضای رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه و درویش اراوغلو رییس جمهوری بخش ترک نشین قبرس رسید. ترکیه و بخش ترک نشین قبرس با عنوان اینکه منابع طبیعی جزیره متعلق به هر دو بخش جزیره می باشد با بهره برداری یکجانبه بخش یونانی نشین از این منابع مخالفت می کنند و می گویند با حل مساله قبرس و وحدت مجدد می توان از این منابع بهره برداری کرد. در روزهای گذشته نیز ترکیه اعلام کرده بود که ناوهای جنگی این کشور کشتی های اکتشافی را همراهی خواهند کرد. مساله اکتشاف نفت و گاز در محدوده جزیره قبرس مساله مذاکرات وحدت بین دو بخش یونانی نشین و ترک نشین جزیره قبرس را نیز تحت الشعاع قرار داده است. بخش یونانی نشین قبرس برای اکتشاف نفت و گاز قراردادی با شرکت آمریکایی نوبل انرژی منعقد کرده و به گفته یک مسوول شرکت یاد شده محدوده ای که اکتشاف نفت و گاز در آن انجام می شود دارای منابع بسیار غنی است و با بهره برداری از آن نیاز انرژی اروپا به نفت و گاز تا 100 سال رفع خواهد شد. بخش یونانی نشین در سال 2003 میلادی قراردادی با مصر برای اکتشاف نفت و گاز در شرق دریای مدیترانه امضاء کرد و متعاقب آن در سال 2007 میلادی نیز قراردادهایی با سوریه، اسراییل و لبنان به امضاء رساند. این بخش اولین اجازه اکتشاف را در سال 2007 میلادی صادر کرد و در آن سال نیز 12 فاز مختلف را در محدوده شرق دریای مدیترانه تعیین و مناقصه برای اکتشاف و بهره برداری از این فازها را آغاز کرد. شرکت نفتی آمریکایی نوبل انرژی که برنده مناقصه اکتشاف و بهره برداری اعلام شده بود اعلام کرد که از اول ماه اکتبر کار حفاری را آغاز خواهد کرد. در پی واکنش ترکیه و بخش ترک نشین قبرس به این مساله، بخش یونانی نشین اعلام کرد که حفاری را از 18 سپتامبر / 27 شهریور/ آغاز شده است. به موازات آغاز عملیات حفاری، هواپیماهای بدون سرنشین اسراییلی نیز برای محافظت از تجهیزات حفاری، پرواز بر فراز این منطقه را آغاز کردند و برخی رزمناوهای اسراییلی نیز در منطقه مشاهده شده است. تلاش های بخش یونانی نشین برای اکتشاف نفت و گاز در شرق دریای مدیترانه تاکنون با مخالفت ترکیه و بخش ترک نشین مواجه بوده و در سال 2009 میلادی نیز اخباری در رسانه های بخش یونانی نشین مبنی بر تعرض ناوهای جنگی ترکیه به یک کشتی اکتشافی نروژی در منطقه منتشر شده بود. سفیر آمریکا در بخش یونانی نشین قبرس در سال 2009 برای اولین بار خبر از اکتشاف و حفاری نفت در حوزه آب های این جزیره از سوی یک شرکت آمریکایی را داد و این خبر با واکنش تند بخش ترک نشین قبرس مواجه شد، بخش یونانی نشین در آن زمان اکتشاف نفت و گاز در حوزه آب های قبرس را منطبق با حق حاکمیت این کشور خواند و محمدعلی طلعت رییس جمهوری وقت بخش ترک نشین این مساله را میدان خوانی بخش یونانی نشین در مقابل ترکیه ارزیابی نمود. پنج سال بعد از مداخله نظامی ترکیه در جزیره قبرس در سال 1974 میلادی و تقسیم جزیره به دو بخش ترک و یونانی نشین، در سال 1979 اسپیروس کیپرییانو رهبر بخش یونانی نشین خواهان اکتشاف نفت و گاز در آب های قبرس با همکاری مصر شد که این مساله با واکنش رئوف دنکتاش رهبر پیشین ترک تبارهای جزیره مواجه و دنکتاش اقدام به این مساله را عامل جنگ خوانده بود. در پی مداخله سازمان ملل، کیپرییانو اعلام کرد که سازمان ملل خواهان پا پس گذاشتن بخش یونانی نشین قبرس شده و ترک ها در این مساله جدی هستند. در سال 2003 میلادی سردار دنکتاش رهبر حزب دمکرات بخش ترک نشین قبرس و معاون وقت نخست وزیر این بخش نیز با اعلام اینکه منابع بسیار غنی نفت و گاز در محدوده جزیره قبرس ثبت شده است، گفت: هدف آمریکا و اتحادیه اروپا در کنترل گرفتن این منابع می باشد و طرح صلح کوفی عنان دبیرکل پیشین سازمان ملل نیز با هدف یاد شده و عضویت کامل جزیره قبرس در اتحادیه اروپا مطرح شده است. به گفته دنکتاش طبق طرح صلح عنان منابع طبیعی جزیره در کنترل دولت مرکزی قبرس متحد قرار می گرفت و حتی منابع آبی موجود در بخش ترک نشین نیز در اختیار این دولت قرار می گرفت. به گفته سردار دنکتاش هدف از طرح صلح عنان ورود یک قبرس متحد به اتحادیه اروپا و به موازات آن کنترل منابع نفت و گاز موجود در حوزه آب های جزیره قبرس و محروم ساختن ترکیه از این منابع بود. در سال 2010 میلادی بین بخش یونانی نشین و رژیم صهیونیستی قراردادی برای بهره برداری از منابع طبیعی دریای مدیترانه در حوزه آب های ساحلی طرفین به امضاء رسید و این قرارداد در دوم فوریه سال 2011 از سوی هیات وزیران بخش یونانی نشین مورد تایید قرار گرفت. دیمتریس خریستافیوس رهبر بخش یونانی نشین قبرس نیز در ماه مارس سال جاری طی سفری به تل آویو مساله انرژی را با مسوولین اسراییلی مورد بحث قرار داد و در جریان این سفر مساله انتقال گاز اسراییل به اتحادیه اروپا از طریق بخش یونانی نشین مورد بررسی قرار گرفت و یک گروه کاری در این راستا تشکیل شد. ترکیه در سال گذشته از فعالیت های بخش یونانی نشین قبرس برای بهره برداری یکجانبه از منابع انرژی جزیره در نزد سازمان ملل و اتحادیه اروپا شکایت کرد، ولی اراتو مارکوللی وزیر خارجه بخش یونانی نشین اعلام کرد که ترکیه جسارت انجام هیچ کاری را نخواهد داشت. نیکوس رولاندیس از وزیران خارجه اسبق بخش یونانی نشین در روزهای گذشته با هشدار به دولتمردان این بخش مبنی بر اینکه ترکیه کاری را که بگوید انجام می دهد گفت: منابع انرژی جزیره متعلق به هر دو بخش جزیره می باشد و برای جلوگیری از مداخله ترکیه، بخش یونانی نشین می باید بخش ترک نشین قبرس را نیز در اکتشاف نفت و گاز سهیم کند. از سوی دیگر در پی اعلام اکتشاف نفت و گاز از سوی بخش یونانی نشین، مسوولین بخش ترک نشین در ماه های اخیر بطور متمادی اعلام کردند چنین مساله ای در زمانی که مذاکرات وحدت قبرس در جزیره ادامه دارد به روند مذاکرات ضربه وارد خواهد کرد. قدرت اوزرسوی نماینده ویژه درویش اراوغلو رییس جمهوری بخش ترک نشین قبرس اعلام کرد در صورتی که بخش یونانی نشین فعالیت های اکتشاف نفت و گاز را معوق نکند، بخش ترک نشین قبرس نیز با امضای قراردادهایی اکتشاف نفت و گاز در حوزه آب های جزیره را آغاز خواهد شد. پس از امضای قرارداد نهایی اکتشاف نفت و گاز در آب های جزیره قبرس بین بخش یونانی نشین و شرکت نفتی نوبل انرژی و شرکت اسراییلی دلک این مساله در مذاکرات وحدت بین رهبران دو بخش جزیره نیز مطرح شد و اراوغلو هشدار داد که این مساله تاثیر منفی بر مذاکرات وحدت خواهد گذاشت. حسین اوزگورگون وزیر خارجه بخش ترک نشین قبرس نیز در 5 سپتامبر از بخش یونانی نشین خواست هشدارهای بخش ترک نشین را در این زمینه جدی بگیرد. دیمتریس خریستافیوس رهبر بخش یونانی نشین در نهم ماه سپتامبر در گفت وگو با رسانه ها، از ارتش این بخش خواست که در مقابل هشدارها و اخطارها در حالت آماده باش باشند. رییس بخش ترک نشین قبرس نیز گفت: آماده باش ارتش بخش یونانی نشین چیزی را تغییر نمی دهد، این ارتش نمی تواند کاری انجام دهد و بخش یونانی نشین برای پایان دادن به بحران جاری می باید اکتشاف نفت و گاز را متوقف کند. بشیر آتالای معاون نخست وزیر ترکیه در دیداری سه روزه از بخش ترک نشین قبرس اعلام کرد که تلاش های بخش یونانی نشین برای اکتشاف نفت و گاز در حوزه آب های قبرس بیش از آنکه تلاش های اقتصادی باشد مانورهای سیاسی می باشد. وی با تاکید بر اینکه شرق دریای مدیترانه حق انحصاری کسی نمی باشد، گفت: ترکیه در این منطقه تدابیر ویژه امنیتی برای احقاق حقوق اقتصادی خود اتخاذ می کند. وزارت خارجه ترکیه نیز در 15 سپتامبر با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد: در صورت آغاز اکتشاف نفت و گاز از سوی بخش یونانی نشین، ترکیه و بخش ترک نشین قبرس نیز قرارداد اکتشاف نفت و گاز امضاء خواهند کرد. وزارت خارجه بخش ترک نشین قبرس نیز در همان روز با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد که هر دو بخش جزیره دارای حقوق مساوی در منابع طبیعی جزیره هستند و امضای قرارداد با ترکیه از سوی بخش ترک نشین نیز در این راستا صورت گرفته است. مارکوللی وزیر خارجه بخش یونانی نشین در 16 سپتامبر اعلام کرد که در مقابل اعتراض های قدرتمند ترکیه در اکتشاف نفت و گاز از سوی بخش یونانی نشین، جامعه جهانی از این بخش حمایت می کند. در 16 سپتامبر هیاتی از وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه برای مذاکره با مسوولین بخش ترک نشین در مورد نحوه اجرای قرارداد اکتشاف نفت و گاز عازم جزیره شد و در همان روز حسین اوزگورگون وزیر خارجه ترک تبارهای جزیره یکبار دیگر از بخش یونانی نشین خواهان متوقف ساختن فعالیت های اکتشاف نفت و گاز شد و متعاقب آن در 17 سپتامبر رییس جمهوری بخش ترک نشین در تماس تلفنی با استفان فولله مسوول توسعه اتحادیه اروپا حساسیت های این بخش در این زمینه را به اطلاع اتحادیه ابلاغ کرد. اگمن باغیش وزیر مسوول مذاکرات ترکیه با اتحادیه اروپا نیز در 18 سپتامبر در گفت وگو با روزنامه قبرس بخش یونانی نشین را به اسب تروای اسراییل تشبیه کرد و از بخش یونانی نشین خواست مرتکب خطا نشوند. وی گفت: ما کسی را تهدید نمی کنیم، بلکه آنچه را که لازم است انجام می دهیم. دیمتریس خریستافیوس رهبر بخش یونانی نشین نیز در 19 آگوست در لندن اعلام کرد: آنکارا حق اعتراض و تهدید بخش یونانی نشین قبرس به دلیل اکتشاف نفت و گاز در آب های قبرس را ندارد. به رغم سخنان طرفین طبق اعلام مسوولین بخش یونانی نشین شرکت نفتی نوبل انرژی در 18 سپتامبر فعالیت اکتشاف نفت و گاز در آب های قبرس را آغاز کرد . ایرسن کوچیک نخست وزیر بخش ترک نشین در 20 سپتامبر طی سخنانی گفت: آغاز به اکتشاف نفت و گاز از سوی بخش یونانی نشین ابعاد حل مساله قبرس را تغییر خواهد داد و بخش ترک نشین قبرس مصمم به ایستادگی برای حقوق و منافع خود می باشد. به گفته کارشناسان سیاسی امضای قرارداد نهایی اکتشاف نفت و گاز در آب های جزیره قبرس از سوی ترکیه و بخش ترک نشین قبرس در شب گذشته در نیویورک بحران موجود در شرق دریای مدیترانه را در روزهای آتی بیش از پیش افزایش خواهد داد.