به گزارش خبرنگار فرهنگی پایگاه خبری حیات، در سال‌های اخیر، بحث‌های زیادی پیرامون کاهش مخاطبان تلویزیون مطرح شده است. با این حال، آمارهای جدید نشان‌دهنده روندی متفاوت هستند.

به طوری که طبق اعلام مرکز تحقیقات صدا و سیما میزان بیننده تلویزیون از بهار ۱۴۰۲ که ۵۹.۷ درصد بوده، در تابستان ۱۴۰۳ به ۶۵.۲ رسیده و سیر صعودی گرفته است و با وجود کاهش مخاطب در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ شاهد افزایش نسبی این آمار از سال ۱۴۰۲ بوده است.

در سال‌های اخیر، تلویزیون با چالش کاهش مخاطب و رقابت شدید با رسانه‌های نوظهور و شبکه‌های اجتماعی مواجه بود.

با این حال علی رغم جوسازی های رسانه های غربی در این زمینه، تحولاتی چشمگیر در روند سریال سازی و برنامه‌سازی در جهت جذب مخاطب در صدا و سیما رخ داده است. از ساخت مجموعه‌های تلویزیونی پرمخاطب گرفته تا بازگشت چهره‌های سرشناس به قاب تلویزیون، از جمله اقدامات انجام شده در سازمان صدا و سیما بوده است که توانسته مخاطبان خسته از تکرار را دوباره پای تلویزیون بنشاند.

آغاز دوباره تحول در سریال سازی تلویزیون

در حوزه سریال سازی معاونت سیما در سال 1403 با تنوع ژانر در سریال‌های تلویزیونی نیز نقشی کلیدی در بازگشت مخاطبان ایفا کرده است. تولید مجموعه‌هایی با فضای تاریخی، اجتماعی، طنز و... توانست سلیقه‌های مختلف را در بر بگیرد.

نمونه آن ساخت و تولید سریال‌هایی همچون «مهیار عیار»، «سوجان»، «آقای قاضی»، «طوبی»، «غریبه»، ذهن زیبا» و به تازگی «پایتخت 7» است که با پرداختن به موضوعات متنوع و بهره‌گیری از بازیگران محبوب و فیلمنامه‌های چندلایه، توانستند طیف گسترده‌ای از بینندگان را جذب کرده و خاطره‌سازی کنند.

این تولیدات، نشانه‌ای از تلاش رسانه ملی برای فاصله گرفتن از قالب‌های تکراری و حرکت به سمت نگاهی تازه در سریال ‌سازی هستند.

از سوی دیگر با جدی‌تر شدن تولید دو مجموعه الف ویژه «سلمان فارسی» به کارگردانی داود میرباقری و «موسی(ع)» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و همچنین انعقاد قرارداد سریال «پوریای ولی» به کارگردانی مجید جعفری جوزانی، به نظر می‌رسد چرخ سریال‌سازی در رسانه ملی بار دیگر به راه افتاده است.

این در حالی است که تلویزیون در سال‌های گذشته از ساخت سریال فاصله گرفته بود و سعی داشت تا ساختارهای دیگر برنامه‌سازی را پررنگ کند. روند پیشین به جایی رسیده بود که برخی شبکه‌های اصلی سیما حتی در مناسبت‌های مهمی مانند نوروز نیز گاه سریال جدیدی روی آنتن نمی‌بردند.

«پایتخت ۷»؛ از تحریم تلویزیون توسط تنابنده تا بازگشت نقی معمولی

اما این روزها پخش سریال «پایتخت 7» گواه بازگشت تلویزیون به روزهای درخشان خود است.

سریال «پایتخت ۷» پس از چند سال وقفه، در نوروز 1404 به کنداکتور شبکه یک بازگشت و بار دیگر توانست جایگاه خود را به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی تثبیت کند.

حضور شخصیت‌های آشنای خانواده «نقی معمولی»، همراه با بازسازی فضای طنز خانوادگی و اجتماعی، مخاطبان گسترده‌ای را پای تلویزیون نشاند.

با وجود مواضع انتقادی محسن تنابنده نسبت به صداوسیما پس از حوادث سال ۱۴۰۱، فصل هفتم سریال «پایتخت» با حضور او و دیگر بازیگران اصلی ساخته و پخش شد. تنابنده که پیش‌تر اعلام کرده بود همکاری‌اش با تلویزیون را قطع خواهد کرد، در نهایت در سال ۱۴۰۳ به پروژه بازگشت و نقش نقی معمولی را ایفا کرد.

در مجموع، پخش «پایتخت ۷» با وجود حواشی و تغییرات، توانست بار دیگر توجه مخاطبان را جلب کند و جایگاه خود را در میان سریال‌های پرمخاطب تلویزیون حفظ کند؛ به طوری که در پلتفرم تلوبیون، هفت قسمت ابتدایی این سریال بیش از ۱۵ میلیون بازدید داشت.

مجموع زمان تماشای این قسمت‌ها به بیش از ۳۳۰ میلیون دقیقه رسید. همچنین قسمت اول سریال بیش از ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار بازدید و ۹۵ میلیون دقیقه تماشا داشت.

این ارقام نشان‌دهنده استقبال بی‌سابقه مخاطبان از این سریال و نقش آن در افزایش بینندگان تلویزیون است.

مهران مدیری با «شیش ماهه» به تلویزیون برمی‌گردد

از سوی دیگر مهران مدیری در حال آماده‌سازی سریال جدیدی با عنوان «شیش‌ماهه» برای تلویزیون است.

این سریال به تهیه‌کنندگی جواد فرحانی و با نویسندگی امین انتظاری، احمدرضا کاظمی و امین فرشادمهر در حال پیش‌تولید است. پیش‌بینی می‌شود که «شیش‌ماهه» در پاییز امسال از شبکه سه سیما پخش شود.

این بازگشت مهران مدیری به تلویزیون پس از پایان مجموعه «دورهمی» و فعالیت‌های اخیرش در شبکه نمایش خانگی، مورد توجه بسیاری از مخاطبان و رسانه‌ها قرار گرفته است.

با توجه به سابقه موفق مدیری در ساخت سریال‌های طنز، انتظار می‌رود که «شیش‌ ماهه» نیز با استقبال خوبی از سوی بینندگان مواجه شود.

موفقیت تلویزیون در برنامه سازی

با توجه به تغییرات اجتماعی و فرهنگی در کشور، تلویزیون به‌ویژه در چند سال اخیر نیاز به بازتعریف و نوآوری در محتوای خود داشت. در همین راستا برنامه‌هایی مانند «برمودا» با اجرای کامران نجف‌زاده، «پانتولیگ» با اجرای محمدرضا گلزار، «حسنیه معلی» با اجرای نجم‌الدین شریعتی و با حضور مداحان صاحب نام و «محفل» با اجرای رسالت بوذری و قاریان سرشناس بین‌المللی این تغییرات را به‌وضوح نشان داده و توانسته‌اند با استفاده از فرمت‌های جدید وجذاب، توجه نسل‌های مختلف را جلب کنند.

این برنامه‌ها نه ‌تنها به تنوع و جذابیت در ساختار و نوع اجرا توجه کرده‌اند، بلکه به‌خوبی نشان داده‌اند که تلویزیون می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های مدرن تولید، فضایی رقابتی و سرگرم‌کننده خلق کند.

همچنین با استفاده از چهره‌های محبوب و نزدیک به سلیقه‌های روز، این برنامه‌ها توانسته‌اند، مخاطبان جوان را دوباره جذب کنند.

به طور مثال برنامه «برمودا» که از سال ۱۴۰۲ در شبکه نسیم پخش می‌شود، به‌عنوان یکی از پربییننده‌ترین برنامه گفت‌وگو محور تلویزیون شناخته شده است. این برنامه با اجرای کامران نجف‌زاده توانست رکوردهای متعددی را ثبت کند.

در نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات صدا و سیما، «برمودا» در صدر برنامه‌های پربیننده قرار دارد به طوری که در شبکه‌های اجتماعی، ویدئوهای برنامه بیش از ۲۰ میلیون بازدید در صفحه رسمی و بیش از ۱۰۰ میلیون بازدید در صفحات دیگرداشتند.

یکی از ویدئوهای این برنامه، مربوط به مصاحبه با مجری سابق تلویزیون، نزدیک به پنج میلیون بار بازدید داشت.

این آمارها نشان‌دهنده استقبال گسترده مخاطبان از این برنامه و تأثیر آن در جذب بینندگان به تلویزیون است.

این برنامه‌ها نماد یک تغییر اساسی در رویکرد صداوسیما برای جذب مخاطب هستند، برنامه‌هایی که نه‌تنها به سلیقه‌های مختلف پاسخ می‌دهند، بلکه با به‌کارگیری تکنیک‌های مدرن تولید و اجرای پرمحتوا، نشان‌دهنده نگاه نو به تلویزیون و نیازهای روز جامعه هستند.

برنامه قرآنی «محفل»؛ تلاشی نو در ترویج قرآن و معارف دینی برای نسل جدید

«محفل»، برنامه‌ای قرآنی و دینی است که با هدف ترویج مفاهیم قرآن و معارف اسلامی به‌ویژه برای نسل جوان و علاقه‌مندان به علوم دینی ساخته شده است. این برنامه با حضور قراء برجسته و کارشناسان مذهبی، در هر قسمت به بررسی مفاهیم قرآن کریم و آموزه‌های دینی پرداخته و فضایی معنوی و دلنشین ایجاد می‌کند.

یکی از ویژگی‌های برجسته «محفل» این است که در کنار تلاوت‌های قرآن، به تحلیل‌های عمیق‌تر از آیات قرآن و معانی آن‌ها نیز پرداخته می‌شود و در کنار بحث‌های علمی، از هنر و موسیقی سنتی ایرانی نیز برای ایجاد فضایی جذاب و متناسب با فرهنگ اسلامی استفاده می‌شود.

این برنامه با هدف جذب مخاطبان مذهبی و علاقه‌مندان به قرآن و معارف اسلامی به‌ویژه در دوران جدید ساخته شده و توانسته به‌خوبی توجه خانواده‌ها و جوانان را جلب کند.

تلاوت قرآن توسط قاریان مشهور، حضور کارشناسان و مفسران قرآن، معرفی شخصیت‌های قرآنی، و بررسی مسائل اجتماعی و اخلاقی از نگاه قرآن از جمله ویژگی‌هایی است که «محفل» را به یکی از برنامه‌های پرمخاطب و محبوب در تلویزیون در ماه مبارک رمضان تبدیل کرده است.

«محفل» قرآن 40 میلیونی تلویزیون ایران

تعداد بینندگان برنامه «محفل» حدود ۴۰ میلیون نفر تخمین زده شده است و برخی از قرائت‌های ارائه ‌شده در این برنامه، مانند قرائت هادی اسفیدانی و صالح مهدی‌زاده، میلیون‌ها بازدید در شبکه‌های اجتماعی به خود اختصاص داده‌اند.

این آمارها نشان‌دهنده تأثیرگذاری و محبوبیت بالای برنامه‌های مذکور در میان مخاطبان تلویزیون و فضای مجازی است.

در سال ۱۴۰۳، برنامه قرآنی «محفل» با رویکردی بین‌المللی و تولید چند زبانه، به یکی از پربیننده‌ترین و پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیونی تبدیل شد.

درخشش «محفل» در عرصه بین‌المللی

برنامه تلویزیونی «محفل» در سال ۱۴۰۳ توانست با بهره‌گیری از دوبله به پنج زبان مختلف، در کشورهای متعددی از جمله ترکیه، عراق، پاکستان و هند پخش شود. این اقدام باعث شد تا این برنامه قرآنی در سطح بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد و مخاطبان گسترده‌ای راجذب کند.

شبکه‌های بین‌المللی مانند المنار، الرابعه، الفرات و ON4 نیز این برنامه را در جدول پخش خود قرار دادند، که نشان‌دهنده محبوبیت وتأثیرگذاری «محفل» در میان مخاطبان جهانی است.

همچنین، بازتاب‌های مثبت از کشورهای مختلف، از جمله اندونزی، نشان‌دهنده تأثیر فرهنگی و معنوی این برنامه در جوامع مسلمان است.

در فضای مجازی، برنامه «محفل» با بیش از ۴۰۵ میلیون بازدید در پلتفرم‌های مختلف، از جمله تلگرام، اینستاگرام، ایتا و روبیکا، به عنوان یکی از پربازدیدترین برنامه‌های رسانه ملی در ایام رمضان شناخته شد.

همچنین، در پلتفرم تلوبیون، برنامه «محفل» در یک هفته اول پخش خود، بیش از یک میلیون و ۱۶۰ هزار بازدید در شبکه سه سیما و شبکه قرآن سیما داشته است. این آمارها نشان‌دهنده تأثیرگذاری و محبوبیت بالای برنامه «محفل» در میان مخاطبان داخلی و بین‌المللی است.

«حسینیه معلی»؛ سفری معنوی به دنیای اهل‌ بیت (ع)

حسینیه معلی یکی دیگر از برنامه‌های مذهبی تلویزیون است که با هدف پرداختن به معارف اهل‌بیت (ع) در ایام محرم با ترویج فرهنگ عاشورا  و در اعیاد شعبانیه پخش می‌شود.

این برنامه با ساختاری سنتی و محتوای عمیق دینی، سعی در ایجاد فضایی معنوی و تاثیرگذار برای مخاطبان دارد.

حسینیه معلی علاوه بر پخش مراسم عزاداری و محافل مذهبی، به بازخوانی مفاهیم عاشورایی، فلسفه قیام امام حسین (علیه‌السلام) و آموزه‌های دینی در قالب‌های مختلف می‌پردازد. برنامه‌های ویژه ایام محرم و صفر به‌طور ویژه با حضور مداحان و سخنرانان برجسته، تلاش می‌کنند که روحانی‌ترین و عمیق‌ترین آموزه‌های دینی را به مخاطب منتقل کنند.

در سال های اخیر برنامه‌هایی همچون «محفل» و حسینیه «معلی» نشان دادند که علاوه بر سرگرمی، می‌توانند نقش مهمی در ترویج مفاهیم دینی و ایجاد فضای معنوی برای مخاطبان ایفا کند.

این برنامه‌ها با توجه به سبک‌های نوین و متنوع خود، نه ‌تنها نیازهای مذهبی جامعه را پاسخ داده‌اند، بلکه با استفاده از هنر، سخنرانی‌های علمی و تحلیل‌های قرآنی و دینی، توانستند نسل جوان را به سوی مفاهیم دینی جذب کنند.

با توجه به تحول نوگرا صورت در ساختار سریال سازی و برنامه سازی سازمان صدا و سیما؛ همچنین برنامه ریزی صورت گرفته شده برای ساخت سریال‌های تاریخی الف و برنامه‌های گفت‌وگو محور در ژانرهای اجتماعی، فرهنگی و ورزشی، انتظار می‌رود روند صعودی استقبال مخاطبان از برنامه‌های تلویزیون با رشد قابل توجهی در سال ۱۴۰۴ مواجه شود.

انتهای پیام/