به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ صنایع دستی و هنرهای سنتی، بازگو کننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی منطقه تولیدشده در آن هستند و این قابلیت را دارند که به عنوان عاملی مهم در حفظ تنوع فرهنگی و شناخت فرهنگ و تمدن هر کشور توسط گردشگران خارجی عمل کنند. از این روی، صنایع دستی می‌تواند مکمل جاذبه‌های گردشگری اعم از تاریخی، طبیعی، فرهنگی و مردم‌شناسی است. 

به همین منظور، مرتضی خاکسار، کارشناس اقتصاد گردشگری در گفتگو با خبرنگار فرهنگی حیات؛ درخصوص چگونگی حمایت و تاثیر گردشگردی و صنایع دستی در بهبود مسائل اقتصادی و فرهنگی کشور گفت: صنایع دستی در حیطه علم گردشگری می‌تواند رونق و توسعه فزاینده‌ای داشته باشد. اگر سیاستمداران و برنامه‌سازان ما در حوزه میراث فرهنگی از بخش گردشگری و ارتباطش با صنایع ثابت و خرید توریست از صنایع دستی ما، با برنامه‌ریزی‌های مناسب بهره ببرند، می‌توانند برای کشور نرخ بالایی از سودآوری ارزی را به ارمغان بیاورند.

وی با بیان اینکه ما وقتی صحبت از برنامه‌ریزی برای ایران می‌کنیم این برنامه‌ریزی منطقه‌ای برای یک کشور کوچیک نیست؛ افزود: تمام اروپا را اگر جمع کنیم، اندازه‌ی ایران می‌شود باید در نظر بگیریم ایران یک قاره است که برای آن نیازمند یک برنامه‌ریزی مدون برای هر یک از استان‌ها در زمینه‌ی گردشگری هستیم. 

درآمد ناخالص ارز از طریق صنایع دستی

این کارشناس اقتصاد گردشگری صحبت‌هایش را اینگونه ادامه داد: ما در موضوع میراث فرهنگی و گردشگری خیلی مصاحبه کردیم و در روزنامه‌ها قلم زدیم اما برای رهایی از اقتصاد مریض و وابسته به نفت، باید به صنایع دستی، گردشگری و موزه‌ها روی آوریم. وقتی به اقتصاد کشورهای پیرامون نیم نگاهی می‌اندازیم، درمی‌یابیم که کشورهایی مانند ترکیه در تورهای پنج یا شش روزه‌هایشان شاید دو روز آن را به آشنایی توریست‌ها با صنایع محلی و صنایع دستی اختصاص می‌دهند.

وی با بیان اینکه طبعاً وقتی توریست‌ها از صنایع دستی و گردشگری کشورها دیدن می‌کنند، شاید میل و رغبتی برای خریدن خوراکی یا شکلات نداشته باشند اما به هنر و صنایعی که مختص ترکیه است قطعا رغبت دارند؛ ادامه داد: این آثار سنتی ممکن است صنایع چوبی، منبت، سفال، مس و .... باشد. بنابراین صنایع دستی مرتبط با گردشگری است و خیلی از کشورهای دنیا مثل ترکیه، سنگاپور، انگلیس و آمریکا اقتصادشان وابسته به صنایع دستی و ملی است و برای درآمدهای ناخالص ارز یا جی دی پی‌هایشان روی گردشگری حساب باز کردند. 

عدم حمایت و برنامه‌ریزی درست در حمایت از هنرهای سنتی

خاکسار با اشاره به اینکه برای توسعه‌ی فزاینده‌ی اشتغال داخلی، باید به تشویق و ترغیب بخش صنایع دستی و داخلی‌مان بپردازیم تا سنت‌هایمان از یادها فراموش نشوند، خاطرنشان کرد: برای مثال صنعت فرش کشورمان به علت گرانی مواد و حمایت کم دولت از بخش کارگاه‌های تولید قالی، به فراموشی سپرده شده است؛ درحالی که با دادن اعتبار ال‌سی به یک تاجر یا بازرگان، می‌توان از کارگاه‌های تولیدش حمایت کرد و این چیزی جز عدم تخصیص بودجه و برنامه‌ریزی درست در بازار فرش، گلیم، جاجیم، سفال، مسگری، منبت کاری، مینیاتور، خوش نویسی و تابلوهای فرش نیست. همه‌ی این مسائل دست به دست هم می‌دهند تا ما نتوانیم بازار خوبی را از این بازار بزرگ تصاحب و سهیم بالایی را از آن دریافت کنیم.

وی با بیان اینکه کشورهایی مانند چین با اینکه در فضایی صعب العبور زندگی می‌کنند اما جالب است در کنار کارهای روزانه بخشی را به تولید صنایع دستی اختصاص می‌دهند؛ یادآور شد: دولت چین برنامه‌ریزی‌های مناسبی را برای دریافت مواد خام و لوازم اولیه مورد نیاز آن‌ها حتی با بالگرد فراهم کرده است. این دولت صنایع دستی مردم را پیش خرید می‌کند یعنی مردم ضمانت تولید دارند. در حال حاضر ما می‌بینیم که شاید کم‌تر خانه‌ای در جهان وجود داشته باشد که در آن محصول چینی نباشد. این حمایت‌ حکومت‌ها برای بقاء فرهنگ، صنایع دستی، آداب و رسوم و آیینه تمام نمایشان در دیگر کشورها به شمار می‌رود.

چگونه می‌توان از صنایع دستی کشور حمایت کرد؟

این کارشناس اقتصاد گردشگری با تاکید بر حمایت از آثار هنری و صنایع دستی کشور تصریح کرد: ابزاری که الآن تولید می‌شود صد سال دیگر در موزه‌ها نگهداری و دیده می‌شود و جزء کالاهای کمیاب و لوکس ما به شمار می‌رود. بنده بارها عرض کردم بعد از تبدیل سازمان گردشگری به وزارت‌خانه، نگاه چشمگیری برای حفظ انقلاب ساختاری در این سازمان مشهود نبوده و صرفا نگاهی آماری و رزومه‌ای به این مقوله بوده است. ما باید سند توسعه‌ی چشم انداز گردشگری را از ادارات استانی بخواهیم و از کارشناسانی که در این زمینه فعال و صاحب نظر هستند دعوت کنیم.

وی با اشاره به این موضوع که کارشناسان جوان ما باید مسائل را پیگیری و برای اصلاح آن لایحه‌های مناسبی به مجلس ارائه دهند؛ افزود: گردشگری و صنایع دستی کشورمان نیازمند بودجه و وام‌هایی با سوبسید پایین‌تر است تا تولیدکنندگان ما زمان بیش‌تری برای پرداخت آن داشته باشند. صنایع دستی ما نیازمند بسته‌های حمایتی برای کارگاه‌های تولیدی و نظارت بر اجرای آن است. برای به روز شدن تولید این صنایع باید به دستگاه‌های جدید و مدرنی که در خدمت صنایع دستی هستند، رجوع کنیم.

ایجاد انگیزه‌های سفر برای جامعه‌ی توریست در کشور

خاکسار در ادامه با بیان اینکه ایجاد بانک صنعت و معدن در کنار وزارت میراث فرهنگی گردشگری یا ادارات صنایع معادن نقش محکم‌تر و پررنگ‌تری را برای تقویت صنایع ایفا می‌کنند، تصریح کرد: تعامل نیروهای ما می‌تواند به تولید «جی دی پی» و «جی ان پی‌های» ما در بعد داخلی و خارجی کمک کنند. گردشگران خارجی به عنوان میهمان در کشور ما وقتی می‌بینند جامعه‌ی میزبان برایشان انگیزه‌ی سفر و صنایع دستی افزایش پیدا کرده است مانند داروهای سنتی و ... به کشورمان جذب می‌شوند و تصمیم می‌گیرند دوباره به ایران سفر کنند.

خروج از اقتصاد تک محصولی و توجه به ساختارهای هنر سنتی

وی با بیان اینکه متاسفانه نگاه ما به پیشرفت کشور تنها به نفت است؛ میراث فرهنگی و کشور ما به خاطر وجود صنعت وابسته به نفت و گاز پنهان شده است و ما از آن غافل شدیم؛ یاد آور شد: اگر به ساختارهای هنر سنتی ما توجه شود بنده به شما قول خواهم داد در یک افق زمانی و در یک سند توسعه آمایش صنایع دستی و گردشگری در یک افق بازده زمانی ۱۰ ساله ما موفقیت‌های بزرگی خواهیم داشت و سهممان را از درآمدهای ناخالص خارجی و داخلی از این بازار بزرگ خواهیم گرفت. ایران کریدور فرهنگی، تمدن، زبان در دنیا است و دارای قومیت‌های مختلف، آثار و ارزش های بسیار بزرگ و متنوعی در زمینه صنایع دستی است.

این کارشناس اقتصاد گردشگری در پایان گفت: اگر ما نیم نگاهی به توسعه‌ی صنعت گردشگری در وزارت گردشگری و در میراث فرهنگی به صنایع دستی داشته باشیم می‌توانیم موفقیت‌های بزرگی را در استان‌های‌مان، شرق منطقه و در سطح  ملی و حتی جهان کسب کنیم؛ پیوستن ما به جامعه جهانی و در واقع به عنوان یک پیشنهاد معرفی شبکه‌های ملی و فراگیر استانی برای شناسایی صنایع دستی استانی در گردشگری داخلی و خارجی برای ما اثر خیر در بعد اقتصادی خواهد داشت و  ان‌شاءالله اشتغال، تولید، کاهش بیکاری و فقر را در جامعه مانند خیلی از کشورها مثل چین یا سنگاپور شاهد و ناظر خواهیم بود.

خبرنگار: سما پالوده

انتهای پیام/