به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی حیات؛ تا چند روز دیگر وزیر جدید آموزش و پرورش صندلی این وزارتخانه را در اختیار می‌گیرد؛ آن‌هم در شرایطی که با انباشتی از مطالبات معلمان و دانش آموزان مواجه است.

علیرضا کاظمی، وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم، پیش از این و به مدت سه ماه در دوران ریاست جمهوری شهید رئیسی، (از ۴ شهریور تا ۷ آذر سال ۱۴۰۰) به عنوان سرپرست سکاندار وزارت آموزش و پرورش بود، آن هم در شرایطی که شیوع کرونا، مدارس را تعطیل کرده بود و کمبود منابع انسانی از یک سو و افت تحصیلی به خصوص در مقاطع ابتدایی از سوی دیگر موجب نگرانی شدیدی در نظام آموزشی کشور شده بود، اما عملکرد کاظمی در آن سه ماه، شاید نقطه قوت کارنامه وی بود که از پیش‌تر سوابقی همچون مدیریت از سطح مدرسه، رئیس منطقه، مدیرکل استان خراسان رضوی، معاونت‌ها در کارنامه کاری خود داشت.

حال شرایط این روزها با مدیریت سه سال پیش تفاوت بسیاری دارد، آن‌هم در روزهایی که ۱۷ میلیون دانش آموز و ۲ میلیون معلم استخدامی، حق التدریسی، پیمانی، قردادی و... مطالبات خاص خود را دارند.

برنامه و هفتگانه جذاب وزیر جدید برای اصلاح نظام آموزشی

در برنامه‌ هفتگانه‌ای که وزیر آموزش و پرورش پیشنهادی دولت چهاردهم به کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی ارائه داده، نکات جذابی برای معلمان و دانش آموزان دیده می‌شود:

۱. توسعه عدالت و برابری آموزش با کیفیت برای همه دانش‌آموزان 

۲. تضمین کیفیت آموزش و پرورش در مدارس دولتی

۳. صیانت از کرامت و منزلت معلمان و دانش‌آموزان

۴. مردمی‌سازی و مشارکت عمومی، خیرین و بخش غیردولتی

۵. آموزش و پرورش رکن اساسی پیشرفت ایران اسلامی 

۶. توسعه و تعمیق برنامه درسی  

۷. تقویت و توسعه فعالیت‌های فرهنگی، پرورشی مبتنی بر فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی

افت تحصیلی و کاهش محسوس معدل

اما همان‌طور که در برنامه علیرضا کاظمی مشاهده می‌شود، او «تضمین کیفیت آموزش و پرورش در مدارس دولتی» را به عنوان دومین برنامه راهبری خود ارائه داده و این امر نشان می‌دهد که وی به افت محسوس تحصیلی دانش آموزان در مدارس دولتی اشراف و درک کاملی از آن دارد، به نحوی که در اصل نخست برنامه وی، «توسعه عدالت و برابری آموزش با کیفیت برای همه دانش‌آموزان» به صراحت ذکر شده است. دو موضوعی که در کنار اصل ۳۰ قانون اساسی (حق تحصیل رایگان در کشور) می‌تواند گره‌های کوری از نظام آموزشی باز کند.

کاظمی به خوبی گزارشی که بهمن ماه سال گذشته وزارت آموزش‌وپرورش از وضعیت معدل امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۲ ارائه داد را دیده است که نشان می‌دهد معدل تحصیلی با نقشه فقر کشور منطبق است. آنطور که این نقشه نشان می‌دهد میانگین نمرات امتحانات نهایی در استان سیستان و بلوچستان ۷.۷۴ بود!. به عبارتی وضعیت این استان از سایر استان‌ها به مراتب بدتر است.

سطح هوش دانش آموزان را با نمرات آنها مقایسه کنید

مسلم قاسم‌زهی، یک معلم و کارشناس آموزشی در استان سیستان و بلوچستان از علیرضا کاظمی، وزیر جدید آموزش و پرورش درخواست کرد که ایشان معدل امتحانات نهایی را با میزان سطح هوش و IQ دانش آموزان استان مقایسه کند و آن زمان به عمق فاجعه آموزشی در استان سیستان و بلوچستان پی خواهد برد.

این معلم و کارشناس آموزشی در ادامه گفته‌هایش به خبرنگار حیات؛ گفت: موضوع افت تحصیلی در کشور یک موضوع چند لایه است، اما می توان به‌طور خلاصه به این موضوع پرداخت که ان‌شاءالله جناب وزیر هم این موضوعات را بخوانند تا به وخامت اوضاع در استان پی ببرنند. 

وی با بیان اینکه در استان سیستان و بلوچستان دانش آموزان دختر بسیار مستعد، منضبط و علاقمند به تحصیل هستند، اضافه کرد: طبق بررسی سازمان‌های مربوطه، این استان به لحاظ هوش ذهنی و IQ، یکی از استان‌ها با ضریب بالاست، اما متاسفانه جو و فضای آموزشی برای دختران مناسب نیست و آنها با کمبود سرویس حمل و نقل عمومی، فضای آموزشی کوچک و نگاه سنتی خانواده‌ها موجه هستند و حمایتی از دختران در برابر نگاه سنتی والدین صورت نمی‌گیرد. همین امر سبب شده که بسیاری از دختران تا مقطع متوسطه مشغول تحصیل باشند و پس از آن مدرسه را رها کنند.  

قاسم‌زهی، با اشاره به وضعیت دانش آموزان پسر و دلایل افت تحصیلی آنها نیز خاطرنشان کرد: ما باید پسران را به دو دسته ابتدایی و متوسطه دسته بندی کنیم. بسیاری از دانش آموزان پسر تا مقطع ابتدای با انگیزه و اشتیاق درس می‌خوانند اما مشکللا عمده‌شان‌ از دوره متوسط اول و دوم شروع می‌شود که اغلب موارد به ترک تحصیل می‌انجامد. فقر موجب شده بیشتر مردم بیشتر تمایل دارند یک مخزن یک و نیم لیتری به دست فرزندانشان بدهند و آنها را به پمپ بنزین بفرستند تا سوخت را تهیه کرده و بیشتر از قیمت بازار بفروشند.

وی در ادامه تاکید کرد: دانش آموزان مستعد استان با امید و اشتیاق به تحصیل وارد مدارس می‌شوند، اما خیلی زود مجبور به ترک تحصیل یا کارهای دیگر می‌شوند که روی معدل آنها تاثیر مستقیم می‌گذارد. وقتی ۸۰ درصد دانش آموزان تمایل دارند که فقط برای کمک به خانواده‌شان کسب درآمد از طریق مشاغل کاذب انجام دهند، بقیه دانش آموزان نیز تحت تاثیر آنها قرار می گیرند و انگیزه خود را برای ادامه تحصیل از دست می‌دهند.

این معلم و کارشناس آموزشی اضافه کرد: از سوی دیگر سرانه پایین مدارس، سبب شده که یک اردوی مناسب برای آنها آرزو شود و اینجا از گروه های جهادی انتظار داریم در حد توان به ما برای اعزام دانش آموزان و بالابردن انگیزه شان کمک کنند. اگر ما دانش آموزان را به دانشگاه های بزرگ کشور در تهران ببریم و از تجارب نخبگان کشور آنها استفاده کنند، بی شک انگیزه شان برای ادامه تحصیل افزایش می‌یابد. اما هر سال یک سری سرباز به‌عنوان سرباز معلم در مدارس استان به کار گرفته می‌شوند. همه اینها دست به دست هم می‌دهند تا با همه استعدادهایی که بچه ها و دانش آموزان دارند، میانگین معدلی استان به شدت کاهش پیدا کند و به عدد مردودی ۷ برسد. اصلا این شرایط نشان دهند واقعیت استان نیست و با این وجود و رویه همچنان انتظار کاهش روند معدلی خواهیم داشت.