درمان سرطان پروستات با روش های جدید در ایران

اکنون استفاده از لیزر به عنوان یک روش درمانی در حوزه درمان بیماریهای مطرح است بهگونهای که بیش از 15 بیماری از جمله سرطان پروستات با دانش لیزر در کشور درمان میشود.
به گزارش حیات ، لیزر در حقیقت یک شعاع تابش تک نور است که از مواد مختلف با مکانیزمهای نوین علمی تهیه میشود. جاذبه ایجاد شده در درمان با لیزر (تابش اشعه) در رشته پزشکی، انگیزهای شده است تا این روش در سایر رشتهها نیز مورد توجه قرار گیرد.
براساس این گزارش، هم اکنون دایره درمان با لیزر وسعت بیشتری یافته و در بسیاری از امراض و بیماری ها از روشهای مختلف لیزر درمانی استفاده میشود.
از چندی پیش در رشته ارولوژیسیون نیز برای درمان برداشتن پروستات، تخریب سنگها، برطرف کردن تنگیها و سوزاندن تومورهای مثانه از لیزر استفاده میشود.
بهطور طبیعی بافت مترشحهای در پروستات وجود دارد که با افزایش سن در افراد بالای 40 سال و بر اثر یکسری فرآیندهای فیزیولوژیکی دچار افزایش تعداد سلول و در نهایت بروز عارضهای موسوم به بزرگی خوش خیم پروستات یا در اصطلاح BPH میشود.
علاوه بر درمانهای دارویی، روشهای تهاجمی و غیر تهاجمی برای درمان سرطان پروستات از جمله روش سرما درمانی و یا روش بهرهگیری از امواج ماکروویو بر روی بافت پروستات، وجود دارد که از مهم ترین روشهای غیر تهاجمی در درمان پروستات به شمار می رود که البته به دلیل کمبود اثر درمانی و از میان نرفتن کامل علائم، اغلب از سوی پزشکان کاربرد کمتری دارد.
درمانهای تهاجمی و یا طراحی از اقدامات اساسی درمانی محسوب میشود که در اکثر مراکز درمانی کشورمان استفاده میشود. یکی از روشهای قدیمی و متداول درمان، جراحی باز است که با برش در ناحیه زیر ناف یا از طریق مثانه و یا از راه مستقیم بر روی کپسول پروستات، قسمت بزرگ شده پروستات خارج میشود.
این عمل نیازمند بستری طولانی مدت حدود 3 تا 5 روز دارد، نیاز به شستشوی مرتب مثانه پس از جراحی در بیمارستان که اغلب با درد همراه است و میتواند نیاز به استفاده از خون تزریقی را نیز بههمراه داشته باشد از پیامدهای این روش درمانی است، هنوز استاندارد جراحی پروستات در دنیا، روش تراش پروستات به صورت ورود با دستگاه از راه مجرای ادراری بوده که اصطلاحا به آن (TURP) گفته میشود.
روش استفاده از لیزر از روشهای جدید کم تهاجمی بوده که شباهتهای فراوانی به روش بسته یا در اصطلاح تراش دارد.
در این روش جراح با لیزر پروستات را تراش داده یا به اصطلاح تبخیر میکند. این نوع لیزر بهترین نوع و کم عارضهترین روش در میان ابزارهای لیزری محسوب میشود که نتایج بهبودی آن برای بیماران نیز بهتر مشهود است.
از مزایای خوب بهرهگیری از لیزر در پروستات این است که بیمار تنها نیاز به انجام آزمایش(PSA تست تشخیصی سرطان پروستات) قبل از درمان دارد، زمان عمل تقریبا کمتر از مدت زمان عمل جراحی تراش پروستات بوده و بدون خونریزی و بدون نیاز به شستشوی مجاری ادراری، بیمار آسودگی خاطر داشته و بدون عفونت ادراری و تحمل سونداژ طولانی پس از مدت کوتاهی بستری (حدود یک روز) قابل ترخیص است.
نکته حائز اهمیت این که در هنگام بهرهگیری از روشهای قدیمی، اختصاصا تراش، این احتمال وجود دارد که حین درمان و موقع شستشوی مجرا در زمان تراش، مقداری از محلول شستشو وارد پروستات شده و بیمار را دچار عارضه سندرومTURP کند.
دکتر وحید نجاران طوسی متخصص اورولوژی فوق تخصص اندیولوژی می گوید: لیزر با تولید گرمایی بیش از 100 درجه سانتیگراد باعث تبخیر سلولهای پروستات میشود، این جراحی از طریق مجرای ادراری و به طور بسته و بدون شکاف روی بدن بیمار انجام شده و اثر منفی روی توانایی جنسی بر جای نمیگذارد.
وی با بیان اینکه در این نوع عمل بیمار احتیاج به تزریق خون ندارد، می افزاید: درمان پروستات روشهای مختلفی دارد و بسته به اندازه پروستات و شرایط بیمار از جراحی باز گرفته تا لیزر جراحی صورت میگیرد که شیوه اخیر در بین مردم به روش لیزر درمانی معروف است.
نجاران طوسی اضافه می کند: در این شیوه درمان پروستات در حقیقت عمل بستهای است که از چندی پیش بهطور پراکنده در مراکز مختلف بخصوص دانشگاههای دولتی، از دستگاههای لیزر به این منظور استفاده شده است.
وی ادامه می دهد: دومین برتری لیزر نسبت به روشهای دیگر کاهش زمان بستری شدن بیمار در بیمارستان است، به طوریکه بیمار پس از یک روز از بیمارستان مرخص میشود؛ سومین مزیت آن این است که دوره سونتاژ مریض کاهش مییابد، ولی در روشهای دیگر بیماران حداقل بعد از جراحی باز پروستات بین پنج تا هفت روز سونت دارند، ولی در این روش حداکثر دو روز بعد سونت خارج میشود.
نجاران طوسی اضافه می کند: نکته دیگر اینکه در بسیاری از بیماران بدحال که حتی ریسک خونریزی وجود دارد ،نمیتوان به روشهای دیگر پروستات را عمل کرد، در نتیجه در این گروه از بیماران بهترین روش همان جراحی به شیوه لیزر است.
این متخصص اورولوژی فوق تخصص اندیولوژی ادامه می دهد: به طور کلی همه روشهای درمان پروستات دارای عوارض خاص خود است، اما با این حال بیشتر بیماران با شنیدن مزایای روش لیزر و از سوی دیگر کاهش طول زمان بستری شدن، این روش را ترجیح میدهند.
دکتر حسن جمشیدیان متخصص کلیه و مجاری ادراری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، روش استفاده از لیزر از روش های جدید کم تهاجمی بوده که شباهتهای فراوانی به روش بسته یا در اصطلاح تراش دارد؛ این تکنیک در بیمارستان فرمانیه انجام می شود.
به گفته وی، در این روش جراح به وسیله دوربین آندوسکوپ ویژهای که در اختیار دارد از مجرای ادراری وارد شده و با لیزر مخصوص موسوم به لیزر دیود، پروستات را تراش داده یا به اصطلاح تبخیر میکند.
جمشیدیان می گوید: این نوع لیزر بهترین نوع و کم عارضهترین روش در میان ابزارهای لیزری محسوب میشود که نتایج بهبودی آن برای بیماران نیز بهتر مشهود است.
وی ادامه می دهد: در این اقدام درمانی، پروب مخصوص لیزر در محل پروستات قرار گرفته و جراح با تاباندن باریکههای لیزری موجب تبخیر vaporization بافت پروستات بزرگ شده میشود؛ در روش لیزری بیش از هر اقدام درمانی باید به وسیله آزمایشات مختلف از جمله PSA اطمینان حاصل شود که پروستات دچار سرطان نیست و این بزرگی، خوشخیم است.
وی اضافه می کند: در 25 درصد موارد سرطان در ناحیه میانی پروستات ایجاد میشود که در اصل منطقه هدف در روش های باز، بسته، تهاجمی و کم تهاجمی به شمار میرود و اگر از غیر سرطانی بودن آن اطمینان نداشته باشیم به طور حتم اشعه لیزر امکان آزمایشات پاتولوژیکی را از متخصصان میگیرد.
جمشیدیان تصریح می کند از مزایای خوب بهرهگیری از لیزر در پروستات این است که بیمار تنها نیاز به انجام آزمایش PSA (تست تشخیصی سرطان پروستات) قبل از درمان دارد؛ زمان عمل تقریبا کمتر از مدت زمان عمل جراحی تراش پروستات بوده و بدون خونریزی و بدون نیاز به شستشوی مجاری ادراری، بیمار آسودگی خاطر داشته و بدون عفونت ادراری و تحمل سونداژ طولانی پس از مدت کوتاهی بستری (حدود یک روز) قابل ترخیص است.
وی ادامه می دهد: نکته حائز اهمیت اینکه هنگام بهرهگیری از روش های قدیمی، اختصاصا تراش، این احتمال وجود دارد که حین درمان و موقع شستشوی مجرا در زمان تراش، مقداری از محلول شستشو وارد پروستات شده و بیمار را دچار عارضه سندروم TURP کند.
به گفته وی، سردرد، فشار خون بالا، کاهش تعداد ضربان قلب، کاهش سدیم و پتاسیم خون از مهمترین پیامدهای این عارضه کم شیوع است که نیازمند اقدامات فوریتی خواهد بود در حالی که با بهرهگیری از لیزر در پروستات، دیگر عروقی که دچار خونریزی شده و منجر به اینگونه عوارض شود، وجود نداشته و بیمار با کمترین عوارض احتمالی مراحل درمان را طی میکند.
وی اضافه می کند: در روش لیزر پروستات، بیمار دیگر سوزش مجاری ادراری نداشته و از فردای درمان قادر است فعالیتهای عادی زندگی را از سر بگیرد.
جمشیدیان درباره دیگر مزایای روش درمانی بزرگی پروستات با لیزر می گوید: با علم به اینکه بیمار حتی اگر دچار تومور سرطانی باشد، می توان با لیزر بخشی از پروستات وی و علایم انسداد مجرای ادراری را از میان برد؛ این اقدام در کنار درمان دارویی یا رادیوتراپی پروستات شرایط مناسبی برای بیماران ایجاد میکند.
وی اضافه می کند: لیزر در مقایسه با عمل جراحی باز که شاید در چنین شرایطی امکانپذیر نیز نباشد، ارجحیت داشته و بدون درد و خونریزی، ناجی بیماران میشود.