سجاد فتح اللهی- شاید کلمه آب مجازی برای خیلی از مردم کشورمان و یا حتی مدیران مفهوم غریبی داشته باشد ولی متأسفانه عدم توجه به معانی چه ندانسته و یا نخواسته منجر به بروز مشکلاتی که هم اکنون با آن درگیر هستیم را رغم زده است. بحران آب که به عنوان یکی از دغدغه دولت میباشد منجر به این شده است که به جای سیاستگذاریهای انقباضی در تولیدات و برنامهریزیهای کشت محصولات کشاورزی، به مصرف بخش خانگی که آن هم فقط حدوداً 10 درصد سهم از مصرف آب را دارد متمرکز بشیم.
مفهوم آب مجازی که به عنوان مقدار آبی که برای تولید مواد غذایی یا کالاهای تجاری به کار میرود، توجه به محدودیتهای منابع آبی کشور، سیاستگذاریهای صحیح و مناسب و ایجاد ممنوعیتهای کشت محصولات آببر در استانهایی که با بحران کمآبی شدید مواجه هستند، با درنظر گرفتن منفعت کشاورزان به عنوان یکی از راهحلهای اساسی در این حوزه میباشد. متأسفانه کسب سود آن هم برای دلالان محصولات کشاورزی، کشاورزان را ناچار به کشت محصولات بدون توجه به محدودیتهای آبی در کشور کرده است. به عنوان مثال دو محصول هندوانه و گوجه که به عنوان محصولات آببر مطرح میگردد، به ترتیب به میزان 286 لیتر و 180 لیتر به ازای هرکیلوگرم مصرف مینمایند که میزان تولیدات آنها در سالهای 1403-1402 طبق آمارهای منتشر شده به شرح جدول زیر می باشد.
| نام استان |
میزان تولید سالانه هندوانه (تن) |
میزان مصرف سالانه آب (لیتر) |
میزان تولید سالانه گوجه فرنگی (تن) |
میزان مصرف سالانه آب (لیتر) |
جمع مصرف آب در سال (لیتر) |
| تهران |
2,116 |
605,176,000 |
24,837 |
4,470,660,000 |
5,075,836,000 |
| سمنان |
4,004 |
1,145,144,000 |
32,451 |
5,841,180,000 |
6,986,324,000 |
| سیستان و بلوچستان |
1,119,129 |
320,070,894,000 |
75,738 |
13,632,840,000 |
333,703,734,000 |
| اصفهان |
31,320 |
8,957,520,000 |
24,215 |
4,358,700,000 |
13,316,220,000 |
باتوجه به جدول بالا بررسی دو محصول آببر در استانهایی که با چالش آب دست و پنجه نرم می کنند، نشان از عدم وجود سیاست و برنامهریزی مدون درخصوص محدودیت کشت در استانهای کمآب میباشد که متأسفانه علاوه بر این محصولات بسیاری از محصولات آببر مانند؛ برنج، خیار، ذرت و... نیز در استانهایی که با چالش آب سروکار دارند و یا در آیندهای نه چندان دور به آن دچار میشود وجود دارد که میتوان با برنامهریزی صحیح و ممنوعیتهای کاشت در زمانهای بحرانی از چالشهای کم آبی جلوگیری نمود. همچنین استدلال ارزآوری از صادرات این محصولات آن هم برای کشوری که دچار بحران آب می باشد غیر منطقی می باشد زیرا در آینده ای نه چندان دور همین ارزها می بایست صرف واردات آب از کشورهای همسایه و مجاور به دلیل عدم توجه به اخطارهای محیط زیستی می گردد.
انتهای پیام/
نظر شما