به گزارش حیات به نقل از راه دانا، افشین صدردادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران سبک کشور، در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی دانا هشدار داد که کمبود شدید نهاده و تب برفکی تولید را فلج کرده و در صورت عدم تأمین واکسن و درمان ممکن است دامداران مجبور به کشتار دام مولد شوند و واحدهای خود را تعطیل کنند.
افشین صدردادرس اظهار کرد: «امروز بره نر زنده ۵۵ کیلویی بین ۳۱۰ تا ۳۲۵ هزار تومان قیمت دارد، اما حجم بالای گوشت وارداتی باعث شده بازار کشش خرید نداشته باشد و دامدار نتواند دام خود را به راحتی بفروشد.»
وی افزود: «کمبود نهاده دامی و شیوع تب برفکی ثبات را از تولیدکننده گرفته؛ وقتی دام خوراک کافی نداشته باشد، تنها راه باقیمانده کشتار دام مولد یا حذف گله است که مستقیماً به کاهش تولید و جهش قیمت گوشت قرمز منجر میشود.»
مدیرعامل اتحادیه دام سبک با استناد به آمار رسمی اعلام کرد: «جمعیت گوسفند و بز کشور ابتدای سال ۶۹.۵ میلیون رأس بود، اما تا پایان تابستان به ۴۹ میلیون و ۶۰۰ هزار رأس رسید؛ یعنی حدود ۲۰ میلیون رأس کاهش در کمتر از ۸ ماه.»
صدردادرس ادامه داد: «وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده خشکسالی باعث کاهش ۱۲ میلیون تنی تولید علوفه و محصولات زراعی شده؛ در مقابل، واردات جو در شش ماهه اول امسال نسبت به پارسال فقط ۵۰۰ هزار تن بیشتر شده و به ۱.۵ میلیون تن رسیده که حتی یکهشتم کسری علوفه را هم جبران نمیکند.»
وی تأکید کرد: «مشکل فقط حجم واردات نیست؛ نحوه توزیع هم ایراد اساسی دارد. اولویت با گاوداریهای صنعتی است و دامدار روستایی و عشایری یا سهمیه نمیگیرد یا مقدارش بسیار ناچیز است.»
این مقام مسئول هشدار داد: «وعدههای متعدد تأمین نهاده تا امروز عملی نشده؛ مسئولان به جای وعده باید در عمل نهاده را به دست دامدار برسانند تا تولید از این وضعیت بحرانی خارج شود.»
صدردادرس در پایان گفت: «اگر همین روند ادامه پیدا کند، چشمانداز روشنی برای تولید گوشت قرمز و حتی مرغ پیش رو نداریم و مصرفکننده باید خود را برای قیمتهای بالاتر و کمبود بیشتر آماده کند.»
صحنهای دلخراش در دامداریها
در هفتههای اخیر، صحنهای دلخراش در دامداریهای ایران مشاهده شد: دامداری میان لاشههای گلهاش زانو زده، اشک میریزد، نه از ضعف، بلکه از نابودی سرمایه. تب برفکی که از تهران شروع شد و به استانها سرایت کرد، تولید شیر و گوشت را فلج کرده است. مقدسی رئیس انجمن گاوداران با صراحت گفت: «منشأ بحران، دامهای آلوده وارداتی از مسیرهای پرریسک است که بدون قرنطینه تخلیه شدند.»
وی آمار وحشتناکی داد: «در یک دامداری تهران، ۱۵۰۰ گاو شیرده و ۱۵۰ گوساله تلف شدند. تولید روزانه شیر خام تهران ۱۰۰۰ تن کاهش یافته، یعنی کاهش ۲۰-۳۰ درصدی ظرفیت! این یعنی اختلال قیمت لبنیات، افزایش قیمت و تهدید سلامت مصرفکنندگان.»
واکسن بیکیفیت و فاجعهای که دامداران را نابود کرد
رئیس انجمن گاوداران تأکید کرد: «واکسنهای دوره اول بیکیفیت بودند و ایمنی ایجاد نکردند. سازمان دامپزشکی و وزارت جهاد باید پاسخگو باشند. داروی داخلی وجود دارد، اما واردات رانتی اولویت شد! این واکسنها نهتنها تب برفکی را کنترل نکردند، بلکه تلفات را چند برابر کردند.»
نهاده ناکافی و گران
مقدسی هشدار داد: «عرضه جو کمی بهتر شده، اما ذرت و کنجاله سویا هنوز ناکافی است. اگر ۱-۲ هفته آینده بهبود نیابد، دامداران مولدهایشان را به بازار عرضه میکنند، یعنی نابودی سرمایه ژنتیکی!» یک فعال صنفی افزود: «با ۱۶۰ درصد افزایش هزینه نهاده نسبت به سال گذشته، خشکسالی، کمبود واردات و رانت، جامعه دامداری در آستانه فروپاشی است.»
جمعیت دام و تولید گوشت
مقدسی جمعیت دام سنگین را ۷.۵ میلیون رأس اعلام کرد و گفت: «واردات بیش از نیاز ضربه مهلکی زد. با ادامه این روند، تولید گوشت قرمز به ۹۰۰ هزار تن سال قبل نمیرسد، یعنی کاهش عرضه و تورم نجومی!»
واردات رانتی دام آلوده
دامداران افشا کردند: «۱۰۰ هزار کیلو گوشت آلوده که عراق نپذیرفت، وارد رشت شد!» مجتبی عالی، مدیرعامل سابق اتحادیه دامداران، این را گفت و بلافاصله برکنار شد — پیامی روشن: حقیقتگویی هزینه دارد! منتقدان میپرسند: چرا پایش بهداشتی قبل از واردات انجام نمیشود؟
نام نوری قزلجه، وزیر جهاد، بیش از همه زیر سؤال است. دامداران میگویند: «تصمیمات شتابزده بر اساس فشار بازار و آشفتگی واردات گرفته میشود. فاصله ارز ترجیحی و آزاد، پل رانتجویان شده و محمولههای آلوده وارد زنجیره غذایی میشود.»
هزینههای سرسامآور دامداری
برای پرورش یک گوساله: - خوراک چند برابر شده - واکسن و دارو کمیاب - دستمزد، انرژی، بیمه، تعمیرات - بدهی بانکی
وقتی تب برفکی میآید، تمام سرمایه در یک شب نابود میشود. این فریاد یک صنف نیست، فریاد امنیت غذایی ملت است.
کنترل تب برفکی و وضعیت تولید
مقدسی گفت: «با اقدامات دامپزشکی، بیماری تحت کنترل درآمد، اما واحدهای درگیر هنوز به تولید قبلی نرسیدند. در برخی مناطق، تولید شیر ۸۰ درصد کاهش یافته و دامداریها تعطیل میشوند.»
الگوی تکراری بحرانها
در بحرانهای مرغ، تخممرغ، شیر و گوشت: - تصمیمات شتابزده - واکنش دیرهنگام - مسکن موقت
دامداران میپرسند: چرا قبل از واردات، ارزیابی ریسک نمیشود؟ چرا سرنوشت صنعت به چند امضا وابسته است؟
پیامدهای امنیت غذایی
تب برفکی در صورت عدم کنترل میتواند پیامدهای گسترده و زیانباری برای بخش دامداری و جامعه به همراه داشته باشد. نخستین اثر آن کاهش ظرفیت تولید شیر است که به طور مستقیم بر عرضه و قیمت فرآوردههای لبنی تأثیر میگذارد. این کاهش تولید، زمینهساز تورم در بازار لبنیات خواهد شد و دسترسی خانوارها به محصولات اساسی را دشوار میکند.
از سوی دیگر، بیماری موجب اختلال در تولید و عرضه گوشت میشود و امنیت غذایی کشور را با چالش جدی روبهرو میسازد. تهدید سلامت عمومی نیز از پیامدهای مهم این بیماری است، زیرا شیوع آن میتواند خطر انتقال عوامل بیماریزا و کاهش کیفیت محصولات دامی را به همراه داشته باشد.
در نهایت، یکی از خسارتهای بلندمدت تب برفکی نابودی سرمایه ژنتیکی دامهاست؛ سرمایهای که حاصل سالها اصلاح نژاد و تلاش برای ارتقای بهرهوری بوده و از دست رفتن آن، آینده دامداری کشور را با خطر جدی مواجه میکند.
نیاز به اقدامات فوری
این مجموعه پیامدها نشان میدهد که کنترل و پیشگیری از تب برفکی نه تنها یک ضرورت بهداشتی، بلکه یک اقدام راهبردی برای حفظ امنیت غذایی و پایداری اقتصادی در حوزه دامداری است. این خسارتها با بسته حمایتی موقت جبران نمیشود — امنیت غذایی ایران در خطر است.
اشک دامدار روی میز مدیران
ضجه دامدار میان لاشهها، نماد تولید رها شده است. پرسشهای ملی: - خسارت میلیاردی جبران میشود؟ - چرا مدیریت بحران همیشه پس از وقوع؟ - اشک دامداران مدیران را تکان میدهد؟
وزارت جهاد، دامپزشکی، مجلس و دولت باید روبهروی مردم پاسخ دهند. سید محمد سادات ابراهیمی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس، در گفتگو با این رسانه با استناد به گزارشهای میدانی دامداران، اعلام کرد: «ویروس تب برفکی که بیماری دهان و پا نیز نامیده میشود، از اوایل آبان در استانهای کلیدی شروع شد و حالا به خوزستان رسیده. تلفات سنگین دام سبک و سنگین، صنعت را فلج کرده است.»
عضو کمیسیون کشاورزی با انتقاد از واکسنهای بیکیفیت داخلی و وارداتی گفت: «برخی واکسنها ایمنی ایجاد نمیکنند و سویه جدید را مهار نمیکنند. دولت باید فوراً واکسن مؤثر وارد کند و رایگان در اختیار دامداران بگذارد — نه اینکه هزینه را روی دوش ورشکستگان بیندازد!»
درخواست اعتبار فوری
سادات ابراهیمی خواستار تخصیص بودجه اضطراری شد: «دولت پیش از گسترش بحران، اعتبارات سازمان دامپزشکی را تأمین کند. دامداران با نهاده گران، بدهی بانکی و خشکسالی دستوپنجه نرم میکنند — واکسن پولی یعنی کشتار اجباری مولد!»
منشأ فاجعه: واردات گوشت منجمد
نماینده مجلس با طرح سؤال کلیدی گفت: «چرا دام و گوشت آلوده از کشورهایی با ضوابط بهداشتی ضعیف مانند برخی نقاط آفریقا و عراق وارد میشود؟ این واردات رانتی بدون کنترل قرنطینه، ویروس را به کشور آورد. دستگاههای نظارتی باید فوراً بررسی کنند — وگرنه امنیت غذایی ملت قربانی سودجویی میشود!»
گزارشها از وضعیت دامداریهای کشور نشان میدهد که برای نجات این بخش حیاتی، مجموعهای از اقدامات فوری و راهبردی باید در دستور کار قرار گیرد. نخستین گام، پایش کامل و صد درصدی واردات دام و گوشت است تا از هرگونه تخلف و آسیب به تولید داخلی جلوگیری شود. در کنار آن، حمایت جدی از تولید و استفاده از واکسنهای داخلی باکیفیت ضروری است تا سلامت دامها تضمین و وابستگی به واردات کاهش یابد.
از سوی دیگر، تأمین فوری نهادههای دامی با نرخ مصوب، یکی از مطالبات اصلی دامداران است که میتواند فشار اقتصادی بر آنان را کاهش دهد. همچنین جبران خسارت دامدارانی که دامهایشان تلف شده، اقدامی حمایتی و حیاتی برای حفظ اعتماد و توان ادامه فعالیت در این بخش به شمار میرود.
در سطح کلان، شکستن رانت ناشی از ارز ترجیحی و ایجاد شفافیت در تخصیص منابع ارزی، از جمله اصلاحات ساختاری است که میتواند به عدالت و کارآمدی بیشتر منجر شود. در نهایت، تدوین و اجرای یک برنامه بلندمدت برای اصلاح نژاد دامها و ایجاد بیمه جامع، راهکاری پایدار برای ارتقای بهرهوری و کاهش ریسکهای آینده خواهد بود.
این مجموعه پیشنهادات، در صورت اجرا، میتواند مسیر نجات دامداری کشور را هموار کرده و زمینهساز توسعه پایدار در این حوزه شود.
تب برفکی: فاجعهای اقتصادی
تا زمانی که واردات رانتی، واکسن بیکیفیت و نهاده ناکافی ادامه داشته باشد، دامداری ایران به سمت فروپاشی میرود. تب برفکی پایان یک چرخه نیست، آغاز بحران امنیت غذایی است. دولت به جای بیانیه، باید عمل کند وگرنه فردا برای کشور خیلی دیر خواهد بود.
نظر شما