به گزارش حیات به نقل از دانا، در حالی که سفره اقشار ضعیف و حتی طبقه متوسط در ماه‌های اخیر زیر بار تورم فزاینده کوچک‌تر شده، حالا یکی از دم‌دستی‌ترین و پرمصرف‌ترین اقلام غذایی مردم نیز در معرض حذف شدن قرار گرفته است.
کنسرو تن ماهی، محصولی که سال‌ها نقش یک غذای سریع، قابل‌اعتماد و نسبتاً ارزان را برای خانوارهای ایرانی ایفا می‌کرد، امروز چنان جهش قیمتی را تجربه کرده که بسیاری از مردم حتی از نزدیک شدن به قفسه آن در فروشگاه‌ها هم صرف‌نظر می‌کنند.
این گرانی ناگهانی نه ناشی از کمبود جهانی است، نه بحران صید و نه افزایش غیرمنتظره هزینه‌های تولید؛ بلکه به گفته فعالان صنعت، نتیجه بی‌تدبیری آشکار دولت و تصمیمات خلق‌الساعه معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی است.
افشای پشت‌پرده گرانی
مسعود بختیاری، رئیس سندیکای صنایع کنسرو، در گفت‌وگویی از اقدام وزارت جهاد کشاورزی پرده برداشت و گفت: «معاون بازرگانی وزارت جهاد بدون هیچ دلیل خاص ارزی، ناگهان واردات ماهی تن را به‌شدت کاهش داد و همین تصمیم باعث جهش فوق‌العاده قیمت کنسرو تن ماهی شد.»
وی با تأکید بر اینکه کنسرو تن ماهی در حال خارج شدن از دسترس اقشار ضعیف کشور است، افزود: «در مدت تنها دو ماه، به‌دلیل بی‌تدبیری دولت، این محصول به یک کالای لاکچری تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که قیمت ماده اولیه از کیلویی ۱۷۰ هزار تومان به حدود ۲۱۷ هزار تومان رسیده و این مستقیماً قیمت نهایی محصول را انفجاری کرده است.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که معاونت بازرگانی وزارت جهاد تاکنون هیچ گزارش کارشناسی، توضیح رسمی یا حتی توجیه اقتصادی درباره علت محدودسازی واردات ارائه نکرده است؛ سکوتی که انتقادات را بیشتر کرده است.
هدف تنظیم بازار بود یا فشار بیشتر بر سفره مردم؟
در منطق اقتصادی، طرح‌های تنظیم بازار به‌منظور افزایش دسترسی مردم به کالاهای اساسی طراحی می‌شود؛ اما در ماجرای اخیر نتیجه دقیقاً برعکس بوده است.
محدودسازی واردات در شرایطی انجام شده که ایران تنها بخش اندکی از نیاز خود به ماهی تن را از صید داخلی تأمین می‌کند و صنایع کنسروسازی به‌شدت وابسته به واردات ماده اولیه هستند. از سوی دیگر، طی هفته‌های اخیر هیچ جهش معناداری در نرخ ارز رخ نداده و گزارش مستندی درباره قاچاق، رانت یا تخلف گسترده در واردات ماهی تن نیز منتشر نشده است.
برخی کارشناسان می‌گویند شاید وزارت جهاد قصد داشته با تکیه بیشتر بر صید داخلی بازار را مدیریت کند؛ اما واقعیت این است که ظرفیت ناوگان صید ایران به‌هیچ‌وجه پاسخ‌گوی مصرف واقعی کارخانه‌ها نیست. در چنین شرایطی، زمانی که ماده اولیه با قیمت نجومی، محدود و ناپایدار وارد می‌شود، خطوط تولید یا مجبور به توقف می‌شوند یا محصول را با قیمتی عرضه می‌کنند که قدرت خرید مردم با آن همخوانی ندارد.
ضربه به امنیت غذایی خانواده‌ها
کنسرو تن ماهی سال‌ها در مناطق مختلف کشور، به‌ویژه مناطق کم‌برخوردار، نقش یک غذای قابل نگهداری و مقرون‌به‌صرفه را داشته است. این محصول حتی در بحران‌هایی مانند زلزله و سیل نیز یکی از اقلام اصلی بسته‌های امدادی به شمار می‌رفت؛ اکنون اما افزایش قیمت و کمبود عرضه، همین غذای دم‌دستی و مطمئن را از سفره بسیاری از ایرانیان حذف کرده است؛ موضوعی که نه‌تنها بُعد اقتصادی، بلکه پیامدهای جدی اجتماعی و امنیت غذایی دارد.
نظر شما