هاشم صابریان مدیرکل آموزش بنیاد شهید و امور ایثارگران، در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار پایگاه خبری حیات به تشریح وضعیت کنونی مدارس شاهد، دستاوردها، چالش‌ها و برنامه‌های آینده این مجموعه آموزشی پرداخت.
1406 مدرسه شاهد در سراسر کشور
به گفته صابریان، هم‌اکنون 1406 مدرسه شاهد در تمامی استان‌های کشور فعال هستند که بیشترین تعداد آن‌ها در استان‌های خراسان رضوی با 113 مدرسه و تهران با 110 مدرسه قرار دارند. کمترین تعداد نیز به استان‌های قزوین با 13 و ایلام با 12 مدرسه اختصاص دارد.
وی افزود: این مدارس به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه آموزشی جهان با ویژگی‌های خاص خود شناخته می‌شوند، زیرا 2.5 درصد از کل دانش‌آموزان کشور (403,264 نفر) در این مدارس مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد، 179,478 دانش‌آموز در مقطع ابتدایی، 108,491 نفر در متوسطه اول، 99,373 نفر در متوسطه دوم و 15,922 نفر در هنرستان‌ها تحصیل می‌کنند. همچنین بیش از 30,000 معلم و کادر آموزشی در این مدارس فعالیت دارند.
دستاوردهای علمی و فرهنگی مدارس شاهد
صابریان با اشاره به تأسیس مدارس شاهد در سال 1365 با هدف ارائه آموزش باکیفیت و حمایت از فرزندان شهدا، جانبازان و آزادگان، این مجموعه را یکی از دستاوردهای مهم نظام تعلیم و تربیت پس از انقلاب دانست.
وی اظهار داشت: مدارس شاهد بستری برای تربیت نخبگان آینده و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هستند. در 10 سال گذشته، علی‌رغم برخی بی‌مهری‌ها از سوی وزارت آموزش و پرورش، این مدارس دستاوردهای چشمگیری داشته‌اند. به‌طور مثال، در دو سال اخیر 822 نفر از فارغ‌التحصیلان این مدارس در دانشگاه‌های روزانه دولتی پذیرفته شده‌اند و در سال 1403 نیز 252 نفر به این دانشگاه‌ها راه یافته‌اند.
وی همچنین از موفقیت‌های برجسته دانش‌آموزان شاهد خبر داد و گفت: در سال 1403، یکی از دانش‌آموزان با رتبه 373 و دیگری با رتبه 514 کنکور، بدون احتساب سهمیه، در دانشگاه‌های معتبر پذیرفته شدند. همچنین 25 نفر از دانش‌آموزان زیر رتبه 5000 کسب کرده‌اند.
ویژگی‌های متمایز مدارس شاهد
مدیرکل آموزش بنیاد با تأکید بر تفاوت‌های مدارس شاهد با سایر مدارس، اظهار داشت: دانش‌آموزان این مدارس عمدتاً فرزندان شهدا، جانبازان، آزادگان، حافظان قرآن و نوه‌های شهدا هستند که به دلیل اشتراکات فرهنگی و اعتقادی، محیطی یکدست و کم‌تنش را تجربه می‌کنند. این مدارس علاوه بر برنامه‌های آموزشی استاندارد، 4 ساعت کلاس‌های فوق‌برنامه برگزار می‌کنند که به رشد تحصیلی دانش‌آموزان کمک می‌کند.
وی افزود: تأکید ویژه بر فعالیت‌های فرهنگی و پرورشی، مانند برنامه‌های ترویج ایثار و شهادت و جذب معلمان و مدیران توانمند از دیگر ویژگی‌های این مدارس است. همچنین، شهریه پایین‌تر نسبت به امکانات ارائه‌شده، این مدارس را به گزینه‌ای محبوب برای خانواده‌های ایثارگر تبدیل کرده است.
چالش‌ها و برنامه‌های توسعه
صابریان با اشاره به چالش‌های موجود، از جمله عدم نظارت کافی بنیاد بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان، عدم دخالت در انتخاب مدیران و معلمان و نبود دسترسی به سامانه ثبت‌نام، خواستار رفع این موانع شد.
وی درخصوص برنامه‌های آینده گفت: بنیاد شهید بر توانمندسازی مدیران و معلمان، انتخاب مدیران با معیارهای تخصصی و فرهنگی و اجرای برنامه‌های ملی مانند پویش «من می‌نویسم» تمرکز دارد. همچنین، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از سال 1403 با اولویت مدارس شاهد اجرایی خواهد شد.
مدارس شاهد؛ بزرگ‌ترین زنجیره آموزشی جهان با اهدافی متعالی
صابریان با تأکید بر جایگاه منحصربه‌فرد مدارس شاهد، اظهار داشت: مدارس شاهد با 1406 باب مدرسه در سراسر کشور، از کوچک‌ترین شهرستان‌ها تا کلان‌شهرها، بزرگ‌ترین زنجیره آموزشی جهان هستند که مشابه آن در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. این شبکه با 110 مدرسه تملیکی بنیاد و پراکندگی در تمامی مقاطع تحصیلی، 2.5 درصد دانش‌آموزان کشور را پوشش می‌دهد.
وی افزود: بر اساس دستور حضرت امام (ره) و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح شاهد با حضور 14 دستگاه و با ریاست رئیس‌جمهور شکل گرفته و اساسنامه‌ای مشخص دارد. همچنین ماده 67 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، وظایف دستگاه‌ها را در قبال این مدارس مشخص کرده است. هدف این مدارس، ارائه خدمات آموزشی و فرهنگی با کیفیت به جامعه ایثارگری و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است.
بی‌مهری آموزش و پرورش به مدارس شاهد
صابریان از عملکرد وزارت آموزش و پرورش، گفت: متأسفانه این وزارتخانه برخلاف قوانین بالادستی، مدارس شاهد را مانند مدارس عادی مدیریت می‌کند و نقش بنیاد شهید را به‌طور کامل نادیده گرفته است. مصوبات ستاد مرکزی شاهد که با امضای سه معاون وزیر و مدیرکل آموزش شاهد به تصویب رسیده، روی زمین مانده و آموزش و پرورش به بهانه‌های حقوقی از اجرای آن‌ها سر باز می‌زند.
وی ادامه داد: اگر بخواهم به‌عنوان مدیرکل آموزش بنیاد از یک مدرسه شاهد بازدید سرزده کنم، با ممانعت مواجه می‌شوم. حتی هماهنگی برای جلسه با مدیرکل آموزش و پرورش تهران به‌سختی انجام می‌شود. این در حالی است که در مدارس عادی یا غیرانتفاعی، اجرای برنامه‌های فرهنگی مانند نمایش یا روایتگری شهدا با استقبال مواجه می‌شود، اما در مدارس شاهد با مشکلات متعدد روبه‌رو هستیم.
چالش‌های ثبت‌نام و عدم دخالت بنیاد
صابریان یکی از مهم‌ترین مشکلات را عدم دسترسی بنیاد به سامانه ثبت‌نام مدارس شاهد عنوان کرد و گفت: بنیاد شهید هیچ نظارتی بر فرآیند ثبت‌نام ندارد و حتی خانواده‌های ایثارگری که خودمان معرفی می‌کنیم، گاهی پذیرفته نمی‌شوند. این در حالی است که طبق قانون، بنیاد باید در این فرآیند نقش نظارتی و تأییدی داشته باشد.
وی افزود: آموزش و پرورش عملاً اختیار کامل را به ستاد شاهد و ایثارگر خود سپرده و به ما می‌گویند فقط نظارت کنید، در حالی که ما سال گذشته چندین میلیارد تومان برای برنامه‌های مختلف به این وزارتخانه کمک کردیم. از تجلیل از 100 معلم برتر شاهد در مراسمی باشکوه گرفته تا برنامه‌های ابتکاری دیگر، همه با حمایت و درایت آقای سلیمانی انجام شد، اما متأسفانه برخی مدیران میانی آموزش و پرورش در اجرای برنامه‌های ما سنگ‌اندازی می‌کنند.
برنامه‌های بر زمین مانده بنیاد
مدیرکل آموزش بنیاد با اشاره به برنامه‌های گسترده این نهاد برای ارتقای کیفیت آموزشی و فرهنگی، اظهار داشت: ما آماده‌ایم 150 برابر سرانه آموزش و پرورش برای مشاوره، کلاس‌های خصوصی و جذب بهترین معلمان هزینه کنیم. حتی برنامه‌هایی برای حضور طلاب در مدارس داریم، اما آموزش و پرورش اجازه اجرای این برنامه‌ها را نمی‌دهد.
لزوم پایبندی به قانون
صابریان در پایان با تأکید بر ضرورت حل این چالش‌ها، گفت: تا زمانی که آموزش و پرورش به قوانین مصوب مجلس و اساسنامه طرح شاهد پایبند نباشد، مشکلات ادامه خواهد داشت. بنیاد شهید برنامه‌های زیادی برای ارتقای کیفیت مدارس شاهد دارد، اما بدون تعامل و دلسوزی دوجانبه، این برنامه‌ها به نتیجه نمی‌رسد. آموزش و پرورش باید سامانه‌ها را در اختیار ما قرار دهد، اجازه اجرای برنامه‌های فرهنگی و آموزشی را بدهد و نقش بنیاد را به رسمیت بشناسد.
وی خاطرنشان کرد: مدارس شاهد پتانسیل تبدیل شدن به پایگاه تربیت نخبگان و ترویج فرهنگ ایثار را دارند، اما این هدف والا تنها با همکاری و اجرای دقیق قوانین محقق خواهد شد.
ارتباط با دانشگاه‌ها و ترویج فرهنگ ایثار
وی با اشاره به تلاش‌ها برای پیوند مدارس شاهد با دانشگاه‌ها، از برنامه‌هایی مانند بازدیدهای علمی، شرکت در همایش‌های دانشگاهی و مشاوره انتخاب رشته خبر داد.
صابریان تأکید کرد: این اقدامات به کشف استعدادها و آماده‌سازی دانش‌آموزان برای آینده کمک می‌کند.
در زمینه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، وی به برگزاری برنامه‌هایی مانند زنگ ایثار و مقاومت، دعوت از نخبگان دفاع مقدس، اجرای تئاترهای خیابانی و سرودهای ملی با موضوع دفاع مقدس اشاره کرد و افزود: مدارس شاهد نقش کلیدی در انتقال این فرهنگ به نسل جدید دارند و هدف ما تبدیل این مدارس به پایگاه تربیت مدیران آینده نظام است.
چشم‌انداز آینده
مدیرکل آموزش بنیاد با بیان اینکه به دلیل افزایش سن فرزندان ایثارگران و کاهش ورودی به مدارس، تمرکز بنیاد بر توسعه کیفی به‌جای کمی است، اظهار داشت: 1406 مدرسه موجود باید از نظر کیفیت به جایگاه اصلی خود بازگردند تا بتوانند به‌عنوان بستری برای پرورش نخبگان و ترویج ارزش‌های انقلاب عمل کنند.
انتهای پیام/
نظر شما