کد خبر 268588
۱۶ شهریور ۱۴۰۳ - ۰۳:۰۱

آشنایی با یک منطقه‌ی دیدنی ایران؛

سرزمین آفتاب؛ آیینه‌ی تمام نمایی از خاک مردم هنر دوست سیستان

سرزمین آفتاب؛ آیینه‌ی تمام نمایی از خاک مردم هنر دوست سیستان

سیستان و بلوچستان ایران دومین استان پهناور در کشور است که دارای اقلیم‌ها و هنرهای گوناگون است؛ هنر آینه دوزی یکی از صنایع مهم این استان است، به همین سبب به بررسی این هنر ایرانی در استان سیستان و بلوچستان می‌پردازیم.

به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ سیستان و بلوچستان آب هوا و اقلیم گوناگونی دارد. در واقع در مناطق مختلف این استان می‌توانید شاهد مناطق کوهستانی، کویری، باتلاقی و حتی جنگلی باشید. این ویژگی سبب متنوع شدن جاذبه‌های طبیعی در استان سیستان و بلوچستان شده است. در کنار این ویژگی موقعیت بازرگانی، وجود باغ‌های میوه‌های استوایی و گرمسیری، جاذبه‌های تاریخی، صنعت و معادن بسبار زیاد و... قابلیت افزایش جمعیت را در این کشور دارند.

فضاهای دیدنی سیستان و بلوچستان که به مسافران پیشنهاد می‌شود

شهر سوخته

آرامگاه سید غلام رسول

مسجد فیض الرحمان

گورستان جن تیس

قلعه چهل دختران

قبرستان هفتاد ملا

قلعه رستم 

ساحل و اسکله بریس

دره نگاران

شهر سوخته قطب تمدن در سیستان

شهر سوخته نام بقایای دولت‌شهری باستانی در ایران است که در ۵۶ کیلومتری جنوب زابل و در حاشیهٔ جاده زابل به زاهدان واقع‌شده‌ است و بنا بر اکتشافات شهر سوخته در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه‌گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته‌اند.

همچنین در سی‌وهشتمین اجلاس یونسکو در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۱۴ مطابق با ۱ تیر ۱۳۹۳ شهر سوخته به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این محوطهٔ باستانی هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو محسوب می‌شود که با برخورداری از قدمت ۵۰۰۰ ساله هم‌اکنون به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای باستانی دنیا شناخته می‌شود.

سرزمین آفتاب؛ آیینه‌ی تمام نمایی از خاک مردم هنر دوست سیستان

چشمه آب گرم بزمان

بزمان نام منطقه‌ای است که در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از شهر ایرانشهر قرار گرفته‌است و به دلیل وجود طبیعت کم نظیرش لقب نگین بلوچستان را به آن داده‌اند. یکی از جذابیت‌هایی که منجر به جذب تعداد زیادی از گردشگران به این منطقه می‌شود، چشمه‌های آب گرم آن است. این چشمه‌ها علاوه بر زیبایی خاصی که دارند همواره به دلیل دارا بودن آب‌های معدنی و خاص درمانی و پزشکی خود مورد استقبال زیادی از سوی گردشگران قرار می‌گیرند.

چشمه آب گرم بزمان نیز یکی از آنها است که به چشمه حمام نیز شهرت دارد و از دیرباز تا کنون به عنوان یکی از مکان‌های عمومی برای استحمام اهالی بکار می‌رفته‌است. جالب است که بدانید این چشمه با وجود خشکسالی‌های اخیر همچنان پر آب و فعال است. گفتنی است آب آن نیز گرم است و دمای آن تا حدود ۳۶ درجه است و از نظر شفافیت نیز از جمله زلال‌ترین آب‌هایی است که در چشمه‌های آب گرم این ناحیه در جریان است.

سرزمین آفتاب؛ آیینه‌ی تمام نمایی از خاک مردم هنر دوست سیستان

وجود نخستین چشم مصنوعی جهان، انجام قدیمی‌ترین جراحی مغز، وجود خط کش ۵ هزارساله، قدیمی‌ترین تخته‌نرد جهان و نخستین انیمیشن جهان تنها بخشی از شگفتی‌های شهر سوخته سیستان است.

هنر آیینه دوزی سیستان و بلوچستان

هنر آینه دوزی یکی از آثار مهم صنایع دستی سیستان است که از ایالت بلوچستانِ پاکستان به سیستانِ ایران وارد شده است. این هنر در دوره صفوی به اوج شکوفایی خود رسیده بود و مرکز اصلی آن در ایران، زابل و سیستان و بلوچستان بوده است.

رودوزی هنر آراستن سطح پارچه با نخ  و اشیاء مختلف است. این هنر از دیرباز در ایران رایج بوده است و عموما به وسیله زنان انجام می‌شود. هنر آینه دوزی از ایالت بلوچستانِ پاکستان به سیستانِ ایران وارد شده است. این هنر در دوره صفوی به اوج شکوفایی خود رسیده بود و مرکز اصلی آن در ایران، زابل و سیستان و بلوچستان بوده است.

آینه دوزی شامل دوختن آیینه‌ های کوچک مدور و پولک بر روی لباس ‌های محلی و آویزهای دیواری با نخ ‌های ابریشمی الوان است. این آیینه ها با فواصل مختلف یا یکسان بر روی لباس‌ها دوخته می‌شود. آیینه دوزی، اغلب در ترکیب با رودوزی های دیگر مانند مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رودوزی ها بیشتر شامل ابریشم دوزی، قیطان دوزی و بخیه های تزیینی است.

دوختن آینه های کوچک و پولک در سایز های متفاوت بر روی لباسهای محلی ، جلیقه ، کمربند و آویزهای دیواری با نخ های الوان را آینه دوزی می گویند. این هنر زیبا گاهی با ابریشم دوزی، قیطان دوزی و بخیه های تزئینی همراه است. از نام های دیگر این هنر می توان به دکمه دوزی و سکه دوزی اشاره کرد.

سرزمین آفتاب؛ آیینه‌ی تمام نمایی از خاک مردم هنر دوست سیستان

تاریخچه آیینه دوزی

هنر آینه دوزی از ایالت بلوچستانِ پاکستان به سیستانِ ایران وارد شده است. این هنر در دوره صفوی به اوج شکوفایی خود رسیده بود و مرکز اصلی آن در ایران، زابل و سیستان و بلوچستان بوده است. آینه دوزان از گذشته تا کنون این دیدگاه را داشته اند که آینه در واقع، انعکاسی از حقیقت است و همین ویژگی آینه، جنبه ای طلسم گونه به لباس ها یا هر چیز دیگری که آینه بر روی آن دوخته شده باشد می دهد.

نمادگرایی در آیینه دوزی

به طور کلی آیینه به علت خاصیت بازنمایی، جنبه‌های نمادین غنی و پرباری در فرهنگ‌های مختلف دارد. آیینه همواره به عنوان نمادی از زایش، تولد و حرکت در فرهنگ ایران مطرح بوده و به همین دلیل نیز در سفره هفت سین و عقد موجود است. برخی آیینه را نمادی از خورشید می‌دانند که به سبب نوع زیست این اقوام، همواره در زندگی آن‌ها حضور پررنگی داشته است. در بندهش، آینه جزء یکی از پنج جزء تشکیل‌دهنده انسان دانسته شده است و برابر خورشید قرار دارد.

سرزمین آفتاب؛ آیینه‌ی تمام نمایی از خاک مردم هنر دوست سیستان

کاربرد آینه دوزی عبارتند از:

لباس محلی

آویزهای دیواری

تزئین کیف

ساک دستی

پیش بخاری

جلد قرآن

سجاده

رویه کوسن

تزئین مانتو

صنایع دستی سیستان از اصیل‌ترین و شاخص‌ترین صنایع دستی ایران و جهان و قدمت آن به درازای تاریخ است. مردم سیستان نیز همچون دیگر اقوام ایرانی همواره به دنبال راهی برای استفاده بهتر از هنر نیاکانشان بوده‌اند. صنایع دستی سیستان زیربنای همین تفکر است و این کار باعث شده تا به مرور زمان آثاری ارزشمند و زیبا به وجود بیاید که روز به روز بر زیبایی آنها افزوده شود.

خبرنگار: سما پالوده

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha