به گزارش گروه بین‌الملل حیات؛ جنگ جهانی دوم که از روز نخست سپتامبر سال ۱۹۳۹ میلادی آغاز شد، در فاصله بین سال‌های ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ کشورهای متمرکز و قدرت‌های بزرگ در سراسر جهان را درگیر خود کرد. تعداد شرکت کنندگان در این جنگ بیشتر از جنگ جهانی اول بود و کشورهای بزرگ حاضر در این جنگ از تمام قدرت‌های نظامی، توانایی علمی و صنعتی استفاده کردند.
جنگ جهانی دوم از اول سپتامبر سال ۱۹۳۹ میلادی با حمله آلمان به لهستان شروع شد. با شروع این جنگ کشورهای هم‌پیمان با لهستان به تلافی حمله آلمان به این کشور حمله کردند و جنگ بین متفقین و متحدین آغاز شد.
پیمان ورسای؛ علل اصلی جنگ جهانی دوم
از علل اصلی جنگ جهانی دوم اشتباهات عهدنامه ورسای (۷ می سال ۱۹۱۹) که ظاهراً به جنگ جهانی اول پایان داد، بود. همچنین پیامدهای بحران اقتصادی سال ۱۹۲۹ و از همه مهم‌تر رقابت سیاسی فاشیسم و دموکراسی‌های غربی و مارکسیسم از دیگر عوامل شروع جنگ جهانی دوم به حساب می‌آید. عامل اخیر چنان در جنگ جهانی دوم مؤثر بود که نبرد میان کشورهای درگیر، به شکل بی سابقه‌ای، عموم مردم را به قلمرو جنگ کشاند، به طوری که در پایان جنگ جهانی دوم تعداد کشته شدگان نظامی و غیرنظامی تقریباً با هم برابری می‌کند.
وضع اسفبار زندگی مردم آلمان به دنبال شکست در جنگ جهانی اول و الزام دولت آلمان به پرداخت غرامت جنگی سنگین، ظهور آدولف هیتلر را که عامل اصلی شروع جنگ جهانی دوم بود، تسهیل کرد.
برآورد کشته‌های جنگ جهانی دوم میان ۷۰ تا ۸۵ میلیون انسان است که آن را به مرگ‌آورترین نبرد در تاریخ زندگی انسان تبدیل می‌کند. بیشتر کشته‌ها از غیرنظامیان شوروی و چین بود همچنین کشته‌های ناشی از نسل‌کشی هولوکاست، بمباران استراتژیک و درگذشتگان در اثر گرسنگی شدید و بیماری و دست آخر کشته شدگان در اثر جنگ‌افزار هسته‌ای در آمار خسارت انسانی جنگ جهانی دوم شمرده می‌شوند.
ظهور آدولف هیتلر در جنگ جهانی دوم
هیتلر نژاد ژرمن را برتر می‌دانست و گسترش قلمرو آلمان در کشورهای اروپای مرکزی، شرقی و سرزمین اسلاوها را حق مسلم این کشور دانست و هدف او گسترش نفوذ خود در دنیا بود. هیتلر برای دستیابی به اهداف توسعه طلبانه تصمیم گرفت به لهستان حمله کند و لهستان برای دفاع از خود در برابر آلمان از فرانسه و بریتانیا تضمین همکاری گرفت.
این دیکتاتور آلمانی، نیز با شوروی پیمانی محرمانی را امضا کردند تا هیچگونه دخالتی در جنگ با لهستان نداشته باشد. در آن توافق‌نامه مشخص شد که دو سوم شرقی لهستان سهم شوروی و یک سوم غربی آن سهم آلمان باشد. زمانی که هیتلر از معاهده بین لهستان و بریتانیا با خبر شد، چند روز جنگ را به تاخیر انداخت.
طرف‌های درگیر جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم بین دو دسته از کشورها که به متفقین و متحدین مشهور بودند صورت گرفت. کشورهای انگلیس، آمریکا، شوروی و فرانسه بودند که استرالیا، نیوزیلند، کانادا، آفریقای جنوبی و تا حد کمی چین نیز با آن‌ها همراه شدند و با عنوان متفقین شناخته می‌شدند و کشورهای آلمان، ایتالیا و ژاپن دسته دیگر طرف جنگ بودند که عنوان متحدین را داشتند.
جنگ را آلمان با حمله به لهستان در اول سپتامبر سال ۱۹۳۹ میلادی آغاز کرد و بریتانیا و فرانسه در سوم سپتامبر سال ۱۹۳۹ میلادی در پاسخ به حمله آلمان به لهستان که متحد دو کشور بود اعلام جنگ کردند.
نیوزیلند نیز هم زمان با ورود بریتانیا به جنگ، در همان تاریخ وارد جنگ علیه آلمان شد و استرالیا در سوم سپتامبر ۱۹۳۹ به نفع تفقین وارد جنگ با آلمان‌ها شدآفریقای جنوبی در ۶ سپتامبر و کانادا نیز در تاریخ ۱۰ سپتامبر ۱۹۳۹ به ائتلاف علیه آلمان پیوستند.
شوروی در ۱۷ سپتامبر ۱۹۳۹ میلادی با حمله آلمان نازی به لهستان، به جنگ جهانی دوم پیوست که در جنگ آلمان علیه لهستان، ابتدا به آلمان کمک کرد اما سرانجام به متفقین پیوست.
ایتالیا در ۱۰ ژوئن سال ۱۹۴۰ میلادی به جنگ جهانی دوم به ائتلاف آلمان پیوست و به فرانسه و بریتانیا اعلام جنگ داد. ژاپن نیز در هفتم دسامبر سال ۱۹۴۱ میلادی به جنگ به نفع آلمان پیوست و اولین برخورد وی با آمریکا در پی مداخله این کشور در مستعمرات ژاپن در اقیانوس آرام شکل گرفت. به این‌صورت تاریخ ورود ژاپن و آمریکا به جنگ جهانی دوم هم‌زمان بوده است.
چین نیز پیش از آمریکا وارد جنگ جهانی شد؛ اما فعالیت خاصی نداشت؛ تنها ۴۰ هزار سرباز چینی برای کمک به آمریکا به جنگ فرستاد و به ایمن‌سازی جاده‌های شرقی مورد استفاده در جنگ کمک کرد.
اشغال ایران در جنگ جهانی دوم
در روز ۳ شهریور ۱۳۲۰ نیروهای شوروی از شمال و شرق و نیروهای بریتانیایی از جنوب و غرب، از زمین و هوا به ایران حمله کردند و شهرهای سر راه را اشغال کردند و به سمت تهران آمدند. ارتش ایران به سرعت متلاشی شد. رضاشاه ناچار به استعفا شد. متفقین با انتقال سلطنت به پسر و ولیعهد او -محمدرضا- موافقت کردند. پس از اشغال، بلافاصله راه‌آهن سراسری ایران برای انتقال کمک‌های نظامی به پشت جبهه شوروی مورد استفاده قرار گرفت.
ایران که در آغاز جنگ بی‌طرفی خود را اعلام کرده بود نهایتاً در ۱۷ شهریور ۱۳۲۲ به آلمان نازی اعلان جنگ داد. هدف اصلی ایران از اعلان جنگ پیوستن به اعلامیه ملل متحد و شرکت در کنفرانس‌های صلح پس از جنگ بود. پس از اتمام جنگ، ارتش بریتانیا ایران را ترک کرد ولی نیروهای نظامی ارتش آمریکا و ارتش شوروی، همچنان در ایران باقی‌ماندند، که به تشکیل دو حکومت خودمختار و کوتاه‌مدت جمهوری مهاباد در کردستان و حکومت فرقه دموکرات در آذربایجان انجامید.
آمار کشته شدگان جنگ
از آمار دقیق کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم، به‌عنوان ویرانگرترین جنگ تاریخ بشریت، رقمی در دست نیست، اما قربانیان این جنگ ممکن است در مجموع به بیش از ۶۰ میلیون نظامی و غیرنظامی برسد. کشورهایی که بیشترین آمار قربانیان را از خود به‌جای گذاشتند، به ترتیب اتحاد جماهیر شوروی با ۴۲ میلیون کشته، آلمان با ۹ میلیون کشته، چین با ۴ میلیون کشته و ژاین با ۳ میلیون کشته برآورد شده است.
پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم
نیروهای متفقین در این جنگ به پیروزی رسیدند؛ جنگ جهانی دوم در اروپا با اعلام خبر تسلیم آلمان در تاریخ هفتم مه ۱۹۴۵ به پایان رسید. ژاپن نیز در دوم سپتامبر ۱۹۴۵ شکست در جنگ را پذیرفت. پس از پایان جنگ جهانی دوم، رایش سوم در آلمان سقوط کرد و ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق به ابرقدرت‌های دنیا تبدیل شدند. اتحاد جماهیر شوروی در بخش تحت سلطه‌ی خود در آلمان یک حکومت کمونیستی روی کار آورد و به‌موجب آن، این کشور به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد.
این حکومت تا لحظه‌ی فرو ریختن دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ پابرجا ماند. از دیگر پیامدهای این جنگ می‌توان به تأسیس سازمان ملل متحد اشاره کرد.
انتهای پیام/
خبرنگار: مبینا زرندی
نظر شما