به گزارش گروه ارتباطات حیات؛ در حالی ساوه و بسیاری از شهرهای کشور سال‌هاست به‌خاطر خشکسالی و پایین آمدن سطح آب‌ها با مشکل بدطعم و مزه شدن آب دست و پنجه نرم می‌کنند که فناوران حوزه فناوری نانوی کشورمان برای این معضل راهکار ارائه داده‌اند.
دو سال پیش بود که طعم و مزه بد آب در شهرهای مختلف ایران و ازجمله ساوه باعث ایجاد نارضایتی‌هایی ازسوی مردم شد. همین مشکل فناوران حوزه فناوری نانو را در ایران به فکر فروبرد که برای حل این مشکل، چاره‌اندیشی کنند. این شد که فناوری «نانوحباب» که پیش از این در ایران به شکل جسته‌گریخته می‌رفت تا شکوفا شود، با جهش چشمگیری به صنایع مختلف ازجمله تصفیه آب و فاضلاب، آبزی‌پروری، کشاورزی، پزشکی و بایوداروها، صنعت نفت و گاز و معدن، ورود کرد. تعریف استاندارد برای نانوحباب این است که حباب‌ها کمتر از ۲۰۰ نانومتر باشند.
برای آگاهی بیشتر در زمینه نانوحباب و به ویژه نقش آن در تصفیه آب و فاضلاب به سراغ عارف دادگستر، تولیدکننده دستگاه تزریق نانوحباب برای افزایش کیفیت آب رفتیم. متن زیر که در دو پرونده تنظیم شده، گفتگوی «حیات» با ایشان است.
نانوحباب چگونه جای خود را در صنایع مختلف باز کرد؟
یکی از چالش‌هایی که ما در صنایع مختلف نه تنها در ایران، بلکه در جهان داریم، بحث اختلاط گاز در مایعات در صنایع مختلف است. زمانی که راندمان اختلاط گاز در مایعات کم باشد، هزینه و مصرف انرژی بالا خواهد بود. به طور مثال، زمانی که می‌خواهید اکسیژن را در آب یا هوا را در آب حل کنید یا ازن یا کلر یا گازهای مختلفی را با روش‌های مرسوم در آب حل کنید، روش‌های پیشین باعث تشکیل حباب‌های درشت‌تر می‌شود و حباب‌های درشت‌تر باعث کاهش راندمان این فرایند و در نتیجه باعث افزایش هزینه‌ها و افزایش مصرف انرژی خواهد شد.
به طور مثال، اکسیژن در مزارع آبزی‌پروری، نقش بسیار حیاتی را ایفا می‌کند و شما برای تولید بیشتر باید اکسیژن محیط‌های پرورشی آبزیان را تامین کنید. تجهیزات مرسوم برای این کار موجب پرورش آبزیان کمی خواهد شد و بنابراین، ظرفیت تولید در محیط‌های پرورش آبزیان خیلی چشمگیر نیست، ولی زمانی که از یک فناوری استفاده می‌کنید که می‌تواند اکسیژن را به شکل نانو در محیط‌های پرورشی یا در استخرهای پرورشی تزریق و حل کند و توزیع یکنواخت اکسیژن را در بخش‌های مختلف استخرها داشته باشد، شما می‌توانید ماهی بیشتری پرورش بدهید زیرا می‌توانید اکسیژنی که نیاز اصلی پرورش ماهی است را به بهترین شکل، تامین کنید. بنابراین شما با استفاده از فناوری نانوحباب یا «نانواکسیژن» در مقایسه با روش‌های قبلی، ظرفیت تولید خود را تا سه برابر افزایش خواهید داد بدون اینکه به ساختار مزرعه پرورشی خود دست بزنید.
این در حالی است که اگر شما بخواهید با تجهیزات مرسوم به سه برابر تولید برسید، باید ۳ مزرعه همانند مزرعه‌ای که دارید را احداث کنید، ولی با استفاده از فناوری نانوحباب می‌توانید این ظرفیت را تا ۳ برابر ارتقا دهید.
شما به عنوان یکی از کارشناسان حوزه نانوحباب از این فناوری در چه بخش‌هایی بهره گرفته‌اید؟
فعالیت‌های ما با استفاده از تکنولوژی «نانوحباب»، «نانوازن»، «نانوکلر» و «نانواکسیژن» در حوزه تصفیه آب و فاضلاب، کشاورزی و پرورش ماهی بوده است.
فناوری نانو چگونه تصفیه فاضلاب را دگرگون کرد؟
ما در حوزه تصفیه فاضلاب در دو بخش هوادهی و گندزدایی تصفیه‌خانه‌ها با استفاده از فناوری‌های نانواکسیژن و نانوکلر، ورود پیدا کردیم. تجهیزات تامین اکسیژن که به شکل مرسوم، در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در حال استفاده است، همه وارداتی هستند؛ اما خوشبختانه از چند سال پیش، توانستیم با استفاده از دانش داخلی، اکسیژن را در رآکتورهای هوادهی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب تامین کنیم. مقایسه این روش با روش‌های مرسوم نتایج جالبی داشت. یکی از نتایج، این بود که استفاده از فناوری نانواکسیژن (نانوحباب) موجب کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌های سرمایه‌گذاری، کاهش ۶۰ درصدی هزینه‌های بهره‌برداری و کاهش ۵۰ درصدی میزان مصرف انرژی در مقایسه با روش‌های مرسوم می‌شود.
این تکنولوژی چه زمانی وارد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب ایران شد؟
دو سال پیش با حضور معاون علمی رئیس‌جمهور وقت، در تهران این تجهیزات در یکی از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب رونمایی شد.
فناوری نانوحباب چگونه در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به کار گرفته شده است؟
فناوری نانوکلر در فرایند گندزدایی در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب نیز به کار گرفته شده؛ به طوری که ما با استفاده از فناوری نانوکلر توانسته‌ایم میزان مصرف کلر را به میزان ۳۰ درصد کاهش بدهیم و راندمان گندزدایی و حذف کُلیفرم‌ها که به عنوان شاخص‌های گندزدایی به حساب می‌آیند را ایجاد کنیم. ایران در جهان، در فناوری نانوکلر پیشگام است و به عبارتی دانش فنی نانوکلر متعلق به ایران است و تاکنون هیچ کشوری نتوانسته از این فناوری در موضوع گندزدایی تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب استفاده کند.
ازجمله مزیت‌های استفاده از فناوری نانوکلر در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، کاهش مصرف کلر، افزایش راندمان گندزدایی، کاهش زمان گندزدایی، کاهش میزان انرژی مصرفی و کاهش منابع مصرفی است.
آیا استفاده از فناوری نانوحباب به تصفیه فاضلاب ختم شد؟
خیر، در اکثر نقاط کشور با توجه به کاهش بارندگی‌ها و کاهش مخازن سدها و ایجاد جلبک در سطح آب‌ها، آب آشامیدنی دارای طعم و بویی شده بود که تصفیه‌خانه‌های متعارف کشور قادر به حذف این ترکیبات نبودند و طعم و بوی آب آشامیدنی تصفیه‌شده مورد اعتراض و شکایت مصرف‌کنندگان بود. ما توانستیم با استفاده از فناوری نانوازن در تصفیه‌خانه‌های آب، این مشکل را حل کنیم. سامانه ازن‌زنی آب با استفاده از فناوری نانوحباب، ۷ ماه پیش با حضور معاون علمی رئیس‌جمهور وقت به مرحله رونمایی، افتتاح و بهره‌برداری رسید و خوشبختانه مشکل طعم و بوی نامطبوع آب آشامیدنی رفع شد.
ما با استفاده از فناوری نانوازن توانستیم ازن را در قالب ذرات نانو به شکل همگن و یکنواخت در آب پخش کرده و از خاصیت اکسیداسیون ازن استفاده کنیم.
از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از این فناوری، کاهش ۶۰ درصدی گاز ازن، افزایش راندمان اکسیداسیون و حذف ترکیبات مولد طعم و بو و جلبک است.
تجهیزات این فناوری‌ها برای تزریق حباب‌ها به آب چیست؟
برای استفاده از این فناوری، یک ژنراتور ازن و یک ژنراتور نانوازن در داخل تولید می‌شود تا این گاز را به شکل حباب‌های نانوازن تولید و در آب توزیع کند.
فناوری نانوحباب در تصفیه‌خانه‌های آب استفاده می‌شود؟
پس از دو سال پیگیری و بعد از اخذ مجوز وزارتخانه‌های نیرو و بهداشت، ۶ ماه پیش این فناوری رونمایی شد. از همان زمان، مذاکراتی را با شرکت‌های آبفا و شرکت‌های آب منطقه‌ای آغاز کردیم.
این فناوری در سه شهر به شکل پایلوت اجرا شده و خوشبختانه در هر ۳ پایلوت این موارد به اثبات رسید و شرکت مهندسی آبفای کشور آن را تایید کرد. پس از این موارد، پروژه‌ای را در اندازه بسیار بزرگ‌تر در تصفیه‌خانه آب ساوه اجرا کردیم که خوشبختانه نتایج بسیار خوبی داشت. امیدواریم در بخش‌های مختلف کشور که با این مشکل مواجه هستند، بتوانیم خدمات مورد نیاز را ارائه بدهیم.
هزینه‌های خرید این تجهیزات برای شرکت‌ها مقرون به صرفه است؟
بله، شرکت‌های آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب در اقصی نقاط کشور از این موارد استقبال کرده‌اند زیرا هزینه‌های پیش‌اکسیداسیون یا حذف جلبک و ترکیبات مولد طعم و بو با استفاده از فناوری ازن‌زنی می‌تواند تا ۵۰ درصد هزینه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش بدهد که این موضوع باعث افزایش رغبت شرکت‌ها به این فناوری شده است.
ادامه این مصاحبه را در پرونده دوم بخوانید.
نظر شما