به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی حیات؛ ماندگاری «ازن» در هوای تهران در حالی است که طبق آخرین توصیه سازمان بهداشت جهانی، هر کدام از آلاینده‌ها که به وضعیت پایدار در هوای شهر برسند به عامل خطر و بالقوه برای کاهش کیفیت زندگی و رشد آمار مرگ تبدیل می‌شوند.
طبق گزارش شرکت کنترل کیفیت هوا، از مجموع ۱۵۱ روزی که از اول فروردین تا ۲۷ مرداد امسال سپری کرده‌ایم، فقط هوای ۵ روز، پاک بوده (غلظت آلاینده هوا کمتر از ۵۰) در حالی که در سال ۱۴۰۲ و در همین بازه ۱۵۱ روزه، ۸ روز هوای پاک داشتیم. علاوه بر این، در سال جاری تعداد روزهای با هوای قابل قبول (غلظت آلاینده هوا بین ۵۱ تا ۱۰۰) در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال ۱۴۰۲ هم کاهش یافته، چنانکه سال گذشته از ابتدای فروردین‌ماه تا ۲۷ مردادماه در مجموع ۱۰۴ روز با هوای قابل قبول داشتیم که امسال به ۹۸ روز رسیده و در عوض تعداد روزهای با هوای ناسالم برای گروه حساس (غلظت آلاینده هوا بین ۱۰۱ تا ۱۵۰) بیشتر شده و از ۳۵ روز به ۴۶ روز رسیده است.
در روزهای پنجشنبه و جمعه اخیر هم وضع آلودگی هوای تهران در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها بود چنانکه طبق نمودار شرکت کنترل کیفیت هوا، عصر روز پنجشنبه شاخص آلودگی و غلظت ازن در شهر تهران تا ۱۹۹ هم رسید و تا عصر جمعه هم شاخص این آلاینده در هوای تهران بالای ۱۱۰ بود در حالی که هوای تهران، همزمان آلوده به ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ و ۱۰ میکرون هم بود.
استاندارد جهانی ازن
طبق اعلام وزارت بهداشت، ایران در سال ۱۴۰۰ و بین ۱۰۶ کشور جهان، بابت شاخص کیفیت هوا رتبه بیست و سوم را داشته به این معنا که در این سال، فقط ۲۲ کشور جهان کیفیت هوایی بدتر از ایران داشته‌اند. سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۱ نسخه جدیدی از استاندارد آلاینده‌های ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ یا ۲.۵ میکرون، ازن، دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد و مونوکسید کربن تنظیم و منتشر کرد.
طبق این نسخه جدید، حداکثر حجم ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون در هوای یک شهر یا کشور در مدت یک شبانه‌روز، ۱۵ میکروگرم بر مترمکعب و در مدت یک سال، ۵ میکروگرم بر مترمکعب، ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون در مدت ۲۴ ساعت، ۴۵ میکروگرم بر مترمکعب و در یک سال ۱۵ میکروگرم بر مترمکعب، ازن در ۸ ساعت، ۱۰۰ میکروگرم بر مترمکعب و در یک فصل، ۶۰ میکروگرم بر مترمکعب، دی‌اکسید نیتروژن در ۲۴ ساعت ۲۵ میکروگرم بر مترمکعب و در یک سال ۱۰ میکروگرم بر مترمکعب، دی‌اکسید گوگرد در ۲۴ ساعت ۴۰ میکروگرم بر مترمکعب و مونوکسید کربن در ۲۴ ساعت ۴ میلی‌گرم بر مترمکعب تعیین شد.
کافی است که در هر روزی که هشداری درباره آلودگی هوای شهرمان می‌شنویم، سری به سامانه پایش کیفی هوای کشور بزنیم یا اگر ساکن تهرانیم، نگاهی به گزارش آنلاین شرکت کنترل کیفیت هوا بیندازیم تا ببینیم که میزان آلاینده‌های هوا در ایران، چند برابر استانداردهای توصیه شده سازمان بهداشت جهانی است.
راهکارهای کاهش تولید و انتشار ازن
از آنجاکه اکسید نیترات و ترکیبات آلی فرار پیش‌سازهای تشکیل گاز سمی ازن است؛ راهکارهای کنترل انتشار این آلاینده مبتنی بر کنترل و کاهش این گازهای پیش‌ساز خواهد بود. در گزارش «بررسی وضعیت آلاینده ازن در شهر تهران» که از سوی سازمان پایش آلودگی هوا منتشر شده، به جلوگیری از نشت سوخت و استفاده از نازل‌های بازیابی بخارهای بنزین در پمپ بنزین‌ها جهت کاهش انتشار VOCs (ترکیبات آلی فرار) در زمان سوخت‌گیری به عنوان یکی از راهکارهای کاهش انتشار ازن اشاره شده است.
در عین حال ارتقای تکنولوژی خودروها جهت کاهش انتشار اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار و سایر آلاینده‌ها می‌تواند به کاهش بحران آلودگی ثانویه کمک کند. ارتقای استاندارد سوخت بنزین و گازوئیل توزیعی جهت کاهش انتشار اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار و سایر آلاینده‌ها راهکار بعدی است.
اعمال ضوابط سختگیرانه در خصوص انتشار اکسیدهای نیترات از نیروگاه‌ها و منابع احتراق صنعتی راهکار بعدی پیشنهادی برای کنترل این آلودگی است. وضع مقررات سختگیرانه معاینه فنی خودروها برای کنترل انتشار اکسیدهای نیترات خروجی اگزوز نیز می‌تواند در مهار تولید گاز ازن موثر باشد.
در عین حال اعمال ضوابط مشخص در خصوص استفاده از حلال‌های شیمیایی مورد استفاده در صنایع و کارخانه‌ها برای کنترل تولید ترکیبات آلی فرار می‌تواند در کاهش تولید و انتشار گاز ازن موثر واقع شود.
نظر شما