به گزارش خبرنگار اجتماعی حیات؛ روند طولانی شدن وام ازدواج و سنگ اندازی بانک‌ها صدای همه رو درآورده، آن هم در شرایطی که دولت برای تشویق ازدواج و تعالی طرح جوانی جمعیت، مشوق های بسیاری را برای ازدواج و رفع مشکلات مقطعی در نظر گرفته است.

برای یک وام باید چندین ماه در نوبت بمانید تا زمانی‌که هفت خان ارائه مدارک و زمان به بانک برسد. در این مدت بسیاری از زوجین بعد ازدواج، رفتن زیر یک سقف و در برخی از موارد با تولد فرزند اولشان موفق به اخذ وام ازدواج می‌شوند.

چندی پیش، انسیه کتابچی، معاون دبیر ستاد ملی جمعیت ریاست جمهوری گفته بود که تا پایان خردادماه امسال ۴۲۸ هزار نفر در صف دریافت وام فرزندآوری و ۲۳۸ هزار نفر در صف وام ازدواج قرار داشتند. حال با توجه به گذشته ۴۷ روز از تابستان ۱۴۰۳ صف دریافت وام ازدواج و فرزندآوری طویل‌تر شده و بانک‌ها به بهانه‌های مختلف از زیر بار اعطای وام شانه خالی می‌کنند.

محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در مورد پرداخت وام ازدواج می‌گوید میزان منابع این وام مشخص و در قانون بودجه ابلاغ شده است. این عدد بین بانک‌ها تقسیم شده و میزان سقف پرداخت وام ازدواج نمی‌تواند تغییر کند، مگر این‌که مجلس مبلغ آن را افزایش دهد.

سخنان رئیس کل بانک مرکزی در حالی است که سقف منابع برای پرداخت تسهیلات ازدواج پائین است. در قانون بودجه امسال رقم ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری دیده است؛ البته نمایندگان مجلس می‌گویند رقم مصوب مجلس ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بود که با رایزنی و انتقاد بانک مرکزی، مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان کاهش داد.

براساس بند ث تبصره ۱۳ قانون بودجه۱۴۰۳، بانک مرکزی مکلف است مطابق با قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و قوانین مربوط به ایثارگران، از محل سپرده‌های قرض‌الحسنه به هر یک از زوج‌هایی که تاریخ ازدواج آنها بعد از ۱۳۹۹/۰۱/۰۱ است، مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان و برای زوج‌های زیر ۲۵ سال و زوجه‌های زیر ۲۳ سال مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان وام ازدواج پرداخت کند. 

 چند نفر وام ازدواج گرفتند؟

براساس گزارش بانک مرکزی، بانک‌ها از ابتدای امسال تا نیمه مرداد ماه سال جاری ۵۶.۳هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به متقاضیان پرداخت کرده‌اند که در مقایسه با سهمیه تکلیفی برای این تسهیلات (مبلغ ۵۴.۴ هزار میلیارد تومان تعیین شده)، عملکرد بیش از ۱۰۳.۵ درصدی داشته است، همچنین تسهیلات قرض‌الحسنه فرزندآوری نیز از ابتدای سال جاری تا ۱۴ مردادماه بالغ بر ۱۳.۸ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.

بر اساس آمارها، تاکنون بیش از۱۷۰هزارنفر وام ازدواج گرفتند و فقط ۲۳۰ هزار نفر دیگر نیز می‌توانند امسال این وام را بگیرند و امکان اضافه‌شدن آن نیست. بیش از ۹۸هزار میلیارد تومان وام ازدواج در صف پرداخت بانک‌ها قرار دارد.

عزم جدی برای نظارت بر بانک‌ها نیست

ارسلان محمدی، کارشناس اقتصادی در خصوص پرداخت تسهیلات خرد توسط بانک‌ها، با اشاره به تسهیلات ازدواج و فرزندآوری گفت: برای شروع زندگی، مسأله مربوط به وام‌های قرض‌الحسنه با اقساط بلندمدت بسیار مهم است. از این رو این تسهیلات نیاز بسیاری از جوانان را برای تشکیل زندگی برطرف می‌کند. این تسهیلات خرد اعطایی از طرف حاکمیت برای ازدواج یا فرزندآوری از نظر کمک‌های مالی موردنیاز برای شروع یک زندگی جدید مهم است و باید به‌موقع و بهنگام پرداخت گردد.

وی با اشاره به صف بلند ایجاد شده در بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات ازدواج گفت: متاسفانه در سال جاری، برای دریافت وام ازدواج و وام فرزندآوری صف زیادی تشکیل شده که دلیل اصلی آن نیز نظام بانکی است زیرا وام‌های قرض‌الحسنه خود را به جای تخصیص به نیازهای ضروری مردم، به سمت پرداخت وام‌هایی با بهره کم به بخش‌های غیرمولد و همچنین زیرمجموعه‌های خود برده و شاهد پرداخت نشدن وام ازدواج به جوانان هستیم.

این کارشناس اقتصادی با اذعان به این‌که عزم جدی برای نظارت بر شبکه بانکی در زمینه تسهیلات ازدواج نیست، گفت: طبق گزارش‌های اعلامی خود شبکه بانکی، فقط اصل تسهیلات پرداختی بانک‌ها به کارکنان خود در سال گذشته بیش از ۱۶۵ هزار میلیارد تومان بوده که به جای اعطا به بخش مولد اقتصاد یا جوانان جهت وام ازدواج فقط به یک درصد جمعیت کشور که همین کارمندان شبکه بانکی هستند؛ تعلق گرفته است. پس جای سؤال دارد که چگونه چنین قدرت خلق پولی را بدون نظارت کافی و تکالیف قانونی جهت هدایت آن به نفع جامعه و تولید کشور به بانک‌های خصوصی دادیم.