به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ فرش دست‌بافت، جزء اولین زیر اندازهای پر ابهت ایرانی است که به دست مردم ایران زمین بافته شده است. فرش‌های دست بافت، از گره هنرمندانه نخ‌ها به تار و پود شگل می‌گیرد و طرح‌ها و نقش‌های بی نظیری دارد. طرح ها و بافت فرش دستباف ایرانی، بخشی از فرهنگ و اصالت آن است که در سراسر جهان طرفداران بسیاری دارد و ارزش مادی و معنوی این کالا را چند برابر می کند.
تاریخچه فرش دست‌بافت
انسان از ابتدای پیدایش خود به دنبال کشف و ساختار ملزوماتی بود که او را ایمن نگه دارد. یکی از نیازهای او محافظت در برابر سرما و گرمای زمینی بود که بر روی آن می‌نشست یا می‌خوابید. استفاده از پشم، مو و پوست حیوانات اولین یافته بشر برای این منظور است.
هنوز به طور قطع نمی‌توان گفت فرش‌های دستباف از چه زمانی در دنیا مطرح شد. اما برخی تاریخ نگاران مثل گزنفون، تاریخ نگار یونانی در کتاب سیرت کوروش (سال‌های ۴۳۰ تا ۳۴۵ پیش از میلاد) می‌نویسد: «ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم باشد، قالیچه زیر بستر خود می‌گسترند».
فرش هنر است یا صنعت؟
برخی از فعالان این رشته که نگاهی فرهنگی به این تلاش تاریخی دارند، با توجه به ظهور و بروز جلوه های زیباشناسانه، آداب و عقائد، سنت ها و باورها و … و نیز جایگاهی که طرح و نقش منبعث از ذوق و قریحه در منزلت فرش دستباف ایرانی داشته و دارد، جایگاهی هنری برای آن قائل هستند. دسته‌ی دیگر نیز با توجه به کثرت اشتغال، حجم تولید و نقش آن در اقتصاد خانوار و کشور، اطلاق صنعت را برای آن قائل هستند.
در این رابطه، مرتضی میری، رئیس کمیسیون فرش و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، در گفتگو با خبرنگار فرهنگی حیات؛ گفت: طراحی مهم‌ترین بخش هنری فرش دست بافت است. طراحی فرش هنری است که در سال‌های اخیر به واسطه‌ی استفاده از ابزارهای کامپیوتری در طراحی بعد هنری آن تضعیف شده است. ضعف در بخش هنری طراحی فرش در تولیدات اخیر مشاهده می‌کنید که فاقد روح انسانی است.
وی با بیان اینکه زنجیره‌های دیگری در فرش وجود دارد که آن را به شکلی در می‌آورد که به او می‌گوییم «هنر_صنعت»؛ افزود: این واژه طیفی است از هنر و صنعت که بسته به آن می‌توان قضاوت کرد فرش به طیف هنری نزدیک تر است یا صنعت که هر دوی آن را در تولید فرش داریم.
علت کم‌رنگی فرش دست‌بافت در منازل ایرانی چیست؟
رئیس کمیسیون فرش و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: آن چیزی که در حال حاضر باعث شده ما در منازلمان فرش دست بافت نداشته باشیم و فرش‌های مدرن را خریداری کنیم به عقده‌ی من این است که در حال حاضر بسیای از خانه‌های ایرانی را طراحان دکور طراحی می‌کنند و عموما دانش معماری در دانشگاه ما معماری غربی مدرن است که در آن فرش به عنوان یک بخشی که زینت بخش منازل است استفاده نمی‌شود و ترجیه می‌دهند از فرش‌های کم نقش و نگارتر استفاده کنند و فرش‌ها را با قوانین مد انتخاب کنند تا سایر اجزای دکوراسیون مثل پرده یا مبل به چشم بیاید.
ارتباط دوباره بین طراحان داخلی و جامعه ی فرش
وی با بیان اینکه بهرحال ارتباط بین تولید کنندگان فرش، جامعه‌ی فرش با طراحان داخلی قطع بوده و آموزش لازم به آن‌ها داده نشده، به همین خاطر خیلی از طراحان معتقدند طراحی‌های فرش با دکوراسیون مدرن امروز تناسب ندارد؛ اظهار کرد: در حالی که طراحی‌های فرش از دیرباز تا اکنون بسیار بالا بوده و طراحی‌اش در مناطق مختلف کشور از نظر طرح، نقش، مواد اولیه و تکنیک بافت بسیار بوده و ما برای تمامی سلیقه‌ها و انواع سبک‌های معماری می‌توانیم فرش‌های مناسبی را پیدا کنیم حتی برای معماری‌های مدرن که در آن فرش‌های کم نقش و نگارتر و رنگ‌های متفاوت‌تری نیاز دارد.
میری بر نبود ارتباط بین تولیدکنندگان فرش و طراحان تاکید کرد و افزود: خیلی از طراحان داخلی و معماران با ظرفیت‌های فرش داخلی ایران آشنا نیستند به همین منظور ارتباط بین آن‌ها و آشنایی بیشتر تولیدکنندگان و طراحان سبب خواهد شد تا از فرش‌های داخلی در دکوراسیون‌ها بیشتر استفاده شود.
همایش‌های سالانه برای معرفی فرش دست‌بافت
وی با بیان اینکه در این راستا ما در اتاق بازرگانی و با همکاری انجمن تولیدکنندگان استان فرش اصفهان همایش‌هایی را هر ساله برگزار می‌کنیم که موضوع این همایش‌ها فرش و معماری است؛ تاکید کرد: بررسی ظرفیت‌های فرش در معماری‌های امروز سبب پر کردن نقص میان طراحان و تولیدکنندگان فرش خواهد بود.
رئیس کمیسیون فرش و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران در پایان گفت: تلاش ما این است تا به بخشی از جامعه را که توانایی خرید و تهیه فرش دست‌بافت را دارند بتوانیم سبک دست‌بافت ایرانی را و آن چیزی که واقعا اصالت فرش ایرانی در آن رعایت شده و منطبق پایه‌قدمت فرش ایرانی است معرفی کنیم تا در منازل ایرانی شاهد فرش بافته شده در منازل کشورمان باشیم.
خبرنگار: سما پالوده
انتهای پیام/
نظر شما