به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات، سی و یکم تیرماه 1361 روزی است که بلندای آسمان شرف و شهامت و حماسه و جانفشانی، بستر معراج مردی شد از دلیران دوران اعجازگری غیرت و غرور... روزی که امیر سرافراز ارتش پیروزمند اسلام و ایران، چون صاعقه قهر و انتقام در آسمان بغداد درخشید و پایتخت میزبان «اجلاس جهانی سران عدم تعهد» را بر سر سردار قادسیه جهنم کرد. روزی که «عباس دوران» ما، در امتداد دلیرمردانی چون «شیرودی» و «فلاحی» و «فکوری» و «نامجو» و «جهان آرا» و «متوسلیان» و.... با ناامن کردن بغداد، مانع از نمایش پوشالی اقتدار جهانی اهریمن بعثی شد و خود نیز با شهادتش حماسه را جاودانی کرد.

ای آسمان‌آیین! بلنداها به نامت بود...

عباس دوران ۲۰ مهر سال ۱۳۲۹ در شیراز و در یک خانواده مذهبی به‌دنیا آمد. دوران کودکی، نوجوانی و جوانی را در شیراز گذراند و پس از گذراندن دوران ابتدایی پای به دبیرستان نهاد. عباس دوران در سال ۱۳۴۸ موفق به اخذ مدرک دیپلم طبیعی از دبیرستان سلطانی شیراز شد.

پس از آن به استخدام فرماندهی مرکز آموزش هوایی درآمد. در سال ۱۳۴۹ به دانشکده خلبانی نیروی هوایی راه یافت و پس از گذراندن دوران مقدماتی پرواز در ایران، در سال ۱۳۵۱ برای تکمیل دوره خلبانی به آمریکا رفت. عباس دوران ابتدا در پایگاه «لکلند» دوره تکمیلی زبان انگلیسی را طی کرد و سپس در پایگاه «کلمبوس» در ایالت «می سی سی پی» موفق به آموختن فن خلبانی و پرواز با هواپیماهای بونانزا، تی ۴۱ - تی ۳۷ شد. او پس از موفقیت در دریافت نشان خلبانی در سال ۱۳۵۲ به ایران بازگشت و به عنوان خلبان هواپیمایی F۴، ابتدا در پایگاه یکم شکاری و سپس در پایگاه سوم شکاری مشغول انجام وظیفه شد.

جنگ، جنگ است بیا تا صف دشمن شکنیم

عباس دوران با شروع جنگ تحمیلی سر از پا نشناخته به دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران پرداخت و با ۱۰۳ سورتی پرواز جنگی در طول عمر کوتاه اما پربارش، یکی از قهرمانان دفاع مقدس شناخته شد. خلبان عباس دوران همواره به دوستان و همکارانش تاکید می‌کرد که هرگز تن به ذلت و زبونی نخواهد داد و اگر در حین پرواز مورد اصابت موشک دشمن قرار گیرد، هواپیمای سانحه دیده را بر سر دشمن دون خواهد کوبید. این شیرمرد شریف آسمانپرواز، همانگونه که گفته بود بر این پیمان خویش صادقانه ایستاد و جان در راه آن فدا کرد.

قهرمان عملیات حماسه‌آفرینانه «مروارید»

شهید عباس دوران در هفتم آذر ۱۳۵۹ در عملیات «مروارید» حماسه‌ای بزرگ آفرید و به کمک خلبان شهید حسین خلعتبری، پنج فروند ناوچه عراقی را در حوالی اسکله «الامیه» و «البکر» منهدم کرد و بقایای آن را به قعر آب‌های نیلگون خلیج فارس فرستاد.

به گفته یکی از همرزمان خلبانش در یکی از نبردهای هوایی که فرماندهی دو فروند هواپیما را به عهده داشت، به مصاف ۹ فروند از جنگنده‌های دشمن رفت و با ابتکار عمل و مهارتی خاص، یک فروند از هواپیماهای دشمن را سرنگون و هشت فروند هواپیمای دیگر را مجبور به فرار از آسمان میهن کرد.

انهدام نیروگاه بزرگ برق بصره

چند ماه از جنگ نگذشته بود که روزی صدام در مصاحبه با خبرنگار بی‌بی‌سی، اعلام کرد: «ما به یاری کشورهای دوست و حامی خود به‌تازگی، چنان دژ مستحکمی از پدافند هوایی در اطراف شهرها و منابع اقتصادی خود از جمله نیروگاه‌های برق برپا کرده‌ایم که اگر هر خلبان ایرانی بتواند با موفقیت به شعاع پنجاه مایلی رینگ‌های پدافندی این نیروگاه‌ها برسد، حقوق یک سال خود را به او جایزه می‌دهم.» عباس دوران، ساعاتی بعد از این مصاحبه، به همراه خلبان یاسینی، نیروگاه‌ برق بصره را چنان منهدم کردند که جنوب عراق در خاموشی فرورفت. بعد از این عملیات مصاحبه‌کننده با صدام بلافاصله خبر انهدام نیروگاه برق بصره را در سطح بین‌المللی مخابره کرد.

روزی که عباس، میزبانی «اجلاس غیرمتعهدهای جهان در بغداد» را بر سر صدام، آوار کرد!

صدام پیش از جنگ با ایران، در اجلاس «جنبش کشورهای غیرمتعهد» در «هاوانا»، حق میزبانی اجلاس را در تابستان 1361 برای کشورش گرفته بود. وزارت امور خارجه ایران مدت‌ها تلاش کرد تا برگزاری اجلاس را در بغداد لغو کند. اما وقتی این مهم با ترفندهای دیپلماتیک انجام نشد، ایجاد ناامنی در استان بغداد در دستور کار نظامی سیاسی جمهوری اسلامی قرار گرفت و قرار شد با حمله به تأسیسات پالایشگاهی الدوره در جنوب شرقی بغداد، مانع از برگزاری نشست سران غیرمتعهدها شوند.

انجام این مأموریت به نیروی هوایی ارتش واگذار شد. برای اجرای این مأموریت، شش تن از خلبانان برجسته نیروی هوایی به سرپرستی عباس دوران با سه فروند هواپیمای فانتوم انتخاب شدند. وی همراه با کمک‌خلبان منصور کاظمیان و چهار خلبان دیگر در 30 تیر 1361 برای هدف قرار دادن پالایشگاه الدوره بغداد به پرواز درآمدند. در این عملیات دو فروند هواپیمای دیگر دسته پروازی عباس دوران برای در امان ماندن از رادارهای عراق مجبور به پرواز در ارتفاع کم بودند، اما رادارهای عراق، دسته پروازی هواپیماهای ایرانی را در دید خود گرفتند و به سمت آن‌ها شلیک ‌کردند.

بلندآسمان، جایگاه تو بود....

هواپیمای عباس دوران، پس از هدف قرار دادن پالایشگاه الدوره و شکستن دیوار صوتی بر فراز بغداد، هنگام بازگشت، مورد اصابت موشک‌های عراقی قرار گرفت. منصور کاظمیان از دوران درخواست پرش اضطراری کرد، اما دوران دکمه خروج اضطراری کابین عقب را زد تا کاظمیان با چتر نجات فرود آید و خود با هدایت هواپیما به سمت «هتل الرشید» یعنی محل برگزاری اجلاس، بخش بزرگی از این ساختمان را منهدم کرد و به شهادت رسید. این عملیات موجب شد تشکیل اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در بغداد به دلیل ناامنی منتفی شود و دبیرخانه اجلاس، محل برگزاری را از بغداد به دهلی‌نو جابه‌جا کند.