به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات، روز سی‌ام بهمن‌ماه سال ۱۳۸۱، یادآور خاطره‌ای تلخ برای مردم ایران است. سانحه دلخراش سقوط هواپیمای ایلیوشین ایل-۷۶ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از زاهدان به مقصد کرمان در پرواز بود اما در منطقه سیرچ در جنوب کرمان سقوط کرد و هرگز به مقصد نرسید و تمامی ۲۷۵ سرنشینش که پرسنل خدوم لشکر ۴۱ ثارالله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند، از میانه‌ی آسمان به آسمانی بزرگتر: به کرانه‌های وصل و لقای خداوند پروازی دیگر آغاز کردند و:
«ما به فلک بوده‌ایم، یار ملک بوده‌ایم - باز همانجا رویم جمله، که آن شهر ماست...»
شهدایی همچون سردار «مجید حاجی‌حاتم» جانشین اداره عملیات سپاه، سردار «اکبر بیگدلی» خلبان، سرهنگ پاسدار تهامی کمک خلبان، سردار «مهدی پیرانیان» مدیر هوایی ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سردار «محمدعلی خواجه» معاون هماهنگ کننده لشگر ۴۱ ثارالله، در این حادثه به فیض شهادت نایل آمدند.
مراسم تشییع پیکرهای پاک شهدای سانحه سقوط هواپیما در کرمان با حضور رئیس دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی در مصلای کرمان برگزار شد.
تصویری از مراسم تشییع شهدای غدیر
روایت نگاری لحظه به لحظه یک فاجعه
ساعت ۱۶:۳۹ روز چهارشنبه مورخ ۳۰ بهمن‌ماه ۱۳۸۱ یک فروند ایلوشین ۷۶ سپاه به شماره ثبت ۲۲۸۰-۱۵ از تهران وارد فرودگاه زاهدان شده، بار این هواپیما تخلیه و برای انتقال نیروهای نیروی زمینی لشکر ۴۱ ثارالله به کرمان آماده می‌شود. این ماموران اعزامی، به‌مناسبت عید غدیرخم و ۲ روز تعطیلی متوالی (پنجشنبه و جمعه) قصد مراجعت به کرمان را داشتند. ساعت ۱۷:۳۳ ایلیوشین ۷۶ موتورهایش را روشن می‌کند و ساعت ۱۷:۴۴ پرنده سبز رنگ سپاه از باند ۱۷ فرودگاه زاهدان به سمت کرمان به پرواز در می‌آید.
پس از برخاستن، گردش به راست کرده و با عبور از فراز شهر زاهدان به ارتفاع ۲۶ هزار پایی صعود می‌کند. ساعت ۱۷:۵۳ کنترل هواپیما از برج زاهدان به مرکز کنترل تهران محول می‌شود. کد راداری این پرواز ۴۲۳۱ تعیین شده است.
در ۱۲۰ ناتیکال مایلی فرودگاه کرمان، مرکز کنترل به پرواز ایلوشین اعلام می‌کند: هوای فرودگاه کرمان، طوفانی، باد جانبی شدید از سمت ۲۵۰ درجه با سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت گزارش شده است. بلافاصه ایلوشین ۷۶ سپاه با برج کرمان تماس گرفته و وضعیت را جویا می‌شود. برج کرمان این پرواز را برای طرح تقرب Circling VOR باند ۳۴ کرمان مجاز می‌کند. سپاه ۲۶۵ در ۵۵ مایلی فرودگاه کرمان درخواست کاهش ارتفاع می‌کند.
مرکز کنترل تهران، هواپیما را مجاز به ارتفاع ۱۹ هزار پایی می‌کند، حداقل ارتفاع مجاز مسیر ۱۷ هزار پا هست. ساعت ۱۸:۲۱ محلی، زمانی که هواپیما در ۴۳ ناتیکال مایلی و در حال عبور از ارتفاع ۲۳۳۰۰ پایی بوده، هدایت آن به برج مراقبت کرمان محول می‌شود. پرواز ۲۶۵ عبور از نقطه ALKES واقع در ۳۰ ناتیکال مایلی فرودگاه را گزارش می‌کند؛ در این لحظه ارتفاع هواپیما ۱۷ هزار بوده است. هواپیمای سپاه برای تقرب مجاز می‌شود و تا فراز فرودگاه باید ارتفاع ۱۶ هزار پایی را حفظ می‌کند.
فاصله زمانی بین نقطه فرضی ALKES و بالای فرودگاه، ۶ دقیقه است اما ناگهان تماس با پرواز قطع می‌شود، برج کرمان از مرکز کنترل تهران کمک می‌خواهد ولی آنها هم هیچ اطلاعی ندارند. تمامی پروازهای عبوری در منطقه کرمان، پرواز سپاه ۲۶۵ را صدا می‌زنند اما پاسخی شنیده نمی‌شود. احتمال داده می‌شود به‌علت بدی هوای کرمان، پرواز سپاه تغییر مسیر داده لذا به همه فرودگاه‌های مربوطه اطلاع داده می‌شود اما هیچ خبری نیست. یک فروند هواپیمای توپولف ۱۵۴ از کیش وارد کرمان شده است. این هواپیما هم تلاش می‌کند با ایلوشین سپاه تماس بگیرد اما بی‌نتیجه است. موضوع به تمامی مقامات استان کرمان و ستاد تجسس و نجات اداره مراقبت پرواز کشور اطلاع داده می‌شود. نیروی هوایی سپاه هم هیچ اطلاعی از این پرواز ندارد.
ساعاتی بعد گروهی از اهالی و رانندگان منطقه سیرچ ضمن تماس با مقامات محلی اظهار می‌کنند که ساعت ۱۸:۲۵ شاهد برخورد و انفجار هواپیما در ارتفاعات سیرچ بوده‌اند. نیروهای امدادی به اتفاق استاندار و فرماندهان لشکر ۴۱ ثارالله عازم منطقه می‌شوند. هوا طوفانی و در ارتفاعات کولاک برف بود، هیچ راه دسترسی به قله هم وجود نداشت. در اولین لحظات، در دامنه کوه، پلاک مشخصات هواپیما بصورت اتفاقی پیدا شده و سقوط هواپیما تایید می‌شود.
صبح روز بعد، همه نیروهای امدادی و پشتیبانی همچنان سعی دارند خودشان را به قله برسانند اما به‌علت صعب العبور بودن منطقه، امکان صعود وجود نداشت. همچنین پرواز هلیکوپترها به‌علت بدی هوا و مه آلود بودن منطقه میسر نبود. نیروهای سپاه، ارتش، هلال احمر و کوهنوردان تربیت بدنی در سطح وسیعی از کوهستان پراکنده شده و تحقیقات نشان داد که هواپیما، ۲۵ متر پایین‌تر به قله اصابت کرده و پس از دوتکه شدن، دماغه آن درسوی دیگر کوه منفجر و بال و بدنه آن درسوی دیگر قله سقوط کرده است.
نخستین مانعی که با گذشت ۷۲ساعت امدادرسانی را با اختلال روبرو کرد، مه، بوران شدید و سرمای کوهستان سیرچ بود؛ به گونه‌ای که با وجود جمع آوری پیکر شهدای این سانحه هوایی، انتقال آن به پایین کوه با مشکل مواجه شد. همچنین اکیپ‌های تجسسی برای پیداکردن جعبه سیاه هواپیما وارد عمل شدند اما باتوجه به بارش برف نه تنها هیچ اثری از جعبه سیاه به دست نیامد، بلکه باتوجه به پراکندگی مشاهده شده در پیکر شهدا و لاشه هواپیما، حتی تخمین مکان احتمالی برای یافتن جعبه سیاه درمیان صخره‌ها سخت بود. باوجود این، تیم ویژه ردیابی جعبه سیاه با تجهیزات فنی قدم به قدم کوهستان را جستجو کرده تا با به دست آوردن جعبه سیاه آن را دراختیار کارشناسان سوانح هوایی قراردهد.
مسئول وقت روابط عمومی لشگر ۴۱ ثارالله در آن زمان اعلام کرد: «به‌خاطر نامناسب بودن شرایط جوی و وزش باد، هلی کوپترها باتوجه به گذشت سه روز از سقوط هواپیما در کوهستان سیرچ کرمان، قادر به پرواز در ارتفاعات نیستند.»
بخشی از بال هواپیمای ساقط در نخستین دقایق بامداد پنجشنبه در حوالی تونل شهداد واقع در ارتفاعات جنوب شرقی شهر کرمان پیدا شد اما مه و بوران شدید در ارتفاع ۳۵۰۰ متری کوهستان سیرچ کرمان، روند انتقال پیکر شهدای سانحه هوایی در این منطقه را در دو روز نخست عملیات کند کرد.
به دستور مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری، گروه‌های فنی و مهندسی از سوی نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و هواپیمایی کشوری به منطقه سقوط هواپیما در منطقه سیرچ کرمان اعزام شدند. همچنین کارشناسان هوافضای روسی برای بررسی علت سقوط هواپیما اعلام آمادگی کردند و رسانه‌های خارجی نیز به پوشش خبری این سانحه تلخ پرداختند.
در کرمان برای سوگواری قربانیان این سانحه هوایی که «شهدای غدیر» لقب گرفته‌اند، سه روز عزای عمومی اعلام شد و همه ایرانیان نیز در همدردی با خانواده این شهدا به سوگ نشستند و در نهایت، پس از ۶ روز تلاش نیروهای امدادی و یگان هلیکوپتری سپاه تمامی پیکرهای شهدای پرواز غدیر را به پایین کوه منتقل می‌کنند. ضمن اینکه پس از تحقیقات صورت گرفته، علت سانحه، کاهش غیر مجاز ارتفاع توسط خدمه و برخورد به قله ۱۲ هزارپایی جفتان واقع در سیرچ اعلام شد.
تصویری از مراسم تشییع شهدای غدیر
در مسیر بیعت با «غدیر»....
جانباختگان این سانحه- که شهدای غدیر نامیده شدند، ماموریت‌شان تدارک و آماده‌سازی استان سیستان و بلوچستان در استقبال از قدوم مقام معظم رهبری بود که پس از سال‌ها و برای اولین بار در دوران رهبری و زعامت خود به دیدار مردم شریف و زحمتکش و صبور این منطقه می‌رفتند؛ دیداری پرشور که خوش‌ترین خاطره‌ها را برای این مردم بجا گذاشت و صحنه‌هایی بیادماندنی از عشق، ارادت و اخلاص آنان به رهبرشان آفرید.
مقام معظم رهبری، طی چند روز در سرکشی به مناطق شرقی‌ترین استان کشورمان از زاهدان تا چابهار و از ایرانشهر تا زابل، دردها و دغدغه‌ها و مشکلات‌شان را از زبان‌شان شنید و از نزدیک و صمیمانه و بی‌پیرایه در جریان مسائل اقتصادی، رفاهی، امنیتی، انتظامی و زیست محیطی این مناطق قرار گرفت.
به گفته سردار محمد رئوفی‌نژاد فرمانده وقت لشکر ۴۱ ثارالله و قرارگاه عملیاتی جنوب شرق، سرنشینان این هواپیما قرار بود پس از اقدامات تدارکاتی برای مهیا کردن منطقه در استقبال از مقدم رهبر، برای تعطیلات عید غدیر به کرمان بازگردند اما قسمت آن شد که غدیرشان، عید تجدید عهد و بیعت با خورشید غدیر و قلب ولایت شود. آنان از جانبازی در راه ولایت به دیدار امامت رفتند و از آسمان به آسمان، خطی به خون رسم کردند... خطی از جاودانگی جان... و: «عاشقان را عشق فرمان می‌دهد منزل به منزل»...
نظر شما