به گزارش گروه سلامت حیات؛ لاکساتیوها یا همان ملین‌ها اساساً محرک‌هایی هستند که حرکات روده را بیشتر می‌کنند. اما خیلی از افرادی که قصد کاهش وزن دارند نیز از این ملین‌ها کمک می‌گیرند تا سرعت عبور غذای هضم شده از سیستم گوارش خود را بیشتر کنند و از این طریق جلوی جذب کالری‌ها را بگیرند.

 هر چند لاکساتیوها یا ملین‌ها ممکن است به کاهش وزن کمک کنند؛ اما استفاده زیاد یا مداوم آنها می‌تواند پیامدهایی برای سلامتی داشته باشد؛ بنابراین اگر در نظر دارید از ملین‌ها برای کاهش وزن استفاده کنید، باید اطلاعات کاملی از آنها و اثرشان داشته باشید.

لاکساتیو یا ملین چیست؟

لاکساتیوها یا ملین‌ها داروهای گیاهی یا شیمیایی هستند که کمک می‌کنند مدفوع شُل شده و سریع‌تر در روده‌ها حرکت کند. پزشکان معمولاً لاکساتیوها را برای افرادی که یبوست دارند تجویز می‌کنند. ملین‌ها باعث می‌شوند مدفوع حجم پیدا کرده و به جلو حرکت کند. لاکساتیوها انواع گوناگونی دارند.

انواع ملین‌ها

. ملین‌های فیبری یا حجم دهنده مدفوع

فیبر به طور طبیعی در میوه‌ها، پوست غلات و سبزیجات وجود دارد. پزشکان ملین‌های فیبری را برای رفع یبوست، نفخ و گرفتگی‌های شکم تجویز می‌کنند. این لاکساتیوها، آب جذب کرده و به مدفوع حجم می‌دهند.

. ملین‌های اسموتیک یا اسمزی

این ملین‌ها دارای عوامل شیمیایی آب‌رسان هستند و آب را به روده‌ها می‌کشند و مدفوع را نرم می‌کنند.

. ملین‌های لوبریکانت (روان‌کننده)

این ملین‌ها دارای روغن‌های معدنی هستند و مدفوع را چرب می‌کنند تا راحت حرکت کند.

. ملین‌های محرک

این لاکساتیوها دیواره سیستم گوارش را تحریک می‌کنند تا مدفوع به جلو رانده شده و دفع شود.

. ملین آگونیست گوانیلات سیکلاز – C

این لاکساتیوها میزان آب را در سیستم گوارش افزایش می‌دهند.

. ملین‌های امولینت یا نرم‌کننده مدفوع

این لاکساتیوها کمک می‌کنند مدفوع نرم شود و به‌طورکلی به افرادی توصیه می‌شود که در دوره ریکاوری بعد از عمل به سر می‌برند یا خانم‌هایی که تازه زایمان کرده‌اند.

آیا ملین‌ها واقعاً به کاهش وزن کمک می‌کنند؟

ملین‌ها به کاهش وزن کمکی نمی‌کنند؛ بلکه آنها قرار است یبوست را برطرف کنند. اما در ادامه خواهیم گفت چرا خیلی از افراد با هدف کاهش وزن از ملین‌ها استفاده می‌کنند.

لاکساتیوها یا ملین‌ها به حرکت غذای هضم شده در روده‌های باریک سرعت می‌دهند. روده باریک جایی است که تمام مواد مغذی جذب می‌شوند و وقتی مواد مغذی به‌درستی جذب نشوند، بدن کالری کمتری جذب خواهد کرد. اما آیا این اتفاق کمک می‌کند از شر چربی‌های اضافی خلاص شوید و بدن و ذهن سالمی داشته باشید؟ خیر، شاید با این شیوه وزن آب بدنتان را از دست بدهید؛ اما اتفاقی برای چربی‌هایتان نمی‌افتد و بعد از اینکه نیم تا دو کیلو وزن کم کردید (وزن آب بدن)، روند کاهش وزنتان متوقف می‌شود.

شاید به استفاده از ملین‌ها برای کاهش وزن ادامه دهید؛ اما با این کار فقط به سلامتی خود آسیب خواهید زد. ضمناً هیچ مطالعهٔ علمی ثابت نکرده که مصرف لاکساتیوها برای کاهش وزن مؤثر است. اما افرادی که اختلال خوردن دارند از ملین‌ها برای کاهش وزن استفاده می‌کنند و به این کار خو می‌گیرند. درصورتی‌که این شیوه کاملاً ناسالم بوده و به‌مرور به سلامت جسم و روان آسیب جدی خواهد زد.

چیزهایی که باید قبل از استفاده از ملین‌ها برای کاهش وزن بدانید

. همان‌طور که گفتیم ملین‌ها انواع گوناگونی دارند و هر یک به شیوهٔ خود کمک می‌کنند سموم از سیستم گوارش خارج شوند؛ بنابراین برای انتخاب بهترین نوع ملین برای خودتان باید از پزشک کمک بگیرید، نه اینکه خودسر انتخابش کنید.

. ملین‌ها برای کاهش وزن ساخته نشده‌اند و قرار است به رفع یبوست کمک کنند. ملین‌ها مدفوع را به جلو می‌رانند و یبوست را رفع می‌کنند.

. ملین‌ها کمکی به چربی‌سوزی نمی‌کنند و تمام چیزی که از دست می‌دهید فقط وزن آب بدنتان است. در واقع نه چربی می‌سوزانید و نه عضله می‌سازید.

. ملین‌ها را نباید طولانی‌مدت مصرف کنید. اگر درگیر یبوست هستید، فقط یکی دو روز از لاکساتیو استفاده کنید.

عوارض استفاده از ملین‌ها با هدف کاهش وزن

. دهیدراته یا کم‌آب شدن بدن

یکی از اولین اثرات مصرف زیاد ملین‌ها کم‌آب‌شدن بدن است. بیشتر ملین‌ها آب را از بافت‌های بدن می‌گیرند و به سمت سیستم گوارش می‌کشند تا مدفوع را نرم کنند و در نتیجه باعث دهیدراته شدن بدن می‌شوند. وقتی دهیدراته می‌شوید، عملکرد سلول‌ها و سرعت متابولیسمتان افت می‌کند و عملکرد مغزتان نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.

. به‌هم‌خوردن تعادل میان الکترولیت‌ها

الکترولیت‌ها نقش مهمی در عملکرد سلول‌ها، تقسیم سلولی، سیگنال‌دهی سلول‌ها و... دارند. الکترولیت‌های اصلی سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم، فسفات و منیزیم هستند. استفاده زیاد از ملین‌ها باعث به‌هم‌خوردن تعادل سطح این الکترولیت‌ها می‌شود که می‌تواند منجر به آسیب‌های کلیوی و قلبی عروقی شود. اگر از ملین استفاده می‌کنید و دچار سردرد، خستگی عضلانی، ضعف و تپش قلب هستید، مصرف ملین را متوقف کرده و زودتر با یک پزشک مشورت کنید.

. نارسایی کلیوی

استفاده مداوم از ملین‌ها می‌تواند منجر به اختلالات کلیوی شود و وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، به‌مرورزمان کلیه‌ها ضعیف شده و نارسا می‌شوند.

. آسیب به دستگاه گوارش

استفاده طولانی‌مدت از ملین‌ها می‌تواند مخاط گوارشی را تحریک کند و باعث التهاب و افت عملکردشان شود.

. رابدومیولیز

رابدومیولیز (تحلیل‌رفتن و فروپاشی عضله) ناشی از آسیب شدید به عضله است که باعث نابودی آن می‌شود. استفاده مکرر از ملین‌ها برای کاهش وزن می‌تواند منجر به تحلیل‌رفتن عضلات، ضعف آنها و حتی مرگشان شود. وقتی رابدومیولیز اتفاق می‌افتد، میزان پروتئین‌های مضر در خون اوردوز شده و عوارض بعدی و بدتر را به دنبال دارد.

. آسیب به کبد

مصرف زیاد داروهای شیمیایی برای کبدتان خوب نیست و حتی بسیاری از ملین‌های گیاهی هم به کبد آسیب می‌زنند. اما برای اطلاعات دقیق‌تر به تحقیقات گسترده‌تری نیاز است.

. افسردگی

ازآنجایی‌که ملین‌ها در واقع کمکی به چربی‌سوزی و کاهش وزن نمی‌کنند، شما هم بعد از اینکه در روزهای اول آب بدنتان را از دست دادید و یکی دو کیلوگرم وزن کم کردید، دیگر کاهش وزن نخواهید داشت و این شرایط می‌تواند باعث رفتارهای وسواسی و افسردگی شود.