به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ اواخر سال 62 فرماندهان نظامی ایران پس از مطالعه جبهه‌های مختلف، اجرای عملیات در منطقه هورالعظیم را طرح ریزی کردند. ارتش عراق در منطقه هور به دلیل منطقه آبی آن و عدم امکان انتقال نیرو، پدافند خاصی مستقر نکرده بود که این موضوع می‌توانست میزان موفقیت را افزایش دهد.

در جزایر مجنون فقط یک گردان از نیروهای مردمی عراق بودند و در محور شمالی و جنوبی هم نیروهای مرزی در پاسگاه مستقر بودند. در این میان فقط خط طلاییه پر از موانع و کانال‌های فراوان بود. در محور زید هم موانع زیاد و نیروهای بسیاری مستقر بودند. خاکریزهای مثلثی شکل که طرحش را اسرائیل داده بود هم در این منطقه قرار داشت. عراق این خاکریزها را قبل از عملیات بیت المقدس ساخته بود تا از بصره دفاع کند.

در حقیقت عملیات خیبر، اولین عملیات آبی خاکی ایران بود که با هدف تصرف هورالهویزه و جاده بصره العماره و سپس تهدید بصره از سمت شمال با رمز عملیات یا رسول الله (ع) از سوم اسفندماه سال 1362 در کمال اختفا به منظور غافلگیری دشمن انجام شد.

منطقه عملیات خیبر، شمال بصره و مقابل استان‌های العماره و بصره بود. دو محور هم داشت: یکی هور الهویزه و دیگری «زید» که عملیات رمضان در آن بدون موفقیت انجام شده بود.

عملیات دو محور جنوبی و شمالی داشت. محور شمالی در هور و محور جنوبی در زید. دو لشکر سپاه و ارتش در جنوب، متوقف شدند.

از آغاز عملیات نیروهای محور شمالی با وجود پیشروی نیروها تا جاده بصره-الاماره، به دلیل مواجهه نیروهای محور جنوبی با استحکامات پدافندی ارتش عراق مواجه شدند و مجبور شدند تا جزایر عقب نشینی کنند.

ارتش عراق به منظور تحت فشار قرار دادن نیروهای مستقر در جزایر، آتش بسیار سنگینی در دشت طلاییه ایجاد کرد که باعث قطع کامل ارتباط جزایر با نیروهای عقبه ایران شد.

نیروهای محبوس در جزایر که با توجه به شرایط سخت روحیه خود را از دست داده بودند با شنیدن فرمان امام خمینی (ره) که فرمودند تحت هر شرایطی باید جزایر حفظ شوند، روحیه از دست رفته خود را به دست آوردند.

و پس از چندین روز با توجه به قرارگیری در شرایط جنگی سنگین، نیروهای عراقی را از فتح جزایر ناامید کردند و جنگ بعد از 19روز با فتح جزایر از سمت نیروهای ایرانی به پایان رسید.

با وجود سختی های بسیار عملیات خیبر که به آزاد سازی منطقه‌ای به وسعت 1000 کیلومتر مربع در هور، 140 کیلومتر مربع در جزایر مجنون و 40 کیلومتر مربع در طلاییه انجامید، موجب افزایش عزم بین المللی در جهت کنترل ایران و جلوگیری از شکست عراق شد.

همچنین، در این عملیات فرماندهان جنگ به اهمیت تأثیر تجهیزات دریایی و آبی – خاکی برای کسب نتایج مهم و حیاتی پی بردند. این رهیافت، قابلیت سپاه در انجام عملیات عبور از هور و رودخانه‌های بزرگ را توسعه داد و هسته اصلی عملیات‌های بدر، والفجر 8، کربلا 3، 4 و 5 و نیز زمینه‌ای برای تشکیل نیروی دریایی سپاه پاسداران شد.

در این عملیات همچنین 2 فرمانده ارشد سپاه پاسداران؛ محمد ابراهیم همت؛ فرمانده لشکر 27 محمد رسول‌الله و حمید باکری؛ جانشین فرمانده لشکر 31 عاشورا، به شهادت رسیدند.