به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ در 10 رجب سال 195 هجری قمری در شهر مدینه ابوجعفر محمد بن علی‌ (ع) مشهور به امام جواد (ع) نهمین امام شیعیان متولد شدند. امام جواد (ع) حدود هشت سال داشتند که با شهادت پدر بزرگوارشان امام رضا (ع) در سال 202 قمری به امامت منصوب شدند. جواد در لغت به معنای بخشنده، جوانمرد و با سخاوت است.

جود و بخشش زیاد امام جواد (ع) به دیگران

ملقب شدن پیشوای نهم شیعیان به جواد را به دلیل کثرت بخشش و احسان او به مردم دانسته‌اند. حضرت جواد از همان سال‌های اولیه زندگی، به سخاوتمندی معروف و زبانزد بوده است. هنگامی که پدرش در خراسان بود، اصحاب، ایشان را از درب فرعی خانه خارج می‌کردند تا با افراد کمتری مواجه شود که برای دریافت کمک، گرد خانه‌اش تجمع می‌کردند.

بر پایه این روایت، حضرت رضا (ع) نامه‌ای به فرزندش فرستاد و به او سفارش نمود تا به حرف کسانی که به او می‌گویند از درب اصلی رفت و آمد نکند، گوش ندهد. علی بن موسی الرضا (ع) در این نامه به پسرش سفارش کرده بود که: «هر وقت می‌خواهی از خانه خارج شوی، مقداری سکه، طلا و نقره همراه داشته باش. هیچ‌کس از تو درخواستی نکند مگر اینکه چیزی به او بدهی.» امام رضا (ع) همچنین سفارش بستگان نزدیک را به او کرده بود.

مسئولیت امامت امام جواد (ع) در 8 سالگی

حضرت جواد (ع) نخستین امامی بود که در کودکی به منصب امامت رسید، با همان سن کمی که داشتند مسئولیت حساس و سنگین امامت و پیشوایی مسلمانان را بر عهده گرفت. از آنجا که امامت امام جواد (ع) در آن سن کم در همان دوران نیز تعجب برانگیز بود، علی بن اسباط یکی از یاران امام رضا (ع) و امام جواد (ع) است که درباره این موضوع گفت: روزی به محضر امام جواد (ع) رسیدم، در ضمن دیدار، به سیمای حضرت خیره شدم، تا چهره او را به ذهن خود سپرده، پس از بازگشت به مصر برای ارادتمندان آن حضرت بیان کنم. درست در همین لحظه امام جواد (ع) که گویی تمام افکار مرا خوانده بود، در برابر من نشست و به من توجه کرد و فرمود: علی بن اسباط! کاری که خداوند در مساله امامت انجام داده، مانند کاری است که در مورد نبوت انجام داده است.

خداوند درباره حضرت‌ یحیی (ع) می‌فرماید: ما به یحیی در کودکی فرمان نبوت دادیم و درباره حضرت یوسف (ع) می‌فرماید: هنگامی که به حد رشد رسید، به او حکم (نبوت) و علم دادیم و همچنین درباره حضرت موسی (ع) می‌فرماید: و چون به سن رشد و بلوغ رسید به او حکم (نبوت) و علم دادیم، بنابراین همانگونه که ممکن است خداوند، علم و حکمت را در سن چهل سالگی به شخص عنایت کند، ممکن است همان حکمت را در دوران کودکی نیز عنایت کند.

اثبات علم برتر امام جواد (ع) از زبان فقهای شیعه و سنی

مناظراتی در همان دوران کودکی امام جواد (ع) فراهم شد (که برخی از آنها بسیار پر سر و صدا و جالب بوده است) و نتیجه‌ای جز اعلان شان و اظهار کرامت و فضل و اثبات امامت، نداشت.

شیعیان در آن هنگام برای فراگیری علوم و عرفان امام جواد (ع)، به سوی ایشان از هر جانب شتافتند، به همان طریقی که از پدرانش بهره‌مند می‌شدند. کم بودن سن امام جواد (ع) مانع از سیراب شدن از علوم عمیق و پشتوانه‌دار و بیکران دریای علم او نشد.

سخنان و مناظرات امام جواد (ع) و حل مشکلات بزرگ علمی و فقهی توسط آن حضرت، تحسین و اعجاب دانشمندان و پژوهشگران اسلامی، اعم از شیعه و سنی را برانگیخته و آنان را به تعظیم در برابر عظمت امام وا داشته است و هرکدام او را به نحوی ستوده‌اند.

به عنوان نمونه، سبط بن جوزی گفت: او در علم و تقوا و زهد و بخشش بر روش پدرش بود.

همچنین ابن حجر هیثمی نوشت: مامون او را به دامادی انتخاب کرد، زیرا با وجود کمی سن از نظر علم و آگاهی و حلم، بر همه دانشمندان برتری داشت.

 شاگردان مکتب امام جواد(ع)

دوره امام جواد (ع) تا امام حسن عسگری (ع) به دلیل فشارهای سیاسی و کنترل شدید فعالیت‌های آنان از طرف حکومت، شعاع فعالیت آنان را بسیار محدود کرده و از این نظر تعداد راویان و پرورش یافتگان مکتب آنان نسبت به زمان حضرت صادق (ع)، کاهش چشمگیری داشت. در عین حال باید توجه داشت که در میان همین تعداد محدود، اصحاب و راویان آن حضرت، چهره‌های درخشان و شخصیت‌های برجسته‌ای مانند: «علی بن مهزیار اهوازی، احمد بن ابی‌نصر بزنطی، زکریا بن آدم، محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسین بن سعید اهوازی، احمد بن محمد بن خالد برقی و ...» بودند که هر کدام در صحنه علمی و فقهی وزنه خاصی به شمار می‌رفتند و برخی دارای تالیفات متعدد بودند.

توسل به درگاه امام جواد (ع)

امام جواد (ع) یکی از چهارده معصوم می باشند و شیعیان به درگاه این امام بزرگوار برای گره گشایی و حاجت روایی توسل می کنند.

جهت برآورده شدن امور دنیوی سفارشات بسیاری به خواندن نماز امام جواد (ع) شده است.

چنانچه نماز امام جواد در ساعتی که منصوب به آن حضرت است خوانده شود، بهتر است. ساعت نماز امام جواد (ع) را از نماز عصر تا دو ساعت بعد از آن تشخیص داده اند که بسیار مورد استجابت قرار می‌گیرد.

نماز امام جواد (ع) دو رکعت است که در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید هفتاد مرتبه خوانده می‌شود. سید بن طاووس در جمال الاسبوع برای هریک از ائمه (ع) نمازی با دعا ذکر نموده است. دعای بعد از پایان نماز جواد الائمه به شرح زیر می ‌باشد:

اَللّهُمَّ رَبَّ الأَرْواحِ الْفانِیَةِ، وَ الأَجْسادِ الْبالِیَةِ، اَسْئَلُکَ بِطاعَةِ الاَْرْواحِ

ای خدا ای پروردگار ارواحی که از این جهان فانی رفته و ای پروردگار اجساد پوسیده از تو می خواهم به حق فرمانبری آن ارواح

الرّاجِعَةِ اِلی اَجْسادِها، وَ بِطاعَةِ الاَْجْسادِ الْمُلْتَئِمَةِ بِعُرُوقِها، وَ بِکَلِمَتِکَ

که بسوی اجساد خود بازگردند و به حق فرمانبری اجسادی که با رگهای خود پیوند شوند و به حق فرمان

النّافِذَةِ بَیْنَهُمْ، وَاَخْذِکَ الْحَقَّ مِنْهُمْ، وَ الْخَلائِقُ بَیْنَ یَدَیْکَ یَنْتَظِرُونَ فَصْلَ

نافذت در میان آنها و گرفتن حقت از ایشان و در آن حال که خلائق در برابرت به انتظار صدور

قَضآئِکَ، وَیَرْجُونَ رَحْمَتَکَ، وَیَخافُونَ عِقابَکَ، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ

حکم و امیدوار برحمتت و خائف از عقاب تواند درود فرست بر محمّد و آل

مُحَمَّد، وَ اجْعَلِ النُّورَ فی بَصَری، وَالْیَقینَ فی قَلْبی، وَ ذِکْرَکَ باِللَّیْلِ

محمّد و بنه نور و روشنی در دیده ام و یقین در دلم و ذکرت را شب

وَالنَّهارِ عَلی لِسانی، وَ عَمَلا صالِحاً فَارْزُقْنی.‏ 

و ذکر دائم خود را به شب و روز بر زبان من جاری کن و عمل صالح روزی من گردان

منبع:(جمال الاسبوع، ص 278 و بحارالانوار، ج 88، ص 189)

نماز امام جواد(ع) جهت شفای بیماران

در روایات دینی آمده است که برای شفای هر مریضی دو رکعت نماز حاجت توسل به حضرت جواد الائمه (ع) خوانده شود و بعد از اقامه نماز صد و چهل و شش مرتبه بگوید:

«ما شاءَاللهُ لا حَوْلَ وَ لا قُوّهَ اِلاّ بِالله»

ختم صلوات و توسل به امام جواد(ع)

یکی از ختم های بسیار مجرب و مفید برای گرفتن حاجات، ختم صلوات بر امام جواد(ع) است زیرا لقب این بزرگوار جواد می باشد و ایشان در دوران زندگی با برکت خود بسیار بخشنده بودند.

مرحوم آیت الله کشمیری می فرمودند: برای برآمدن حوائج توسل به امام جواد (ع) بسیار مجرب است، به این طریق که صلوات ختم کنید و ثواب آن را به حضرت هدیه کنید. روش دیگرخواندن سوره یس و هدیه به روح این امام عزیز است که برای برآمدن حوائج دنیوی، بسیار مفید است.

منبع: (روح و ریحان، ص 101و 102)

گزارش از حدیث ورناصری