به گزارش خبرنگار اقتصادی حیات؛ کشورمان همچون بسیاری از کشورهایی که در دوره معاصر توانسته‌اند با تدوین برنامه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، مسیر پیشرفت و توسعه را طی کنند، برنامه‌های توسعه برای خود تدوین کرد تا پس از طی برنامه‌هایی در میان‌مدت یا بلندمدت به پیشرفت و توسعه دست پیدا کند.
شروع این برنامه در ایران به سال 1316 بازمی‌گردد که دولت یک کمیسیون دائمی برای تهیه برنامه افزایش ظرفیت تولیدی کشور تشکیل داد. تا پیش از انقلاب در ایران پنج برنامه توسعه در یک بازه 30ساله پیاده‌سازی شد.
از سال 1357 تا به امروز نیز 6 برنامه توسعه‌ای در کشور به مرحله اجرا در آمده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد به‌طور میانگین از برنامه اول تا ششم، میانگین تحقق برنامه‌ها کمتر از 35 درصد بوده است. در این برنامه 13چالش کلیدی کشور برای برطرف شدن تبیین شد.
درحالی که امسال به دلیل همزمانی ارائه لایحه بودجه و برنامه هفتم توسعه، سال ویژه‌ای برای دولت محسوب می‌شود، سازمان برنامه و بودجه از پایان کار لوایح برنامه هفتم و بودجه 1402 به صورت همزمان خبرداده است.
سال گذشته مجلس با این عنوان که هنوز سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ نشده است و طبعا دولت نیز نمی‌تواند بدون وجود سیاست‌های کلی اقدام به تدوین برنامه هفتم توسعه کند، پذیرفت که لایحه بودجه سال 1401 براساس آخرین برنامه توسعه موجود یعنی برنامه توسعه ششم به تصویب برسد.
هرچند طبق قانون، دولت باید تا 15 آذر لایحه بودجه سال آینده را به مجلس می‌برد، اما ضرورت همزمانی ارائه لایحه برنامه هفتم توسعه به عنوان سند بالادستی و نیز تغییرات مثبتی که درقالب تدوین و بررسی لایحه بودجه سال آینده رخ داد، این موضوع با تأخیر مواجه شد.
اکنون مجلس می‌تواند به صورت همزمان لایحه برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه و لایحه بودجه 1402 را درمهلت قانونی مورد بررسی و تصویب قراردهد.
بر اساس این گزارش سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که بررسی بودجه همزمان با تدوین برنامه هفتم به پایان رسیده است. دولت علاوه بر دقت بیشتر بر تدوین لایحه برنامه هفتم، کار لایحه بودجه را هم جلو برد تا اداره کشور در سال آینده دچار وقفه نشود و همزمان تدوین برنامه هفتم را با استفاده از ظرفیت دستگاه‌ها و کارشناسان داخل و خارج سازمان دنبال کرد.
سازمان برنامه و بودجه از سال 1400 تحقیقات وسیعی در مورد آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه، شیوه‌های جدید برنامه‌ریزی و دیگر مختصات برنامه هفتم را توسط دو بال پژوهشی خود یعنی مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی و مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری آغاز کرد.
تنها در مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، اقدامات نوزده‌گانه‌ای انجام شد که مهم‌ترین آنها شامل بررسی سیاست‌های کلی برنامه‌های توسعه پس از انقلاب اسلامی (مبانی، آسیب‌ها، مسائل)؛ مطالعه تطبیقی تجربه برنامه‌ریزی توسعه در جهان، گسست‌ها و گذارها؛ مطالعه تطبیقی برنامه‌های توسعه در ایران و کشورهای منتخب؛ بخش اول: پیشران‌ها؛ گزارش تفصیلی وضعیت شاخص پیشرفت لگاتوم در دهه 2020-2010؛ دلالت‌ها و امکان‌های هدف‌گذاری برنامه هفتم توسعه بر رشد اقتصادی 8 درصدی؛ رویکرد رشد فراگیر در بن پیکره برنامه هفتم توسعه، الزامات و چهارچوب‌ها؛ فراتحلیل مطالعات هفتاد سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران به‌منظور کاربست در تنظیم نظام‌نامه تدوین برنامه هفتم توسعه کشور؛ الگوی تدوین برنامه عملیاتی برنامه‌های پنج‌ساله توسعه؛ ریشه‌یابی آسیب‌های نظام برنامه‌ریزی برای کاربست در تدوین نظام برنامه‌ریزی مطلوب و شناسایی هسته‌های کلیدی خط‌دهنده در برنامه هفتم توسعه هستند.
بنا بر این گزارش، به گفته ی مجلس بر اساس ماده 180 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس، دولت موظف است لایحه برنامه توسعه را حداکثر تا خرداد آخرین سال برنامه به مجلس ارائه کند. دولت بخشی از لایحه بودجه سال 1402 را به مجلس ارائه کرده است و هنوز جداول و ردیف‌های بودجه در آن تعریف نشده است و فقط ماده واحده و تبصره‌ها را ارائه کرده است.
طبق ماده 184 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس، دولت باید همزمان با لایحه یک دوازدهم و یا دو دوازدهم،لایحه بودجه را بعد از مدت قانونی 15 آذر ارائه کند.
