عملیات آزادسازی شهر سوسنگرد، نقطه عطف راهبردی و جدی در فراهم سازی زمینه‌های تحول در وضعیت جنگ و پیشبرد هدف بیرون راندن اشغالگران بعثی و دستیابی به پیروزی‌های سرنوشت ساز در تداوم دفاع مقدس بشمار می‌رود.
در این راستا، کتابهایی که موضوع آنها در ارتباط با «اشغال و آزادسازی شهر سوسنگرد» است و در کتابخانه مرکزی بنیاد شهید و امور ایثارگران، برای علاقمندان در دسترس است را معرفی می‌کنیم.
آینه‌های روبرو؛ نوشته «سیدقاسم یاحسینی» و «سید حبیب حبیب‌پور»
کتاب « آینه‌های روبرو»، یادنامه شهدای زن شهرستان سوسنگرد است که توسط انتشارات نیلوفران، 21 اسفند 1387 به چاپ رسیده است. این کتاب 168 صفحه‌ای با قطع وزیری، با حمایت سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران خوزستان منتشر شده است. نقش زنان شهیده در جنگ هشت ساله، نقش به یاد ماندنی است اما زنان در مناطق مرزی ایران و عراق، جانفشانی‌های جانانه‌ای داشتند و کتاب آینه‌های روبرو، به همین موضوع پرداخته است.
این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول، زندگینامه چند تن از زنان شهید سوسنگرد چاپ شده است و در بخش دوم، مشخصات 258 زن شهیده شهر سوسنگرد (نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، محل شهادت، تاریخ شهادت، نحوه شهادت) در دوران دفاع مقدس آورده شده است.
یادداشت‌های سوسنگرد؛ نوشته شهید «غلامرضا صادق‌زاده»
چاپ دوم کتاب «یادداشت‌های سوسنگرد»، از سوی انتشارات سوره مهر، در 92 صفحه، با شمارگان 2200 نسخه، روانه بازار شده است.
کتاب حاضر، مجموعه‌ای از یادداشت‌های «شهید غلامرضا صادق‌زاده» است که بعد از دو کتاب «یاداشت‌های ناتمام» و «دشت شقایق» به چاپ رسیده است. حوادث ذکر شده در این کتاب، ما را به روزهای تلخ و شیرین دفاع مقدس در مقابل تجاوز ناگهانی می‌برد و نشان از رادمردی‌ها، فداکاری‌ها و شهامت مردان خدایی دارد.
در اولین مرحله عملیاتی که با نام طریق القدس و با رمز «یا حسین» در جبهة ی سوسنگرد بستان انجام گرفت، شهید صادق‌زاده شرکت کرد. وی فرمانده واحد تخریب تیپ 46 فجر و واحد تخریب لشکر 5 نصر سپاه پاسداران شد. نویسنده جهت فتح خرمشهر و ادامه عملیات بیت المقدس طی 36 ساعت بدون تلفات، میدان مین را پاکسازی کرد و فتح خرمشهر را ممکن ساخت. سرانجام وی در تاریخ 6/4/61 هم زمان با انفجار مین، با بدن سوخته و خونین به شهادت رسید. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «فهیمه به من می‌گفت: «تو هم بالاخره گریه خواهی کرد» فکر می‌کردم فهیمه هنوز مرا نشناخته و فکر میکند می‌توانم روزی برای خدا گریه کنم! امروز فهمیدم که فهیمه خوب حدس زده بود.»
مقاومت در سوسنگرد؛ خاطرات «علی بالشی» با مصاحبه و تدوین «سید قاسم یاحسینی»
چاپ اول کتاب «مقاومت در سوسنگرد» توسط انتشارات سورهی مهر، در سال 1389 و با شمارگان 2500 نسخه انجام شده است. این کتاب خاطرات علی بالشی، عضو شورای فرماندهی و فرمانده عملیات سپاه پاسداران سوسنگرد را در یازده بخش به نگارش درآورده و در آخر کتاب، تصاویری از این فرمانده را چاپ کرده است.
کتاب «مقاومت در سوسنگرد» گوشهای از رشادتهای به یادماندنی و ستایش آمیز مردم عرب سوسنگرد و دشت آزادگان در مقابله با نیروهای اهریمنی صدام است. مردمی که هرگز فریب تبلیغات ریاکارانهی عراقیها را نخوردند و با همهی توانشان از سرزمین ایران دفاع کرده و دشمن را سرانجام از خاکشان بیرون کردند.
علی بالشی، متولد 1334 در خانوادهای مذهبی در سوسنگرد بدنیا آمد، و برای ادامه تحصیل به اهواز رفت. در سال 1353 دیپلم گرفت، و همان سال به سربازی رفت و محل سربازی وی تهران و شیراز بود و در سال 1356 در دانش‌سرای اهواز در رشتهی زبان و ادبیات انگلیسی قبول و مشغول به تحصیل شد، البته در کنار درس و تحصیل به کارهای سیاسی و مبارز ارتش ادامه میداد.
مولف در فصل دوم، به خاطرات علی بالشی دربارهی نخستین حرکات انقلابی در سوسنگرد و برخورد ساواک با مردم و زخمی و کشته شدن آنها اشاره میکند. در فصل سوم، به ماجرای دستگیری علی بالشی توسط ساواک و آزاد شدن وی؛ در فصل چهارم، به راهاندازی سپاه پاسداران سوسنگرد و اینکه اوایل تیر ماه 1358 بود که رسماً سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوسنگرد راهاندازی شد اشاره میکند. و در فصل پنجم با پیروزی انقلاب اسلامی و انحلال ساواک به عملکرد سپاه پاسداران سوسنگرد و عملیات و کارهایی که انجام دادند، میپردازد. از فصل ششم تا فصل یازدهم به شروع جنگ و خاطرات آن اختصاص دارد و نویسنده در هر فصل به یکی از خاطرات بالشی دربارهی انجام عملیاتها و اتفاقاتی که برای آنها افتاده، اشاره کرده است.
سوسنگرد؛ به کوشش گروه نویسندگان
کتاب «سوسنگرد» در سال 1389 با تیراژ 5 هزار نسخه، توسط مرکز حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس به چاپ رسیده است. این کتاب درباره همه رخدادهایی که در طول جنگ تحمیلی برای شهر سوسنگرد اتفاق افتاده است، در سه فصل توضیح می‌دهد.
بخش کوتاهی از فصل سوم این کتاب را می‌خوانیم: چمران اعتقاد داشت آزاد سازی سوسنگرد، نتیجه همکاری و همآهنگی نزدیکی بین ارتش، سپاه و نیروهای چریک بود. هیچ یک به تنهایی قادر به تامین چنین موفقیتی نبودند. ارتش بدون نیروهای مردمی، قدرت و شجاعت لازم را نداشت، به خصوص که نیروهایش از دشمن کمتر بود.
نیرو های مردمی هم بدون پشتیبانی ارتش، توپخانه و تانک‌ها توان چنین فتحی را نداشتند. وحدت بین ارتش و مردم، کارایی هر کدام را چندین برابر کرد و تجربه‌ای جدید و موفق در تلفیق نیروهای مردمی با ارتش کلاسیک دنیا بود.
«من و عکس او»؛ داستان قصه‌های شهر جنگی نوشته مرحوم داوود بختیاری دانشور
کتاب «من و عکس او» از آثار کودک مرحوم داوود بختیاری دانشور است. من و عکس او، درباره شهر سوسنگرد در دوران جنگ تحمیلی است که توسط انتشارات سوره مهر در سال 1381 چاپ شده است./نوید شاهد
