به گزارش حیات، جشنواره بین المللی فیلم فجر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از سال 1361 تا به امروز هر سال بهمن ماه در تهران برگزار می شود. این جشنواره تا سال 1374 فقط به تولیدات سالانه سینمای ایران اختصاص داشت اما از سال 1374 به صورت بین المللی برگزار می شود و کشورهای دیگر نیز در این جشنواره شرکت می کنند، مهمترین جایزه این جشنواره "سیمرغ بلورین" است که هنرمندان برای به دست آوردن آن با هم به رقابت می پردازند، این جشنواره جوایز دیگری از جمله "دیپلم افتخار" و "لوح زرین" نیز دارد، هدف این گزارش بررسی فیلم های ارزشی با محوریت انقلاب و دفاع مقدس در جشنواره های فجر پس از انقلاب است. افتتاحیه اولین دوره جشنواره فجر در فضایی انقلابی نخستین جشنواره فیلم فجر در بهمن‌ماه 1361 در تهران در بحبوحه جنگ تحمیلی و در فضایی انقلابی به دبیری حسین وخشوری کار خود را آغاز کرد که این اقدام با توجه به شرایط آن دوره جسورانه به نظر می آمد، حضور رزمندگان کشورمان در جبهه‌های جنگ شور و حال بسیار ویژه‌ای در کشور به وجود آورده بود که می‌توان آثار آن را در فیلم های تولید آن زمان مشاهده کرد. اولین دوره جشنواره فیلم فجر مقارن با جنگ ایران و عراق و فضای پس از انقلاب 57 بود در این دوره علاوه بر بخش های جنبی شامل چشم انداز سینما کوبا، سینمای ایتالیا از نئورئالیسم تا امروز ، سرخ پوستان و سیاه پوستان در سینما، سینمای کودکان و نوجوانان، سینمای ایران پس از انقلاب و نمایش های ویژه بخش مسابقه آماتور نیز وجود داشت. فیلم های "بچه های دیار صفا"، "علمدار"، "خرمشهر 61"، "با هم برای ایثار"، "یا زهرا"، "کلام مکتب است این"، "خرمشهر شهر عشق شهر خون"، "آمریکا نابود است" و "بر بال فرشتگان" از جمله فیلم هایی بودند که در بخش آماتور این دوره شرکت کردند و با دیپلم افتخار از آنها تقدیر شد.  فیلم دیار عاشقان با بازی پرویز پرستویی بزرگانی چون رسول صدرعاملی و خسرو سینایی در دوره دوم جشنواره فیلم فجر در سال 61 ظهور کردند و با ایجاد جرقه هایی در آثارشان نسل جدیدی از فیلم سازی در سینمای ایران متولد شد، از نکات ویژه این سال اهدا نکردن جایزه به بهترین فیلم به دلیل شایسته نبودن آن ها از سوی هیات داوران بود اما جایزه ویژه هیات داوران به حسن کار بخش برای فیلم "دیار عاشقان" رسیداولین جایزه بازیگری نیز برای نقش دوم مرد به پرویز پرستویی برای بازی در فیلم "دیار عاشقان" رسید. دومین دوره جشنواره فیلم فجر توانست با اهدای جوایز در بخش های مختلف راه جدیدی را در سینما و عرصه فرهنگی گشایش کند و انگیزه را در در فیلم سازان و فیلم سازی ایجاد کند، . با بسته شدن پرونده دومین جشنواره فیلم فجر، جشنواره فیلم فجر به تب‌وتاب بیشتری افتاد، تب‌وتابی که نتیجه‌اش در سومین سال برگزاری جشنواره فیلم فجر نمایان شد. نتیجه‌ای که نوید روزهای بهتری را برای جشنواره فیلم فجر می‌داد و با وضع قوانینی ویژه در سومین دوره جشنواره فیلم فجر آغاز شد. پایگاه جهنمی و گل های داوودی سومین دوره جشنواره فیلم فجر نسبت به گذشته به لحاظ موضوعی و تنوع ژانر بسیار متفاوت بود و برای اولین بار طیف وسیعی از گونه های مختلف به نمایش در آمدند به طوری که در کنار فیلم های حادثه ای و جنگی، فیلم های سوزناک نیز حضور داشت در دوره سوم فیلم های جنگی نظیر "سناتور"، "پایگاه جهنمی" و حتی فیلم های ملودرام همچون "گل های داودی" و "مترسک" نیز به نمایش در آمدند. جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن به ترتیب به جمشید مشایخی و پروانه معصومی در فیلم های "گل های داودی" اهدا شد و جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن نیز را محمدرضا مرسلی و جیران شریف برای فیلم "مترسک" دریافت کردند. ویژگی قابل اشاره جشنواره دوره سوم سرآغاز فیلم های ملودرام و علاقمندی فیلم سازان به فیلم های عاشقانه و ملودرام بود. فیلم های رسول ملاقلی پور و ابراهیم حاتمی کیا در دوره چهارم جشنواره فیلم فجر همانند سال های گذشته از حضور فیلم های خارجی در بخش مسابقه خبری نبود و فیلم های خارجی تنها در بخش های جنبی و غیر رقابتی به نمایش در آمدند و بین المللی بودن جشنواره فیلم فجر با این رویه زیر سوال رفت. در جشنواره ی‌ دوره چهارم حاشیه ها و اتفاقات شک برانگیزی رخ داد که باعث شگفت آور شدن این دوره شد، اما به دنبال آن مرحوم "رسول ملاقلی پور" پس از ساخت فیلم هایی چون "نینوا" برای اولین بار در جشنواره حضور پیدا کرد و فیلم هایی از جمله "اتوبوس" به کارگردانی "یدالله صمدی" و "تنوره‌ی دیو" ساخته "کیانوش عیاری" برندگان اصلی لوح زرین جشنواره چهارم بودند، در جشنواره دوره چهارم فیلم "اولی ها" به کارگردانی "عباس کیارستمی" و "بهار" به کارگردانی "ابوالفضل جلیلی" جایزه بهترین فیلم را دریافت کردند، "هادی اسلامی" برای فیلم "اتوبوس" جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد و تنها از "ایرج طهماسب" برای بازی در فیلم "خط پایان" تقدیر شد در این بخش برای بازیگر نقش اول زن هیچ بازیگر خانمی انتخاب نشد.، فیلم کوتاه در این بخش حضور داشت که نام افرادی چون "کیومرث پوراحمد" با دو فیلم "تار و پود" و "پلکان"؛ ابراهیم حاتمی کیا با فیلم "طوق سرخ "، ابراهیم فروزش با فیلم "خودم من خودم" و محمد آ‌فریده با فیلم "قهرمان کیه" به چشم می خورد و کیومرث پوراحمد در بخش فیلم کوتاه برگزیده شد. پرواز در شب ادای دینی به ژانر جنگ این دوره از جشنواره، جشنواره اساتید سینمای ایران است. داوران بعد از سالها جستجو، خانه دوست را پیدا می کنند. "عباس کیارستمی" سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برای فیلم" خانه دوست کجاست" به خانه می برد. کیارستمی در این سالها و سالهای بعد، آرام آرام سینمای ایران بعد از انقلاب را به جهان معرفی می کند،سیمرغ بلورین بهترین فیلم به " پرواز در شب" به کارگردانی رسول ملاقلی پور می رسد. کارگردانی که تا آخرین روزهای زندگیش به ژانر جنگ وفادار ماند. در جشنواره 1365 هیچ بازیگر زنی، جایزه ای برای بازیگری دریافت نمی کند اما در عوض فیلم" ناخدا خورشید" به کارگردانی ناصر تقوایی دو جایزه بازیگری را برای داریوش ارجمند( سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد) و سعید پورصمیمی( سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد) به ارمغان می آورد. کیانوش عیاری با " آن سوی آتش" در دوره ششم جشنواره فیلم فجر برخلاف سال گذشته فیلم ها افت کیفی محسوسی داشتند. کیانوش عیاری با ساخت فیلم خوش ساخت "آن سوی آتش" توجه دیگران را به سوی خود معطوف کرد. بهرام بیضایی نیز با "شاید وقتی دیگر" با بخشیدن رونقی خاص به جشنواره و حال و هوای آن صف های طویل علاقمندان را رقم زد، ما در مقابل بی توجهی داوران به فیلم "شاید وقتی دیگر" فیلم "کانی مانگا" ساخته سیف الله داد به دلیل بالا بودن سطح صحنه های اکشن توانست علاوه بر استقبال زیاد چند لوح زرین را کسب کند. جایزه ویژه هیات داوران سه فیلم "پرنده کوچک خوشبختی" به کارگردانی پوران درخشنده و "کانی مانگا" ساخته سیف الله داد رسید. کیانوش عیاری نیز جایزه بهترین کارگردانی را برای فیلم "آن سوی آتش" از آن خود کرد. استقبال از فیلم دیده بان اثر حاتمی کیاجشنواره هفتم فیلم فجر همزمان با اتمام جنگ تحمیلی آغاز شد و کشور به سمت ثبات لازم در همه زمینه ها از جمله فرهنگ و سینما رفت. فیلم هایی چون "مشق عشق" به کارگردانی عباس کیارستمی، "باشو غریبه کوچک" ساخته بهرام بیضایی، "مدرسه ای که می‌رفتیم" به کارگردانی داریوش مهرجویی، "آب، باد،‌ خاک" ساخته امیر نادری و "جعفر خان از فرنگ برگشته" به کارگردانی مرحوم علی حاتمی و محمد متوسلانی از بخش مسابقه به طور ناباورانه حذف شدند و این از اتفاقات عجیب جشنواره هفتم فیلم فجر بود همچنین ابراهیم حاتمی کیا نیز برای اولین بار با فیلم "دیده بان" با شرکت در بخش مسابقه سینمای ایران مورد استقبال بسیاری قرار گرفت. سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به محسن مخملباف برای فیلم " بایسیکل ران" رسید. همچنین در این سال رویا نونهالی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را برای فیلم" عروسی خوبان" به کارگردانی مخملباف با خود به خانه برد؛ فیلمی که واکنش های بعضی ها را برانگیخت و سه سال بعد ابرهیم حاتمی کیا در پاسخ به آن فیلم، فیلم " وصل نیکان" را ساخت. با دریافت جایزه ویژه فیلم اول برای فیلم "نار و نی" به کارگردانی سعید ابراهیمی فر و فیلم دوم برای فیلم "دیده بان" ساخته ابراهیم حاتمی کیا جایزه بهترین فیلم به "در مسیر تندرو" به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی رسید. همچنین دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه نیز به امرالله احمدجو برای فیلم "شاخه های بید" رسید. جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد در جشنواره هفتم را رویا نونهالی برای فیلم "عروسی خوبان" و عزت الله انتظامی برای فیلم "گراند سینما" دریافت کردند و همچنین فریماه فرجامی برای فیلم "سرب" صاحب دیپلم افتخار شد. مهاجر و آخرین پرواز در جشنواره هشتم فیلم های ایرانی برخلاف سینمای خارجی حضور چشمگیری داشت و "هامون" داریوش مهرجویی، "دندان مار" مسعود کیمیایی، "مادر" مرحوم علی حاتمی، "ای ایران" ناصر تقوایی، "کلوز آپ" عباس کیارستمی، "مهاجر" ابراهیم حاتمی کیا از جمله این آثار بودند که در کنار فیلم "جستجوگر" محمد متوسلانی و "عبور از غبار" پوران درخشنده و اولین حضور تهمینه میلانی با فیلم "بچه های طلاق" و احمدرضا درویش با فیلم "آخرین پرواز" یکی از بهترین جشنواره ها را در طول این سالها رقم زدند. فیلم "هامون" در جشنواره هشتم نشان از افقی روشن برای سینمای ایران بود و خسرو شکیبایی با بازی در نقش حمید هامون به عنوان یکی از بهترین بازیگران سینمای ایران قد علم کرد و مدت ها این فیلم را با بازی خوب خود ماندگار کرد. فیلم "مهاجر" به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا جایزه بهترین فیلم را گرفت و داریوش مهرجویی موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم نامه و بهترین کارگردانی شد و دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه نیز به ابراهیم حاتمی کیا رسید. جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد به مرحوم خسرو شکیبایی برای فیلم "هامون" و رقیه چهره ‌آزاد برای فیلم "مادر" تعلق گرفت.  فیلم انتقادی – اجتماعی "مجنون" رسول ملاقلی پور در نهمین دوره از جشنواره فیلم فجر همچنین رسول ملاقلی پور با ساخت فیلم "مجنون" فاصله ای با فیلم های دفاع مقدس گرفت و نظرات انتقادی و اجتماعی خود را از جامعه در این فیلم بیان کرد. جایزه بهترین فیلم جشنواره به فیلم "آپارتمان شماره 13" به کارگردانی یدالله صمدی رسید و جایزه ویژه هیات داوران نیز به فیلم "نقش عشق" به کارگردانی شهریار پارسی پور تعلق گرفت. دیپلم افتخار برای بهترین کارگردانی به بهروز افخمی برای فیلم "عروس" اهدا شد و جایزه بهترین کارگردانی را واروژ کریم مسیحی برای فیلم "پرده آخر" دریافت کرد. انتهای پیام/