به گزارش خبرنگار سیاسی حیات؛ در سال ۱۹۹۹ نهاد جدیدی در صحنه بین‌الملل تأسیس شد که به «مجمع پارلمان‌های آسیایی برای صلح» مشهور گردید. هدف اولیه‌ی تأسیس این سازمان آسیایی، ایجاد اُرگانی قدرتمند در صحنه روابط منطقه‌ای کشورهای آسیایی، مشابه با «پارلمان اروپا» بوده است. این مجمع که تا به امروز شش اجلاسیه برگزار کرده است، قرار است اجلاسیه هفتم خویش را در سال ۲۰۰۵ در تهران پایتخت ایران برگزار نماید.

تاسیس «مجمع مجالس آسیایی (APA) در آبان ماه ۱۳۸۵ در جریان برگزاری هفتمین نشست «انجمن مجالس آسیایی برای صلح» در تهران که با میزبانی مجلس شورای اسلامی صورت گرفت، تصویب شد و بدین ترتیب، ساختار انجمن مجالس آسیایی برای صلح در نشست تهران به مجمع مجالس آسیایی تغییر یافت. در حال حاضر مجمع مجالس آسیایی دارای  ۴۴ عضو از مجالس قانون‌گذاری کشورهای آسیایی و ۱۴  مجلس ملی دیگر به عنوان ناظر است. همچنین ۱۰ سازمان بین‌المللی و منطقه ای به عنوان ناظر در این مجمع حضور دارند. طبق مصوبه مجمع مجالس آسیایی مقر دبیرخانه آن از ابتدا تهران تعیین شده‌ است.

مجمع مجالس آسیایی به عنوان یک ساز و کار منطقه‌ای پویا در حوزه تعاملات بین پارلمانی دارای حوزه فعالیت گسترده و متنوعی است و طیف قابل توجهی از موضوعات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی همچون مبارزه علیه فساد، تحقق عدالت در حوزه سلامت و بهداشت، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تقویت عناصر همکاری و دوستی میان اعضا، کاهش فقر، حمایت از محیط زیست، حمایت از تنوع فرهنگی، مبارزه با قاچاق اقلام فرهنگی، حقوق زنان، جوانان و سالمندان و همچنین وضعیت‌هایی مانند جنایات رژیم اشغالگر قدس در سرزمین‌های اشغالی فلسطین را شامل می‌شود. مجمع مجالس آسیایی به منظور انسجام و پی‌گیری منظم اقدامات خود در این حوزه ها و دیگر موضوعات مورد نظر اعضای آن، قطعنامه‌های سالانه‌ای را تصویب می‌کند.

حسین شیخ‌الاسلام، نماینده فقید مجلس هفتم برای اولین بار ایده تاسیس «مجمع مجالس آسیایی» (APA) را مطرح کرد و به دنبال آن با تقاضای تعدادی از کشورهای آسیایی به ویژه کشورهای جنوب شرق آسیا مبنی بر تاسیس نهادی مشابه پارلمان اروپا، پس از تصویب منشور یازده ماده‌ای در اجلاس داکا (پایتخت بنگلادش) در سپتامبر ۱۹۹۹، «مجمع پارلمان‌های آسیایی برای صلح» با هدف توسعه دموکراسی، حقوق بشر و ثبات منطقه‌ای تاسیس شد.

براین اساس، با تقاضای تعدادی از کشورهای آسیایی به ویژه کشورهای جنوب شرقی آسیا مبنـی بر تأسیس نهادی مشابه پارلمان اروپا، سرانجام در سـپتامبر ۱۹۹۹ پـس از تصـویب منشور یازده مادهای، «مجمع پارلمانهای آسیایی برای صـلح» در بـنگلادش تأسـیس شد. این نهاد شامل دو گروه است. گروه اول شامل کشورهای عضو منشـور هسـتند که منشور مجمع پارلمانهـای آسـیایی بـرای صـلح را امضـا نمـودهانـد و جمهـوری اسلامی ایران نیز در این گروه قرار دارد. هر یک از این کشورها میتوانند پـنج عضـو به این مجمع معرفی کنند. هم اکنون سی و هفت کشور به این شیوه در مجمـع مزبـور عضویت دارند. گروه دوم کشورهایی هستند که منشور را امضا نکردهاند یا به عبارت دیگر به عضویت رسمی مجمع در نیامدهاند. هر یک از این کشورها دو عضو به مجمع معرفی میکنند. در حال حاضر هفده کشـور بـه ایـن شـکل در نهـاد مزبـور عضـویت دارند. اعضای این گروه درخصوص تصمیمات مربوط به منشور، حـق رأی نخواهنـد داشت و صرفاً به این جهت در جلسات سالانه مجمـع حاضـر مـیشـوند کـه چنانچـه تصمیمات مجمع با حقوق و سیاستهای کشورهای غیرعضو مجمع مغـایرتی داشـته باشد، نقطهنظرات خود را بیان نمایند.

به موجب مفاد منشور، فلسفه تشکیل مجمـع پارلمـانهـای آسـیایی بـرای صـلح عبارت از هماهنگسازی پارلمان کشورهای آسیایی بـا یکـدیگر، کـاهش فقـر و سـایر مصیبتها و نابسامانیهای ناشی از جنگ و در سطحی بالاتر برقراری صلح و امنیـت و نظم در سطح قاره پهناور آسیاست.

اهداف و صلاحیتهای مجمع به موجب ماده (۱) منشور:

.۱ فراهم کردن زمینه همکاری بیشتر میان نمایندگان کشورهای آسیایی برای تبادل نظرات، اندیشهها و تجربیات در جهت بهبود و توسعه سیاستهای عمـومی و طـرحهـای اجرایی برای ترویج صلح در منطقه آسیا به طور خاص و در کل جهان به طور عام،

.۲ ارائه برنامه هایی به منظور همکاریهای بینالمللی و منطقهای جهـت دسـتیابی به صلح در سطح قاره آسیا و ترویج آن در سطح جهان،

.۳ رعایت و حمایت از اهداف و اصول مقرر منشور سازمان ملل متحد و توسـعه روابط دوستانه میان پارلمانهای کشورهای آسیایی،

.۴ فراهم کردن زمینههای همکاری بیشتر میان پارلمـان کشـورهای آسـیایی بـه منظور مراعات کردن و دفاع از حقـوق بشـر و اصـول بشردوسـتانه در جهـت ایجـاد جوامع مدنی مبتنی بر دمکراسی و عدالت در سطح قاره آسیا،

.۵ ترویج فرهنگ صلح در جوامع آسیایی از طریق به کارگیری ابزارهـای متنـوع آموزشی، فرهنگی و غیره. مهمترین اقدامی که مجمع پارلمانهای آسیایی برای صلح به عمل آورده است، تهیـه پیشنویس «منشور حقوق بشر ملل آسیایی» میباشد. این تلاش پارلمان آسیایی میتواند برای استقرار نظام واحد و همسان حقوق بشر در میان ملل آسیایی مؤثر واقع شود.

بر اساس این گزارش؛ اجلاس کمیته برنامه‌ریزی و بودجه مجالس آسیایی به میزبانی مجلس شورای اسلامی با حضور نمایندگان مجالس کشورهای بنگلادش، پاکستان، بحرین، فلسطین، امارات، ترکیه، عراق، اندونزی، لبنان، چین، قطر، سوریه، کویت، هند، دبیرخانه APA، روسیه، ویتنام، قبرس، عربستان، پارلمان عرب و آذربایجان به میزبانی مجلس شورای اسلامی در در حال برگزاری است. در این اجلاس علاوه بر نشست اعضای کمیته برنامه‌ریزی و بودجه مجالس آسیایی، دومین کارگروه اسناد پایه مجمع مجالس آسیایی نیز  در حال برگزاری است.

در این اجلاس، اعضای کمیته برنامه‌ریزی و بودجه مجالس آسیایی نشست خواهند داشت و همچنین دومین کارگروه اسناد پایه مجمع مجالس آسیایی برگزار می شود.  در این نشست ۲۰ کشور از اعضای مجمع مجلالس آسیایی به همراه دبیرکل پارلمان عرب حضور دارند.

در حال حاضر علی علیزاده رئیس گروه پارلمانی ایران در مجمع مجالس آسیایی APA و دبیر کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی  است.

بر این اساس؛ تحقق همگرایی کشورهای آسیایی در عرصه بین‌المللی و جهانی اقتضا می‌کند که ما در اوضاع و احوال حساس، حضوری مؤثر و تعیین‌کننده داشته باشیم. بر این اساس مسئولیت‌شناسی و تشریک مساعی در قبال موضوعات اساسی مبتلا به کشورهای آسیایی و اتخاذ مواضع مشترک از یک سو و نیز بسیج تمامی امکانات و توانمندیهای موجود بعنوان پشتوانه حمایتی مواضع متخذه از سوی دیگر، مهمترین مؤلفه‌های شکل‌گیری انسجام و همگرایی آسیایی است. به طور کلی قاره آسیا تجربه بسیار ارزنده‌ای در زمینه همزیستی مسالمت آمیز علی رغم تفرقه فرهنگی میان کشورهای منطقه دارد. در واقع دستیابی به یک دیدگاه اجتماعی از جنبه های مختلف نیازمند کمک و همکاری جامعه روشنفکری است و هدف مجمع مجالس آسیایی است.

گزارش: صفورا طالب زاده