تاثیرات روانی جنگ تحمیلی بر رزمندگان

حیات: جنگ همیشه علاوه بر خسارات جانی و مالی، با عوارض روانی زیادی همراه بوده است، یکی از اختلالات روانی که به طور مستقیم با جنگ ارتباط دارد، بیماری "اختلال فشار روانی پس از سانحه" (پی.تی.اس.دی) است، پیش تر به این اختلال موج گرفتگی می گفتند، ولی این اختلال صرفا ناشی از موج انفجار نیست و هر حادثه ای که ظرفیت روانی فرد توان تعامل با آنرا نداشته باشد، مثل حوادث طبیعی و دلخراش مانند زلزله، سیل و تصادفات می تواند، عامل ایجاد این اختلال شود، به همین دلیل در زمان بروز بلایا و حوادث بزرگ و تصادفات منجر به فوت ، مداخلات روانشناسی و روانپزشکی برای بازماندگان ضروری است.

بروز ترومای حاصل از جنگ در کشور ما درمقایسه با کشورهای دیگر تقریبا نصف می باشد زیرا در ایران نگاه ارزشی به جنگ وجود داشت و جنگ یک دفاع مقدس در برابر تجاوز دشمن بود.

زمان بروز علایم مربوط به عوارض روانی ناشی از جنگ

معمولا علایم تروما از زمان حادثه و جنگ و یا مدت کوتاهی پس از ان بروز پیدا می کند که قابل تشخیص است.

عوارض این اختلال

جانبازان اعصاب و روان با طیفی از عوارض و بیماری های روانی روبرو هستند از اضطراب و افسردگی ساده گرفته تا اختلالات روانپزشکی شدیدتر مانند پی تی اس دی و اسکیزوفرنی. همچنین مشکلات روحی و روانی در خانواده به خاطر مراقبت و تعامل طولانی مدت با این عزیزان نیز، عارضه دیگری است که در خانواده و یا همسر جانباز ممکن است  بروز کند.  

عوامل تشدید کننده عوارض ناشی از بیماری پی تی اس دی

اختلال فشار روانی پس از سانحه شایعترین بیماری روانپزشکی مرتبط با جنگ است. بیش برانگیختگی یکی از عوارض این بیماری  است، یعنی با ایجاد شرایطی که شاید برای دیگران عادی به نظر برسد به اصطلاح از کوره در می روند و رفتار پرخاشگرانه ای را در پیش می گیرند، اگر ما با این عوارض آشنا نباشیم ممکن است این رفتار پرخاشگرانه را به حساب بداخلاقی ایشان بگذاریم در حالی که از عوارض مصدومیت در جنگ است. باید خانواده و جامعه برای تعامل با این عزیزان آموزش ببینند و با عوارض و علایم آن آشنا باشند تا باعث تشدید بیماری نشوند، وقتی همسر یا فرزندان اگاه باشند کمتر آسیب می بینند و بیشتر به بهبود جانباز کمک می کنند، بنابراین آموزش و آگاهی در این زمینه بسیار موثر است.

خدمات درمانی بنیاد برای جانبازان اعصاب و روان

خدمات درمانی بنیاد برای همه عزیزان جانباز دارای مشکلات اعصاب و روان کاملا رایگان است. بنیاد در 10 بیمارستان روانپزشکی وابسته به بنیاد و تمام بیمارستان های روانپزشکی دولتی و خصوصی طرف قرارداد بیمه مکمل خدمات رایگان در اختیار این عزیزان می گذارد، درمان های غیر دارویی مانند: خدمات مشاوره ای و روان شناسی و بهداشت روانی برای جانباز و یا خانوده ایشان در بیش از 80 مرکز مشاوره و مددکاری بنیاد به صورت کاملا رایگان است.

بیماری های روانی ناشی از جنگ دارای پیچیدگی زیادی است که هم فرد و هم خانواده و اطرافیان را درگیر می کند، بنابراین فقط با درمان های دارویی و مشاوره ای قابل درمان نیست، بلکه بازتوانی، آموزش و مددکاری ضروری است. در این راستا، اولویت در بنیاد، آموزش همسر جانبازان عزیز است. آشنایی با بیماری های روانپزشکی و آسیب های اجتماعی ناشی از ان مانند: اعتیاد، افسردگی و... و نحوه تعامل با جانباز، فرزندپروری، مهارت های زندگی، ارتباط زوجین، تاب آوری در مقابل مشکلات و شادکامی از جمله این آموزش ها است. از سوی دیگر برگزاری اردوهای تفریحی، نمایش درمانی، برنامه های معنویت درمانی، توجه به مسایل معیشتی و مجموعه ای از فاکتورها می تواند به بهبود حال این عزیزان کمک کند. 

توانبخشی و بازگرداندن این جانبازان عزیز به جامعه از دیگر اهداف بنیاد است، جانبازانی که 30 سال یا بیشتر با بیماری های روانی مواجه هستند، از حضور طولانی مدت در بیمارستان یا مراجعات متعدد به آن خسته می شوند و همچنین، ماندن طولانی در خانه مشکلاتی هم برای خود و هم اعضای خانواده شان پیش می آورد، بنابراین، توانبخشی یک امر ضروری برای این عزیزان است که در همین زمینه طرحی برای توانبخشی در جهت ممانعت از خانه نشینی این عزیزان و ورودشان به جامعه و زندگی عادی تدوین شده است.

تعداد جانبازان اعصاب و روان در کشور

بیش از 200 هزار جانباز معزز درصدی از بیماری های اعصاب و روان را دارند که ممکن است از یک افسردگی ساده تا یک بیماری روانپزشکی شدید را در بر گیرد.