به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات، بیست و پنجم اردیبهشت‌ماه سال 1360، روزی است که با وقوع عملیات پیروز «شیخ فضل‌الله نوری» با همکاری ارتش و سپاه و جهاد سازندگی و با محوریت سپاه، گامی بزرگ در شکست حصر آبادان برداشته شد؛ عملیاتی که با نام شهید «رضا موذنی» فاتح و حماسه ساز تپه‌های مدن در شمال شرقی آبادان شناخته می‌شود.

زمینه‌های عملیات

این عملیات با شیوه غیرکلاسیک (عملیاتی که بر اساس فنون شناخته شده نظامی انجام نمی‌شوند) به مرحله اجرا درآمد و منجر به دو کیلومتر پیشروی و تسخیر تپه‌های «مدن» در محور شهید «مؤذنی» در شمال آبادان شد. دشمن توسط گروهان‌های کماندویی خود از این تپه‌ها نه تنها برای دیده‌بانی استفاده می‌کرد، بلکه توانسته بود راه تدارکاتی نیروهای ایرانی را به‌صورت شبانه روزی قطع و ناامن کند. قبل از اینکه عملیات به‌طور رسمی شروع شود نیروهای جهادسازندگی با انجام یک سری فعالیت‌های مهندسی زمینه را برای انجام عملیات نهایی آمده کردند.

از جمله اقدامات نیروهای جهاد سازندگی می‌توان به احداث سه کیلومتر خاکریزی برای محاسبه تپه‌های مدن، ساخت یک دهنه پل شبکه‌ای بر روی رودخانه بهمن شیر، تدارکات موردنیاز واحدهای عمل کننده، ۵۰۰ متر جاده در سمت شمال آبادان، دو کیلومتر جاده در شرق بهمن شیر که با امکانات و تجهیزات ناچیزی آماده شد، اشاره کرد.

موقعیت و ویژگی‌های راهبردی

روستای مدن در شمال شرقی آبادان واقع شده است. در شمال این روستا میدان تیر آبادان قرار داشت که قبل از جنگ، بر اثر دو عارضه مصنوعی با ارتفاع چندمتری از سطح مناطق مجاور ایجاد شده بود و به‌صورت تپه‌هایی در دشت هموار منطقه شمال بهمنشیر مشاهده می‌شد، یکی از واقعیت‌های ارزشی جنگ در آبادان است که تا حدود زیادی از یاد رفته است.

دو تپه‌ای که طول هر کدام بیش از 200 متر نبود، محل دیده‌بانی و پیشانی خط پدافندی تیپ و لشگرهایی بود که نیروهای پیاده و زرهی دشمن را به همراه داشت و با خط دشمن نزدیک 2 کیلومتر فاصله داشت. در این حمله سپاه و ارتش به میزان نیروی برابر، شرکت کردند.

شرح عملیات

در این عملیات نیروهای سپاه و ارتش به طور هماهنگ و در کنار یکدیگر عمل می کردند و قرار بر این بود که به محض تصرف نخستین تپه فریاد «الله اکبر» به‌عنوان رمز پیروزی بلند شود تا سنگرسازان بی‌سنگر جهادسازندگی وارد صحنه کارزار شوند.

حدود نیم ساعت پس از آغاز عملیات، صدای نخستین تکبیر به علامت فتح نخستین تپه بلند شد و این سبب شد تا جهادگران، عملیات خود را آغاز کنند. آنان توانستند تا ساعت 4  صبح زیر رگبار و آتش بی‌امان دشمن، 4 کیلومتر خاکریز با ارتفاع 3 متر بسازند و به خاکریزهای نیروهای خودی متصل کنند. ساعت 5 صبح دشمن با چندین دستگاه تانک و نفربر ضدحمله خود را آغاز و به سرعت به طرف تپه‌ها حرکت کرد. اما در روبه‌روی خود دیوار خاکی جدیدی مشاهده کرد و مجبور به توقف شد.

رزمندگان که با سلاح آر. پی. جی به دست در پشت خاکریز کمین کرده و آماده مقابله با ضدحمله دشمن بودند، از فاصله ۱۰ متری، تعدادی از تانک‌های دشمن را منهدم و بقیه نیروهای مهاجم را هم مجبور به فرار کردند. به این ترتیب دشمن به علت از دست دادن تپه‌های دیده‌بانی مدن، برخلاف میل خود به جاده ماهشهر- آبادان عقب‌نشینی کرد.

شهید «رضا موذنی»؛ طراح عملیات و فاتح تپه‌های مدن

رضا موذنی در سال 1335 در یک خانواده مذهبی در شهر آبادان به دنیا آمد. او اصالتا خمینی شهری بود که به ‌دلیل انتقال کار پدر به آبادان در این شهر به دنیا آمد. ایام کودکی را در کوچه‌های آباد و پر رونق شهر سپری کرد و پس از مدتی به همراه خانواده به وطن اصلی خود خمینی شهر مراجعت کرد اما تصویر کوچه‌ها، خانه‌ها و خیابان‌های آنجا را به خاطر سپرد تا روزی با تقدیر الهی باز گردد.

رضا سال‌های تحصیل را پشت سر گذاشت و موفق به اخذ مدرک فوق دیپلم شد. در سال 1356 به خدمت سربازی اعزام و با شروع جنگ تحمیلی از آنجایی که با منطقه جنوب آشنا بود به جبهه شتافت و در خرمشهر بر اثر اصابت ترکشی به دستش مجروح شد و با همان دست گچ گرفته در جبهه ذوالفقاریه حاضر شد به عنوان فرمانده عملیات سپاه در آن منطقه حماسه‌ای جاوید را رقم زد.

با طرح او تپه‌های «مدن» که محل دیده‌بانی دشمن بر جاده آبادان بود تصرف شد و دشمن پس از عملیات به وسیله تیربار مستقر بر روی تپه‌ای رزمندگان را هدف قرار ‌داد و رضا با شجاعت درصدد انهدام آن برآمد اما خود نیز هدف تک تیرانداز قرار گرفت و در روز بیست و پنجم اردیبهشت‌ماه سال 60 صدای اذان شهادت را از مأذنه خاک خونین جبهه ذوالفقاریه شنید و اذن لقای یار را گرفت. تپه‌های مدن پس از افتخار آفرینی شهید موذنی به نام این شهید بزرگوار تغییر نام یافت.

حماسه «سنگرسازان بی سنگر»

جهادسازندگی در این عملیات، علاوه بر شرکت مستقیم در عملیات چه از نظر رزمی و چه مهندسی،  تدارکات عملیات مانند مهمات رسانی و آبرسانی را نیز برعهده داشتند. پس از عملیات بلافاصله سنگرسازان بی‌سنگر توانستند خاکریز جدیدی را که ساخته بودند با سه راه مختلف خاکی به جاده شنی متصل کنند و با ساخت دو خاکریز دیگر در پشت خاکریز اصلی میزان حجم آتش دشمن را بر روی رزمندگان کم کنند.

دستاوردهای عملیات

۱۰۰ نفر کشته، ۷۰ نفر اسیر و انهدام و به غتیمت گرفته شدن ۱۵ دستگاه تانک و نفربر دشمن از جمله دستاوردهای این عملیات به شمار می‌رود. همچنین انهدام توان دشمن در محور شمال غرب آبادان و پیشروی در عمق 2 کیلومتر و آزادسازی تپه های مدن و ارائه الگویی موفق از همکاری سازمان رزم ارتش و سپاه و پشتیبانی لجستیکی- تدارکاتی و فنی- مهندسی جهاد سازندگی برای نخستین بار و با حصول نتایجی ثمربخش در هدف‌گذاری شکست حصر آبادان از نتایج این عملیات بود.